جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4710
خوانش نظریه «دفعه واحده» میرداماد براساس نظریه حدوث زمانی ملاصدرا
نویسنده:
عبدالرضا صفری حلاوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
این مقاله به منظور یافتن یک خوانش مشترک درباره آموزه «حدوث» بر بررسی رهیافت حدوث دهری «دفعه واحده» میرداماد از یک‌سو و «حدوث زمانی» ملاصدرا از دیگر سو تمرکز دارد. بخشی از کتاب قبسات به بحث از حقیقت حدوث دهری و رویکرد ابداعی دفعه واحده می‌پردازد. ملاصدرا نیز در منهج سوم، مشعر سوم کتاب المشاعر به تحلیل حدوث زمانی و ارائه برداشتی نو از آن اقدام می‌نماید. این مقاله دو دستاورد مهم دارد: اولی یافتن رد پای حدوث زمانی در رهیافت دفعه واحده و دیگری تبیین گونه‌ای همگرایی میان این دو رویکرد درباره مقوله حدوث به رغم تفاوت‌ها. نویسنده با تحلیل رویکرد حدوث دهری نشان می‌دهد که مولفه بنیادی رهیافت دفعه واحده بر آموزه مسبوقیت عدم واقعی و عدم غیر مجامع عالم مادی در مرتبه دهر استوار است و حدوث عالم مادی دفعه الواحده روی می‌دهد. همچنین قوام آموزه حدوث زمانی نزد ملاصدرا بر نظریه مسبوق‌الوجود بودن عالم مادی به عدم واقعی زمانی تکیه می‌کند. با این همه تبیین نو ملاصدرا از حادث زمانی خلاف خوانش دفعه واحده نه تنها به دوام فیض علت فاعلی نیازمند است، بلکه موجود حدوث یافته و مسبوق به عدم زمانی پیشین، حدوث دفعی نیافته است. چرا که هر آن در زمان، مشمول حدوث نو است و به این‌سان منجر به شکل‌گیری خوانشی نو از عملکرد علت یعنی دوام فیض وجود در فرآیند حدوث می‌شود.
صفحات :
از صفحه 77 تا 88
مشخصات اثر
تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر معرفت از نگاه پلانتینگا و ملاصدرا
نویسنده:
زینب شکیبی ، فهیمه خوشنویسان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
پلانتینگا از فیلسوفان فضیلت‌گرا و در معرفت‌شناسی دارای رویکرد وثاقت‌گرایی و برون‌گرایی است. در اعتمادگرایی مبتنی بر فضیلت به ویژگی‌های فضیلتی و رذیلتی فاعل شناسا اعم از ویژگی‌ها و استعداد قوای معرفتی برای مودی به صدق بودن باور تاکید شده است. پلانتینگا در معرفت‌شناسی عام نظریه ضمانت را در مکانیزم کارکرد صحیح قوا تقریر کرد و برای ضمانت چهار شرط قرار داد که عبارت است از: صحت قوای معرفتی، صحت کار و محیط مناسب، هدف و برنامه. او در معرفت‌شناسی دینی انسان‌ها را دارای حس الوهی می‌داند که در شرایط مناسب، حس خداشناسی فعلیت‌یافته باورهای دینی صادق تولید می‌کند. از نظر ملاصدرا قوای ادراکی و ویژگی‌های فاعل شناسا در شکل‌گیری باور مؤثر هستند. ملاصدرا با شرط فضیلت‌مندی قوای ادراکی در مورد گزاره‌های دینی، قوای موجد باورهای دینی صادق را از سایر قوا متمایز می‌کند. او قوه قدسیه را در انسان‌هایی که دارای قوای ادراکی موهبتی هستند، با دو فرایند وحی و الهام، موجد باور صادق دینی می‌داند. خطاناپذیر دانستن باورهای صادق حاصل از قوه قدسیه و ذاتی دانستن قوای ادراک گزاره‌های دینی، گسترده‌بودن باورهای دینی صادق و تأثیر عوامل غیرمعرفتی مؤثر بر معرفت و نقش فضایل اخلاقی در معرفت از دلایل مشابهت دیدگاه ملاصدرا به پلانتینگا می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 125 تا 136
مشخصات اثر
بررسی انتقادیِ تبیینِ علّیِ عمل در فلسفۀ‌صدرالمتألّهین
نویسنده:
فاطمه سادات کتابچی ، احد فرامرز قراملکی ، عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
مسئله اساسیِ این پژوهش بررسیِ «تبیینِ علّیِ عمل» و هدفِ آن کشفِ الگوی عامّ قیاسی- قانونی به روشِ تحلیلی-توصیفی در فلسفه‌ی صدرالمتألّهین و نقدِ این الگو از طریقِ بررسیِ لوازمِ منطقیِ آن ‌است. از نظرِ ملاصدرا، عمل، فعلِ ارادیِ آدمی است که وی به آن آگاهی مرتبه‌ی دوم دارد؛ از این‌رو تبیینِ علّیِ عمل نیازمندِ کشفِ مبادیِ این دو عنصر یعنی فعلِ ارادی و آگاهیِ مرتبه‌ی دوم است. مبدأ اصلیِ صدورِ فعلِ ارادی در حکمتِ متعالیه تصدیق به‌فایدۀ آن توسّطِ قوّۀ متصرّفه‌است و مبادیِ دیگر، همچون قوّۀ شوق، اراده و قوّۀ فاعله به‌طورِ مکانیکی نقشِ خود را در صدورِ فعلِ ارادی ایفا می‌کنند. سلطنتِ متصرّفه در پیدایشِ فعلِ ارادی با دخالتِ عقلِ عملی به‌عنوانِ مبدأ آگاهی‌ساز، تعدیل می‌شود به‌طوری که عمل فعلِ ارادی است که از کانالِ عقلِ عملی عبور کند. از نظرِ صدرالمتألّهین، علّتِ حصولِ یک عمل در نهایت یا تصدیقِ یکی از دو قوّۀ متصرّفه یا عاقله به انجامِ آن عمل بدونِ وجودِ تصدیقِ مُعارض است و یا تصدیقِ یکی از این دو قوّۀ ادراکی به انجامِ یک عمل و غلبه برشوقِ ناشی از تصدیقِ مُعارض قوّۀ دیگر است؛ بنابراین «تصدیق به سودمندیِ یک عمل» در صورت «نبودِ تصدیقِ معارض» یا «غلبه بر شوقِ ناشی از تصدیقِ مُعارض» الگوی عامّ قیاسی-قانونی را در بابِ عمل، در حکمت متعالیه می‌سازد. اشکالِ هنجارمندی، عدمِ تبیینِ علّی در هنگامِ تعارض شوق‌ها و جبرگرایی سه اشکالِ وارد بر نظریۀ صدرالمتألّهین در بابِ تبیینِ علّی است.همچنین تفسیرِ قُوای نفس به مراتب یا شئونِ نفس، دخالتی در الگوی تبیینِ علّی ندارد بلکه صرفاً منجر به تغییر در ادبیّاتِ بحث می‌شود وهمان اشکالاتِ مذکور پابرجا خواهد ماند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی دیدگاه اشاعره و ملاصدرا در نحوه فاعلیت الهی و غیرالهی با توجه به قاعده: «لامؤثِّر فی الوجود الا الله»
نویسنده:
یحیی نورمحمدی نجف آبادی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
در تبیین نحوۀ فاعلیت الهی و غیرالهی، قاعده «لامؤثر فی الوجود الا الله» مورد پذیرش و تأکید اشاعره و ملاصدرا است. لکن هر کدام، تفسیری متفاوت از این قاعده ارائه کرده­اند. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی – انتقادی، با بررسی تطبیقی میان این دو دیدگاه درپی­فهم پاسخ به ­این سؤال هستیم که تبیین، مبانی و لوازم دو دیدگاه از فاعلیت الهی و غیرالهی برپایه قاعده مزبور چیست؟ اشاعره بر اساس این قاعده، هرگونه علیت و تأثیر و تأثُّر را در میان فاعل­های غیر الهی انکار کرده­اند و فقط فاعلیت مستقیم الهی را برای همه افعال می­پذیرند. اما ملاصدرا بر اساس مبانی­ فلسفی خود در حکمت متعالیه، ضمن اثبات فاعلیَّت قریب الهی برای تمامی افعال، نقشی را نیز برای فاعل­های غیرالهی در افعال می­پذیرد و گونه­ای از تأثیر و تأثُّر در میان مخلوقات را اثبات می­کند. هر دو دیدگاه دارای اشتراکات و افتراقاتی هستند و هیچ­یک از آن دو خالی از اشکال به­نظر نرسید. با این­حال به­نظر می­رسد از میان تبیین­های متعدد و مختلفی که از دیدگاه ملاصدرا ارائه شده است، تبیینی که ملاعلی مدرس از آن ارائه کرده، تا حد زیادی پیراسته از اشکالات می­گردد.
صفحات :
از صفحه 245 تا 271
مشخصات اثر
دامنۀ عقلانیت اخلاقی از نگاه ابن‌تیمیه و ملاصدرا
نویسنده:
محمدحسین محقق‌نیا ، سید احمد فاضلی ، عبدالمحمد شریفات
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
‌در این پژوهش با تمرکز بر موضوع عقلانیت اخلاقی، آرای ‌ابن‌تیمیه و ملاصدرا در این موضوع تحلیل و بررسی می‌شود. با قبول عقلانیت اخلاقی در جایگاه رویکردی که افزون بر مبنای عقلانی، به سازگاری عمل ـ نتیجه باور دارد، می‌توان اندیشۀ دو متفکر را این‌گونه تفکیک کرد: الف) ابن‌تیمیه با قبول وابستگی تام اخلاق به شریعت در مسیر نظریۀ موسوم به امر الهی (حُسن و قبح شرعی) گام برمی‌دارد و در حوزۀ عمل اخلاقی هم نوعی از تکلیف‌گرایی شریعت‌محور را توسعه بخشیده است. ب) ملاصدرا با تکیه بر تمایز مفهومی و این‌همانی مصداقی دین و اخلاق، رویکرد موسوم به نظریۀ قانون طبیعی (حُسن و قبح عقلی) را مرجح می‌داند و در حوزۀ عمل اخلاقی هم به رویکرد فضیلت‌گرایانه متمایل شده است. با این وصف و در مقام داوری به نظر می‌رسد رویکرد ملاصدرا از حیث توجه به ارزش و استقلال عقلانی حیات اخلاقی و همچنین از حیث توجه به ابعاد زیستی ـ تجربی اخلاق در برابر آنچه ابن‌تیمیه عرضه کرده است، برتری نمایانی دارد
صفحات :
از صفحه 503 تا 522
مشخصات اثر
مجموعه مصنفات حکیم موسس آقا علی مدرس طهرانی
نویسنده:
آقا علی مدرس طهرانی
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست
وضعیت نشر :
تهران: اطلاعات,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
تعلیقات‌ اسفار مفصل‌ترین‌ اثر مدرس‌ طهرانی‌ است‌. این‌ تعلیقات‌ در زمره‌ مهمترین‌ حواشی‌ اسفار و حاوی‌ برخی‌ از درخشانترین‌ ابتکارات‌ حکیم‌ موسس‌ است‌. آقاعلی‌ در بخش‌ قابل‌ توجهی‌ از این‌ تعلیقات‌ به‌ تحلیل‌ انتقادی‌ حواشی‌ حاج‌ ملاهادی‌ سبزواری‌ و ملااحمد اردکانی‌ پرداخته‌ است‌. بعلاوه‌ وی‌ آرا دیگر فیلسوفان‌ حکمت‌ متعالیه ازجمله‌ اساتید خود را مورد بحث، بررسی‌ و نقد قرار داده‌ است‌. در این‌ جلد ۱۷۲۰ تعلیقه‌ بر چهار سفر اسفار بر اساس‌ چهارده نسخه‌ خطی‌ تنظیم‌، تصحیح‌ و تحقیق‌ شده‌ است‌. تعلیقات‌ سفر جواهر و اعراض‌ بسیار اندک‌ است‌. جز چند تعلیقه‌ معدود سفر نفس‌ اکثر قریب‌ به‌ اتفاق‌ این‌ تعلیقات‌ برای‌ نخستین‌ بار منتشر می‌شود
مشخصات اثر
ارزش ‌‌زيبايي‌شناختي سبک زندگي اسلامي از نگاه صدرالمتألهين
نویسنده:
احمد محمدي پيرو ، مريم حواشي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
هدف مقاله حاضر پاسخ به اين سؤال است که چگونه زيبايي‌‌هاي سبک زندگي اسلامي با نگاه انسان‌شناختي صدرالمتألهين تبيين مي‌شود؟ براي پاسخ، بعد از توضيح مفاهيم اصلي همچون سبک زندگي و زيبايي، عناصر زيبايي‌شناختي سبک زندگي در انسان‌شناسي بررسي گرديد. سپس با توجه به اقسام زيبايي حسي، خيالي و عقلي، نسبت حس، خيال و عقل در سبک زندگي و انسان‌شناسي تبيين شد. در ادامه با روش توصيفي ـ تحليلي جايگاه انواع زيبايي‌هاي سبک زندگي در حيات بشر مشخص گرديد. بر پايۀ بررسي‌هاي انجام‌شده اين نتيجه به‌دست آمد که همواره سعادت حسي و خيالي افراد جامعه، منوط به ادراک صورت‌‌هاي ظاهري و تصويرسازي زيباست. بنابراين به‌ سبب لزوم مدارا با ديگران در سبک زندگي اسلامي، آراستگي ظاهري و خيالي بخشي از وظيفۀ اجتماعي فرد نسبت‌ به ديگران شمرده مي‌شود. زيبايي‌هاي عقلي نيز همان مطلوب‌هاي فطرت سليم انساني هستند. حرکت در مسير فطرت، روش وصول به مرتبۀ برتر انساني يعني مدرکات عالي عقل نظري است. با حصول چنين مرتبه‌اي سلامت روحي و معنوي انسان تضمين شده و در نتيجه زيبايي‌هاي عقلاني سبک زندگي که همان مطلوبات فطري انسان هستند، بروز و ظهور مي‌يابند. اين مرتبه از سبک زندگي، جامع همه زيبايي‌هاي مراتب پايين‌تر نيز هست.
صفحات :
از صفحه 75 تا 84
مشخصات اثر
راهکارهای ملاصدرا برای کاهش اضطراب مرگ و مبانی فلسفی آن
نویسنده:
منوچهرشامی نژاد ، حسین اترک ، محسن جاهد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
پژوهش حاضر به بررسی راهکارهای ملاصدرا برای درمان اضطراب مرگ و مبانی فلسفی آن میپردازد. مقاله میکوشد بر اساس مبانی فلسفی ملاصدرا، از قبیل: اصالت وجود، اتحاد عاقل و معقول، حرکت جوهری، خداباوری، دین‌باوری و آخرت‌باوری، راهکارهایی فلسفی و وجودی برای کاهش اضطراب ناشی از مرگ‌اندیشی بشر امروزی بیابد. بر اساس فلسفۀ ملاصدرا، زندگی انسان معنادار و دارای غایت است و هستی بر اساس تجلی الهی ایجاد شده است. نفس انسان، گرچه جسمانیة‌ الحدوث است، ولی بر اثر اتحاد با معقول و حرکت جوهری خود، ذاتش متحول میشود و با طی مراتب وجودی، به مراتبی بالاتر از درجات هستی نایل میگردد و این حرکت تکاملی وجودی تا رسیدن به سر منشأ هستی ادامه دارد و با مرگ از بین نمیرود. این حرکت تکاملی وجودی زندگی او را کاملاً معنادار میکند و از اضطرابش نسبت به مرگ میکاهد. ملاصدرا فیلسوفی وجودی است که رویکردی فراطبیعت گرایانه، خداباورانه و نگاهی فرایندی به مرگ دارد. واقعیت مرگ در فلسفۀ ملاصدرا بخشی از فرایند تکاملی وجودی انسان است. نگاه غایتگرایانه به جهان، نگاه عین‌الربطیِ هستی به خداوند، آخرت‌محوری و حشر دوبارة انسان بعد از مرگ جسمانی، تحول وجودی و نگرش تکاملی به مرگ، ازجمله راهکارهایی است که میتوان از فلسفة ملاصدرا برای کاهش اضطراب مرگ‌ استنباط کرد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 123
مشخصات اثر
نقش نظريه صدرالمتألهين درباره تکامل نفس در تبيين کنش‌هاي انساني
نویسنده:
عقيل امرالله‌پور ، عسکري سليماني اميري
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
سير تکاملي انسان از بحث‌هاي غامض و مهم صدرالمتألهين است او برخلاف پيشينيان، راهي جديد در اثبات تکامل انسان در پيش گرفت. تأثيرات تلقي صدرا از حرکت جوهري امتدادي نفس در تبيين کنش‌هاي انسان، هدف اين مقاله است. تبيين کنش‌هاي انساني را يکي از رسالت‌هاي علوم‌انساني تعريف مي‌کنند که جايگاه برجسته‌تري نسبت به ديگر کارکردهاي علوم‌انساني دارد. مقالۀ پيش‌رو به‌دنبال پاسخ به اين سؤال اساسي است كه تحليل صدرالمتألهين از تکامل نفس چيست و اينکه آيا تلقي ما از حرکت جوهري اشتدادي نفس مي‌تواند در علت‌کاوي کنش‌هاي بشري اثرگذار باشد يا خير؟ اگر تأثيرگذار است، چه کاربست‌هايي را در حوزۀ تبيين کنش‌ها به‌دنبال دارد؟ با روش توصيفي ـ تحليلي و استنباطي، نشان داده خواهد شد که توجه به ديدگاه خاص صدرا، کاربست‌هاي متمايزي در تبيين خواهد داشت. گزاف بودن دگماتيسم روشي و منبعي، نادرستي يکسان‌انگاري تبيين کنش در انواع انساني، نادرستي عُقبي‌گريزي علمي، عدم تساوي ميان کنش‌هاي يک فرد و عدم کفايت علوم‌انساني مصطلح در تبيين کنش را مي‌توان از جمله دستاوردهاي پژوهش پيش‌رو به‌شمار آورد.
صفحات :
از صفحه 43 تا 52
مشخصات اثر
تبيين و نقد ماهيت انسان از ديدگاه اسكينر بر پايه فلسفة صدرالمتألهين
نویسنده:
حجت‌الله آتش افروزمند ، مرتضي رضايي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
هر نظريه‌پرداز حوزۀ علوم مرتبط با انسان، براساس رويکرد فلسفي و مباني نظري خود، ناگزير در مورد ماهيت انسان نظريۀ خاصي را مطرح کرده‌است. بي. اف. اسكينر، از روان‌شناسان رفتارگراست که بر روان‌شناسان ديگر، دانش روان‌شناسي، به‌ويژه مبحث يادگيري، تأثير فراواني داشته است. برداشت اسکينر از انسان، کاملاً مادي و بر پايۀ فيزيکاليسم است‌. او انسان را موجودي تك‌ساحتي و مادي مي‌داند. رفتار انسان به عقيدۀ اسکينر مبتني بر انگيزه و امور دروني نيست؛ بلکه به‌وسيلۀ نيروهاي بيروني و محيط تعيين مي‌شود. اسکينر و طرفدارانش مفاهيمي مانند آزادي، اختيار و اراده را مفاهيمي غيرعلمي مي‌دانند. در سوي ديگر، حكمت متعاليه به‌مثابه فلسفه‌اي پويا، مهم‌ترين و عالي‌ترين مکتب فلسفي در ميان همۀ مکاتب فلسفي جهان است. در اين مقاله، با استفاده از منابع کتابخانه‌اي و با رويكردی توصيفي / انتقادي، ديدگاه اسکينر در مورد ماهيت انسان و مباني آن طرح، و با توجه به انسان‌شناسي حکمت متعاليه ارزيابي ‌شده است؛‌ تا ضعف نگاه اسكينر به انسان، و تعالي ديدگاه حكمت متعاليه در اين زمينه مشخص شود.
صفحات :
از صفحه 23 تا 30
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4710