جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ماشینی : این کتاب با استفاده از روشی الهیات محور برای درگیر شدن با پدیده های تاریخی و فرهنگی، چالشی را که الهیات انقلابی شیعی در ایران با کنوانسیون های غربی در زمینه الهیات، انقلاب و نقش دین در خلق هویت مطرح کرده است، بررسی می کند. نویسنده با ارائه نقدی سخت از ادبیات کنونی درباره اسلام سیاسی و انقلاب اسلامی ایران در سال 1979، پیشنهاد می‌کند که ادبیات کنونی از درک و درگیری با انقلاب و اندیشه آن به عنوان پدیده‌های دینی ناتوان است. متفکران شیعه که مبتنی بر تجربه ایمان بی قید و شرط به خدا هستند، تمایزی را بین امر انسانی و الهی تشخیص می دهند. این متفکران با توجه به چالش ساختن جامعه با فضیلت، الگویی از اقتدار و اخلاق مبتنی بر میانجیگری، تفسیر و مشارکت در تجربه ایمان ارائه می کنند. اوری گلدبرگ این مدل تفسیری را با استفاده از طیف وسیعی از ابزارهای نظری، به ویژه الهیات انتقادی برگرفته از تفکر یهودی و مسیحی، در نظر می‌گیرد. او از خوانش دقیق چندین متن نوشته شده توسط اندیشمندان برجسته شیعی ایران بین سال‌های 1940 تا 2000 استفاده می‌کند که بیشتر آنها برای اولین بار به انگلیسی ترجمه شده‌اند تا گفتمانی پر جنب و جوش و پیچیده را آشکار کند. این کتاب با ارائه دیدگاهی جدید بین ادیان در مورد موضوعی که معمولاً خارج از محدوده چنین پژوهشی است، مرجع مهمی برای پژوهشگران ایران شناسی، اسلام سیاسی، الهیات و مطالعات فرهنگی خواهد بود.

ترجمه ماشینی: انقلاب ایران هنوز اکثر ناظران غربی را گیج کرده است. تعداد کمی ظهور تئوکراسی در یک دولت مدرن را ممکن می دانستند، و کمتر فکر می کردند که ممکن است ناشی از یک انقلاب مردمی باشد. کتاب حاضر، اثر سعید امیر ارجمند، گزارشی متفکرانه، دقیق، تحقیقی و قابل فهم از آشفتگی در ایران ارائه می دهد که اهمیت این رویداد منحصر به فرد را برای درک ما از انقلاب ها آشکار می کند. ارجمند با ارائه پیشینه تاریخی بسیار مهم، هم ساختار مرجعیت در تشیع (یکی از دو شاخه اصلی اسلام) و هم تأثیر دولت مدرن بر جامعه ایران را که دو عامل اساسی برای درک انقلاب 1357 هستند، بررسی می کند. سپس ظهور [امام] خمینی را شرح می دهد. تزریق دلارهای نفتی به اقتصاد؛ فساد سیاسی آشکار؛ و سلب بختیار، بنی صدر و بازرگان توسط [امام] خمینی، تحکیم حکومت دینی و ایجاد قانون اساسی بر اساس تفسیری جدید از مبانی اسلامی.

ترجمه ماشینی: سعید امیر ارجمند با نادیده گرفتن دیدگاه‌های ساده‌شده و دارای بار سیاسی بیش از حد در مورد سیاست اسلام شیعی، یک مطالعه جامعه‌شناختی و تاریخی پربار از تشیع و نظم سیاسی ایران پیشامدرن ارائه می‌کند که ریشه‌های آنچه به حکومت دینی [امام] خمینی تبدیل شد را آشکار می‌کند.

- تسعى هذه الدراسة إلى استطلاع حيثيات تحول الأصولية الدينية في إيران إلى حركة اجتماعية واسعة، و ذلك من منظور النموذج النظري الثلاثي: الفرصة السياسية، تعبئة الموارد و مسار التأطير. - هناك ثلاثة موارد ساهمت في تعبئة السخط خلال الثورة الإيرانية، هي: أولا التحالف التاريخي بين المسجد و البازار، ثانيا مكانة المسجد كمركز للتعبئة، الاحتفاليات الدينية كمناسبات للتعبئة، و شهرة رجال الدين، و ثالثا التشيع كإيديولوجية مقاومة للحكم الظالم. أما بنية الفرصة السياسية فتقوم على دعامتين اثنتين هما: الثورة الدستورية 1905-1906، و التي شكلت أنموذجا يحتذى، سواء على صعيد التنظيم أو على صعيد المبادئ و الأهداف. و السياق السياسي الذي سمح بتبلور معارضة دينية نظرا لضعف المعارضة العلمانية بشقيها، اليساري و الليبرالي. يرتكز مسار تأطير الحركة الاجتماعية الدينية في إيران على إرجاع الأزمة التي يعيشها المجتمع الإيراني إلى عداء النظام الشاهنشاهي للهوية الإسلامية، و تبعيته للقوى الخارجية.

قصه حسن و محبوبه کتابی داستانیست نوشتهٔ علی شریعتی. این داستان پس از کشته شدن دو نفر از مبارزین علیه حکومت پهلوی، حسن آلادپوش و محبوبه متحدین در سال ۱۳۵۵، که زن و شوهر بودند، نوشته شده است.شریعتی به این زوج نزدیک بود و در مراسم عقد آنها حضور داشت. در این داستان آلادپوش و متحدین به‌طور نمادین به شکل یک زن و شوهر که به روستا رفته‌اند تصویر شده‌اند. این داستان طرحی برای نجات ایران توسط «روشنفکر مسلمان» و نه «روحانی و مرتجع» بود. در این ده معلمی بود که برخلاف ملای ده درک و شعور زیادی داشت ولی الگویی نداشت تا ارائه کند. با آمدن حسن و محبوبه به روستا که دارای همهٔ ویژگی‌های خوب هستند، معلم با نشان دادنشان به دیگران، الگوی زن و مرد مسلمان انقلابی را نشان می‌داد.

هر یک از انقلابها، و از جمله انقلاب اسلامی ایران، علاوه بر مشترکات، دارای ویژگیهای منحصر به فردند که باید جداگانه مورد مطالعه قرار گیرند. درباره ویژگیهای انقلاب اسلامی ایران مسائل گوناگونی مطرح شده است که در این مقاله تنها به دو مساله متضاد آن پرداخته شده است: 1) چرا مشکلات دوره پهلوی به انقلاب اسلامی منجر شد؟ 2) چرا مشکلات دوره انقلاب اسلامی درک می شود؟ این نوشته، متکی بر دیدگاه روان شناسی اجتماعی است و در پی آن است که توضیح دهد چرا از دو مقدمه ظاهراً متشابه ــ در دو مساله مذکور ــ دو نتیجه متضاد به دست آمده است.

مهم ترین بُعد هر انقلاب بُعد ایدئولوژیک آن است که در بررسی تاثیرات فراملی اهمیت فراوان دارد. این بُعد در انقلاب اسلامی ایران تاثیرات مهمی برمناطق همجوار ــ که از نظرمذهبی، جغرافیایی، فرهنگی و تاریخی وجوه اشتراک زیادی دارند ــ گذاشت. این تاثیرات، گرچه در دهه اول پیروزی انقلاب به علت سلطه رژیم شوروی مورد توجه قرار نگرفت، اما با فروپاشی شوروی و تشکیل جمهوریهای مستقل مسلمان، جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد با استفاده از پیوندهای سه گانه اسلام (نژاد، زبان و میراث مشترک فرهنگی ـ تاریخی) نفوذ خود را گسترش دهد. در این خصوص دو سؤال اساسی مطرح است: 1) انقلاب اسلامی تا چه حد برحرکتهای اسلامی منطقه تاثیر گذارد؟ 2) چه حرکتهای اسلامی در منطقه به وجود آمد و تا چه حد زمینه را برای نفوذ ایدئولوژیکی ایران در منطقه فراهم آورد؟ یافته های مقاله نشان می دهد که اگرچه استقلال جمهوریهای آسیای مرکزی فرصتهایی را پیش روی نظام جمهوری اسلامی گذاشت، اما شرایط منطقه ای و رقابت قدرتهای متعدد در منطقه و سیاست عملگرایانه و منفعت محور ایران نسبت به منطقه باعث شد که تاثیر انقلاب اسلامی بر حرکتهای اسلامی آسیای مرکزی در حد یک الگو و ایده مطرح باشد.

هدف اصلی این پژوهش نشانه شناسی عناصر «غیریت سازیِ» فرهنگِ بیگانه در گفتمان فرهنگی امام خمینی است. سؤال اصلی این پژوهش عبارت است از: فرهنگ بیگانه به مثابه «دیگری» در گفتمان فرهنگی امام خمینی به چه صورت بازنمایی می گردد؟ برای ارائه پاسخ به این سؤال، از روش تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه با اتکا بر آثار امام خمینی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که امام خمینی با استفاده از نشانه ها و دوگانه هایی از قبیل ناامنی و امنیت فرهنگی، نور وظلمت، فرودستی و فرادستی، و آگاهی و حقارت موفق به غیریت سازیِ فرهنگ بیگانه به عنوان دیگرِِِِِِِِ گفتمان فرهنگی انقلاب اسلامی می گردند. نماد شیطان و بازتاب آن در گفتمان فرهنگی امام خمینی که دال شیطان بزرگ را با مدلول آن، یعنی آمریکا ــ غرب بازنمایی می کند، در حقیقت یک مکانیسم دفاع فرهنگی آگاهانه است.

روش یا متد تحلیل گفتمان امروزه جایگاه خاصی در نظام معرفت شناسی علوم اجتماعی و انسانی به خود اختصاص داده و بسیاری از پدیده های اجتماعی از منظر تحلیل گفتمان مورد بررسی و تبیین قرار می گیرند. در این مقاله سعی خواهد شد تا با بررسی مفهوم گفتمان و تحلیل گفتمان در نظام اندیشه نحله پسامدرنیسم و بخصوص میشل فوکو، انقلاب اسلامی بر اساس این روش مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. فرض اولیه این گفتار این است که جنبش انقلابی مردم ایران به عنوان یک «متن » حاصل حضور و مشارکت یک «گفتمان» خاص نیست بلکه در فرآیند این جنبش شاهد نقش آفرینی گفتمانهای متعدد و متکثری هستیم. به لحاظ همین کثرت گفتمانی، انقلاب اسلامی را می توان دارای شباهتهای زیادی به یک جنبش پسامدرن دانست. برای اثبات این فرض ضمن ارائه مقدماتی درباره تعریف، پیشینه و جایگاه مقوله گفتمان و متد تحلیل گفتمان در مبانی اندیشه پسامدرنیسم از منظر تعامل گفتمانها خواهیم پرداخت. برای انجام این کار دو محور مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت: یکی مبحث پیدایش گفتمان و پادگفتمان و نظام غیریت سازی در فرآیند جنبش انقلابی مردم ایران و دیگری تحلیل و بررسی گفتمانهای موجود در عرصه متن این جنبش انقلابی.