جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
اسطوره و حماسه در شاهنامه
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 39
بررسی تطبیقی پیوند عشق و حماسه در شاهنامه فردوسی و داستان کوراوغلو
نویسنده:
عاتکه رسمی، سکینه رسمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
داستان های حماسی بازتاب عواطف، احساسات و نحوه تفکر انسان ها در دوره ای از تاریخ هستند. اگرچه زبان متون حماسی و غنایی با هم تفاوت دارد، یکی از بن مایه های داستان های حماسی عشق است. در شاهنامه فردوسی و داستان کوراوغلو مضمون های حماسی و غنایی در کنار یکدیگر دیده می شوند و ارتباطی تنگاتنگ با هم دارند. داستان های «زال و رودابه»، «تهمینه و رستم»، و «بیژن و منیژه» از جمله بهترین داستان های غنایی فارسی به شمار می روند. در داستان حماسی کوراوغلو نیز موضوع عشق که اغلب از سوی زنان ابراز می شود، در بیشتر مجلس ها در میان داستان یا در پایان آن، دیده می شود. این مقاله با آگاهی به این نکته که روح حاکم بر شاهنامه و داستان کوراوغلو حماسه، تاریخ، ملیت، داد و معنویت است و داستان های حماسی چون برگرفته از زندگی هستند، خالی از عشق نتوانند بود، به بررسی تطبیقی خاستگاه عشق و ویژگی های آن، صفات معشوق، کیفیت ظهور عشق و پیامدهای آن در این دو اثر حماسی می پردازد.
صفحات :
از صفحه 209 تا 237
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی - تطبیقی سیاوش، اوزیریس و آتیس
نویسنده:
محمود رضایی دشت ارژنه، پروین گلی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه، با اینکه تنها روساخت داستان ارائه شده، اما بقایایی از اصل اسطوره بارورانه او همچنان در شاهنامه نمایان است. سیاوش در واقع خدای نباتی و باروری ایران بوده که در پی جابه جایی و شکست اسطوره، در هیات یک شاهزاده به حماسه ملی راه یافته است. در این جستار، ضمن بررسی تحلیلی - تطبیقی سیاوش، اوزیریس و آتیس، این نتیجه به دست آمد که خدایان یادشده خویشکاری های مشترکی داشته و در بسیاری از جهات همگون اند؛ به این ترتیب که هر سه خدا با طبیعت و سرسبزی آن رابطه ای مستقیم دارند، هر سه آنها الهه ای را در کنار خود دارند که زمینه ساز مرگ و رستاخیزشان (زمستان و بهار) می شود و هر سال برای باروری و سرسبزی بیشتر طبیعت، آیین مرگ و رستاخیز هر سه خدا در موسم سال نو برگزار می شد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 83
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی نمادینگی عناصر طبیعت در شاهنامه
نویسنده:
رحیم کوشش، امیرضا کفاشی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اسطوره طبیعت، نماد دوران پیش از دانش و صنعت، و نشان مشخص روزگاران باستان است. طبیعت همواره در پیدایش تحولات مذهبی مردمان باستان و به ویژه آریایی های ساکن ایران و هند، نقشی بی بدیل داشته است. اعتقاد به قوای طبیعت به مرور زمان در میان آریایی ها، به صورت اعتقاد به خدایان مختلف در آمد و کم کم برای عناصری چون خورشید، ماه، ستارگان و باد، علائمی را اختراع کردند و آنها را قوای خدایی نامیدند. اهمیت چهار عنصر آب و آتش و باد و خاک - بارزترین مظاهر طبیعت - از آن نظر بوده که بنابر کهن ترین عقاید و باورهای پیشین، این عناصر نماینده پاکی و سرچشمه زندگی در هستی بوده اند. تعمق در شاهنامه موید تاثیرپذیری فردوسی و غور و تفحص وی در متون کهن ایران باستان و ملل دیگری چون هند، چین و یونان - که وجوه اشتراک اساطیری بسیاری با ما دارند - است. عناصر طبیعت در شاهنامه، بنیانی اساطیری و هویتی منحصر به فرد دارند و صاحب روح هستند که در جای جای داستان، یاریگر قهرمان حماسه اند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 156
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون
نویسنده:
عیسی امن خانی، زهرا نظام اسلامی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
ایران و یونان، دو تمدن کهن، در طول تاریخ همواره با یکدیگر در ارتباط بوده اند. به رغم برخوردهای نظامی که گاه میان آنها درمی گرفته است، تاریخ گویای دادوستدهای فرهنگی آنها نیز بوده است؛ چنان که در دوره ای ایرانیان از اندیشه فلاسفه یونان بهره ها برده اند و در زمانی دیگر یونانیان از فرهنگ ایرانیان تاثیر گرفته اند. بررسی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون و به ویژه کتاب جمهوری او می تواند روشن کننده بخشی از این دادوستدهای فکری و فرهنگی باشد که در این مقاله به چگونگی آن خواهیم پرداخت. آنچه از بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در میان این دو تمدن برمی آید، گویای تاثیرپذیری افلاطون از اندیشه های ایرانیان باستان - که انعکاس آن را در شاهنامه می توان دید - است. جدای از وجود یک ساختار طبقاتی ایستا در نظریه افلاطون که ظاهرا باید متاثر از نظام طبقاتی ایرانیان باستان بوده باشد، می توان به موارد دیگری چون فضای دموکراتیک یونان که با نظام طبقاتی بیگانه بوده است، نزدیکی برخی از تمثیل ها و آموزه ها و... اشاره کرد که می تواند اثبات کننده تاثیرپذیری افلاطون از نظریه سیاسی ایران باستان باشد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 70
مشخصات اثر
نگاره ماندالا، ریختار ساخت اسطوره، حماسه اسطوره ای و عرفان
نویسنده:
بهروز اتونی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
ماندالا، دايره های تو در تو و درهم تنيده ای است که از دايره ای مهين آغاز، و به دايره ای كهين به فرجام می آيد و اين دايره های تو در تو دست كم برای فراهم آمدن حواس (تمركز حواس) و دست بالا برای نشان دادن مركز روان، يعنی «خود» به كار برده می شود. اين نگاره آن سری و جادويی، در باور ما، ريختار (= فرمول) ساخت اسطوره، حماسه اسطوره ای و عرفان است، و حتی با نگاهی فراگير، ريختار ساخت همه هستی است كه ما در اين جستار با پيش كشيدن كهن نمونه ای نامزد به «خود» و پيوند دادن آن با نگاره ماندالا، بحث هايی درباره رويا، مركز در اسطوره، كاركرد آيين ها، سفر هفت خوانی قهرمان و زينه های (= مراحل) هفت گانه رازوری را با نگاهی نو فراروی می گسترانيم.
صفحات :
از صفحه 9 تا 43
مشخصات اثر
تحلیل اسطوره ای رمان سووشون با نگاه به تاثیر کودتای 28 مرداد 1332
نویسنده:
محمد علیجانی,حسینعلی قبادی,سعید بزرگ بیگدلی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اسطوره ها در طول تاریخ همواره از رخدادهای سیاسی- اجتماعی تاثیر می پذیرند و در برابر آن ها واکنش نشان می دهند. در ایران، یکی از اصلی ترین حوادثی که بر ساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی تاثیر عمیقی گذاشت، واقعه کودتای 28 مرداد 1332 بود. این حادثه باعث اجتناب نویسندگان از بیان انتقادی صریح و پناه بردن به درون و به کارگیری از زبان مبهم، نمادین و اسطوره ای در انعکاس مسائل جامعه و جهت گیری اذهان توده مردم و روشنفکران شد. رمان سووشون یکی از برجسته ترین آثاری است که با بهره گیری از اساطیر ملی و دینی، منعکس کننده وضعیت اجتماعی و فکری مردم ایران در سال های بعد از کودتا در گفتمان مخالف حکومت و بیگانه است. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و چارچوب نظری نقد اسطوره ای به تحلیل چگونگی بازتاب اسطوره در این اثر می پردازد.
صفحات :
از صفحه 193 تا 218
مشخصات اثر
هفت زینه مهری در هفت خوان بیژن
نویسنده:
قدمعلی سرامی,سیما منصوری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
هرگاه در داستان پارتی بیژن و منیژه با باریک بینی نگریسته شود، بن مایه های اساطیری نهفته در آن جلوه ای پررنگ تر می یابد و ارتباطی عمیق و ریشه دار با بنیان های اعتقادی کیش مهر و عناصر زنده هفت خوانی را که با اعمال یلان اسطوره ای هفت خوان ساز مرتبط است، به نمایش می گذارد. بیژن جوان پس از گذران روند آغازین سلوک میترایی، در حالی که رازآموزی را از سر گذرانده و آماده انجام مراحل عملی آزمون است، به فرمان مرشد مهری خویش راهی سفر ارمان می شود تا با کشتن گرازان بیشه ارمان- که نمادی از اژدرکشی باستان است- شایستگی خود را به اثبات برساند. در توران زمین حوادثی را از سر می گذراند که همسانی شگفتی با سختی های مراحل سلوک مهری دارد و چنین به نظر می رسد که زینه های آیینی همچون گورخوابی؛ عبور از دالان های تاریک و سرما و گرما؛ غسل تعمید و تحمل گرسنگی و غربت، که از مشخصه های آزمون سالکان میترایی است، را می گذراند.
صفحات :
از صفحه 59 تا 100
مشخصات اثر
تحلیل اسطوره ای رمان درد سیاوش با نگاه به تاثیر کودتای 28 مرداد 1332 در بازتاب اسطوره ها
نویسنده:
حسینعلی قبادی ,سعید بزرگ بیگدلی ,محمد علیجانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اسطوره‌ها در طول تاریخ، هم از حوادث سیاسی - اجتماعی تأثیر می‌پذیرند و هم بر آنها تأثیر می‌نهند. در تاریخ معاصر ایران، کودتای 28 مرداد 1332 یکی از اصلی‌ترین حوادث تأثیرگذار بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بود که موجب شد نویسندگان حوزه ادبیات و داستان‌نویسی به اسطوره ‏ها گرایش یابند؛ اسطوره‌هایی که بازتاب‏ دهنده ناخودآگاه جمعی مردم ایران در سال‏های بعد از کودتا هستند. رمان درد سیاوش اثر اسماعیل فصیح یکی از شاخص‌ترین داستان‌هایی است که نمایانگر جریان اسطوره‌گرایی در آن سال‏ها است. مقاله حاضر با بهره‏ گیری از روش توصیفی- تحلیلی و چارچوب نظری نقد اسطوره‌ای، به تحلیل ادبیات اسطوره‌ای و چگونگی بازتاب اسطوره در این اثر می ‏پردازد. این پژوهش نشان می ‏دهد که نویسنده رمان با توجه به نوع شخصیت و تیپ فکری‌اش و همچنین متناسب با موقعیت خاص زمانی، به بازآفرینی شخصیت‌ها، روایات و فضاهای اسطوره‌ای کهن با تکیه‌ بر روایت اسطوره‌ای داستان سیاوش از شاهنامه دست زده است. هدف وی از انتخاب زمان مرگ سیاوش، قهرمان داستان، در 28 مرداد 1332 این بوده است که هم او را با مصدق همانند کند و هم با ارجاع به اسطوره سیاوش، قهرمان‌کشی ایرانی‌ها را نشان دهد؛ به عبارتی دیگر، فضای داستان را وسعت بخشد و آن را با کل تاریخ ایران مطابقت دهد.
صفحات :
از صفحه 209 تا 235
مشخصات اثر
ژرف ساخت اسطوره ای پدرسالاری در ازدواج های ایرانیان با نیرانیان در شاهنامه
نویسنده:
رضا ستاری,مرضیه حقیقی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
پیوند مردان ایرانی با زنان نیرانی یکی از رایج ‏ترین نوع ازدواج‏ ها در شاهنامه است که به‏ ویژه در بخش پهلوانی بسامد بسیار بالایی دارد. در شاهنامه، پادشاهان و یلان برجسته ایرانی با زنانی غیر ایرانی و عموماً تورانی ازدواج می‏ کنند. از این ازدواج‏ ها با عنوان ازدواج برون‏ همسری، یا ازدواج برون‏ قبیله ‏ای یاد می‏ شود. در نمادشناسی باستانیِ شاهنامه، ایران سرزمین مقدّس و اهورایی، و توران، سرزمین آلودگی‏ها و نیروهای اهریمنی، است. از سوی دیگر، در باورشناسی باستانی، زنان کانون‏ های آمیختگی و وابستگی به زمین هستند و در مقابل، مردان، موجوداتی اهورایی، آسمانی و فارغ از آلودگی‏های زمینی به شمار می ‏آیند. اسطوره‏ های کهن ایران، بنابر سابقه طولانی تسلّط فرهنگ پدرسالاری، دارای ژرف‏ ساختی مرد کانون هستند؛ از این رو، در روند دگرگونی اسطوره‏ ها به حماسه ملّی، مفاهیم و برداشت‏ های زن‏ ستیزانه را نیز به حماسه افزوده ‏اند. در این پژوهش علاوه بر بررسی ژرف‏ ساخت اسطوره ‏ای این پیوندها، مؤلّفه‏ های پدرسالاری در آنها باز کاوی شده است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 151
مشخصات اثر
کارکردهای عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه در دیوان و حدیقه الحقیقه سنایی
نویسنده:
ابوالقاسم قوام ,زهره هاشمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی از نخستین حلقه های نوآوری و گسترش درونمایه شعری در جهات مختلف مدحی، عرفانی و خصوصا تعلیمی و حکمی نام می برند. او در پرتو بینش عرفانی و اخلاقی، نگرشی نو به مضامین و عناصر مختلف شعر - اعم از غنایی، حماسی و غیره - داشته است. در این جستار برآنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که سنایی چگونه عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه را در حدیقه الحقیقه و دیوانش به کار گرفته است و شیوه نگرش وی به این عناصر چگونه بوده است؟ نگارندگان پس از مطالعه اشعار و استخراج این عناصر دریافتند که سنایی از آنها در چهار محور عمده زیبایی شناسی، تعلیمی، عرفانی و ستایشی بهره برده است و میزان کاربرد این عناصر به ترتیب کمیت عبارت بوده از: ستایشی، تعلیمی، زیبایی شناسی و عرفانی.
صفحات :
از صفحه 211 تا 255
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 39