جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
وجود و عدم
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 22
عنوان :
حافظ و نام مهین خداوند : پاییز 1386 : مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
نویسنده:
عبدالرضا سیف - حمید دهنبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اسم اعظم الهی
,
اسم اعظم
کلیدواژههای فرعی :
الله ,
خداشناسی ,
ماتریالیست ,
علوم طبیعی ,
یگانه پرستی ,
آفرینش (اِبداع) ,
جهان هستی ,
انرژی ,
شناخت خدا ,
علت و معلول ,
وجود و عدم ,
صوفیه (فرق کلامی) ,
فطرت(کلام) ,
شناخت خدا ,
یگانه پرستی ,
فطرت ,
صوفیه ,
طبقات الصوفیه ,
علم طبیعی ,
ماده ,
علیت ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
شاپا (issn):
0
چکیده :
تفاسیر قرآن و کتاب های صوفیه، در بردارنده مفاهیم بسیاری در ارتباط با ادبیات و الهیات اسلامی است که مطالعه روشمند و دقیق این مفاهیم می تواند به نتایج درخشانی منجر شود. اسم عظم یا نام مهین یکی از عمده و اساسی ترین این مفاهیم است که در طول تاریخ تفکر اسلامی، محل تامل و مداقه بخش عمده ای از اندیشمندان بوده است. شگفت انگیزی و جاذبه این مقوله به گونه ای بوده است که بسیاری از عرفا و صوفیه درباره آن به گمان زنی پرداخته اند و هرکدام نامی از نام های خداوند - عز و جل - را نام مهین قلمداد کرده اند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الابحاث المفيدة في تحصيل العقيدة
نویسنده:
حسن بن یوسف علامه حلی
نوع منبع :
کتاب , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
معرفی کتاب
توضیحات تکمیلی اثر
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
عقاید شیعه امامیه
,
13. علم کلام
,
کتب کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
اثبات نبوت ,
حدوث و قدم ,
اثبات واجب الوجود ,
امکان و وجوب ,
اعراض ,
وجود و عدم ,
وجوب بعثت انبیا ,
امامت ,
بعثت انبیا ,
صفات ثبوتیه الهی ,
صفات سلبیه الهی ,
عصمت انبیاء (ع ) ,
معاد(کلام) ,
نبوت ,
نصب امام معصوم ,
عصمت امام (ع) ,
عدل الهی ,
امامت ائمه اثنی عشر ( ع ) ,
امامت امام علی(ع) ,
حسن و قبح عقلی ,
اثبات امامت امام علی (ع) ,
احکام جواهر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
این كتاب، كتاب مختصر و مفیدى است كه دربردارنده مباحث اصول دین و عمده مباحث كلامى است و از هشت فصل تشكیل شده است: فصل اول كه شامل هفت مبحث مى شود و درباره امور عامه است و داراى بحث هایى مانند وجود و عدم، امكان و وجوب، قدم و حدوث مى باشد. فصل دوم كه آن هم هفت مبحث دارد و درباره جواهر و احكام آن ها است. فصل سوم داراى بیست مبحث است و در مورد اعراض بحث مى كند. فصل چهارم، شانزده مبحث دارد و راجع به اثبات واجب الوجوب و بررسى صفات ثبوتى و سلبى حق تعالى است. فصل پنجم، هفت مبحث دارد و درباره عدل الهى است و شامل بحث هاى مربوط به حسن و قبح عقلى، افعال عباد، تكلیف، لطف، آلام، ارزاق، آجار و اسعار مى باشد. فصل ششم درباره نبوت است و چهار مبحث دارد: لزوم بعثت انبیا، عصمت انبیا، اثبات نبوت حضرت محمد صلى الله علیه و آله و كرامات. فصل هفتم شامل چهار مبحث و راجع به امامت مى باشد و به بحث هایى در مورد لزوم نصب امام، عصمت امام، اثبات امامت امیرالمؤمنین و سایر ائمه معصوم علیه السلام مى پردازد. و بالأخره فصل هشتم درباره معاد است و چهار بحث دارد و شامل مطالبى مانندِ حقیقت انسان، صحت عدم بر عالم، استحقاق ثواب و توبه است. آغاز كتاب: بسمله ، الحمد لله المتوحد بالجلال المفترد بالكمال . انجام كتاب: إلي رحمة ربه رب العباد و شفاعة نبيه محمد و آله الأمجاد ]الذريعه 1/63 ، مكتبة العلامة الحلي ، سيد عبدالعزيز طباطبائي 25-26: ملي ، تهران 10/630 ؛ مجلس شورا 25/394 ؛ ملي 10/630 ؛ ايضاح المكنون 1/10؛ هدية العارفين 1/284؛ تاسيس الشيعه 398؛ معجم التراث الكلامي 1/100[
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
درسگفتار شوارق الإلهام لاهیجی - جلد پنجم (بخش اول) - آرشیو 94-95
مدرس:
محمدحسین حشمت پور
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
صوت
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حادث
,
اثبات عقل مفارق
,
صور علمیه
,
اتحاد عاقل و معقول
,
وجود و عدم
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
اثبات وجود خدا
,
مفهوم واجب الوجود
,
اثبات قدرت خدا
,
شوارق الالهام: لاهیجی
,
درباره لاهیجی
,
02- شوارق الالهام: لاهیجی (متون کلامی مرجع)
,
درسگفتار / سخنرانی کلام اسلامی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملا عبدالرزاق لاهیجی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفت شناسي مفاهيم فلسفي در انديشه علامه طباطبائي و آيتالله مصباح
نویسنده:
زينب درويشي، محمدحسين ايراندوست، حسن معلمي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مفاهیم فلسفی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه اسلامی
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
,
رویکردهای معرفت شناسی
,
معرفت شناسی اسلامی(قسیم معرفت شاسی مسیحی، یهودی، بودایی و هندویی)
,
نهایة الحکمة: علامه طباطبایی
,
بدایة الحکمة: علامه طباطبایی
,
اصول فلسفه و روش رئالیسم (علامه طباطبایی/ مرتضی مطهری)
,
درباره علامه طباطبایی
,
Epistemology شناخت شناسی - بحث معرفت (مجتبوی)
کلیدواژههای فرعی :
وجود و عدم ,
امکان فقری ,
نظام علی و معلولی ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
علم حضوری(راه های معرفت) ,
تصور(مقابل تصدیق) ,
تصدیق(مقابل تصور) ,
معقولات اولی((مفاهیم ماهوی)، مقابل معقولات ثانیه) ,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) ,
معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
معقولات ثانیه((خاص)، مقابل معقولات ثالثه) ,
اصل علّیت ,
وجود ذهنی ,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) ,
وحدت ,
کثرت ,
فلسفه تطبیقی ,
معرفت شناسی مفاهیم فلسفی (فلسفه) ,
معناشناسی مفاهیم فلسفی (فلسفه) ,
هستی شناسی مفاهیم فلسفی (فلسفه) ,
فعل نفسانی (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
تحليل و بررسي معقولات ثاني از گذشتۀ دور در ميان فيلسوفان مطرح بوده است. معرفتشناسي مفاهيم فلسفي به بررسي نحوه انتزاع اين مفاهيم ميپردازد و در نوشتار حاضر، با روش توصيفي ـ تحليلي، معرفتشناسي مفاهيم فلسفي در انديشه علامه طباطبائي و آيتالله مصباح واکاوي شده است. از رهگذر اين جستار مشخص ميشود که علامه طباطبائي نخستين فيلسوفي است که نحوه انتزاع مفاهيم فلسفي از جمله مفهوم وجود و عدم را مطرح ساخته است. به باور وي، مفاهيم فلسفي با بهرهگيري از علم حضوري انتزاع ميشوند. آيتالله مصباح برخلاف علامه طباطبائي، علم حضوري و تجربه دروني را براي انتزاع هريک از نخستين مفاهيم فلسفي کافي نميداند، بلکه معتقد است که علاوه بر آن بايد با هم مقايسه شوند و رابطه خاصي ميان آنها در نظر گرفته شود. به باور آيتالله مصباح، روش علامه طباطبائي در انتزاع مفاهيم فلسفي از عموميت برخوردار نيست.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
براهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة المجلد 1
نویسنده:
محمدجعفر استرآبادی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: بوستان کتاب,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines)
,
عقاید اسلامی
,
عقاید شیعه امامیه
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
13. علم کلام
,
تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر
,
توحید صدوق
,
تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی
,
کتب کلام شیعه
,
کشف المراد: علامه حلی
,
شوارق الالهام: لاهیجی
,
الغیبة: شیخ طوسی
,
اسفار اربعه: ملاصدرا
,
شفاء: ابن سینا
,
نجات: ابن سینا
,
اشارات و تنبیهات: ابن سینا
,
الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا
,
شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
تفسیر مجمع البیان (اجتهادى)
,
تفسیر صافی (روایى)
,
شرح المقاصد: تفتازانی
,
مبدأ و معاد: ابن سینا
,
شرح مواقف: شریف جرجانی
,
02- نهج البلاغه
,
حق الیقین: علامه مجلسی
,
بصائر الدرجات: صفار قمی
,
بحار الانوار (علامه مجلسی)
,
کشف الغمة (علی بن عیسی اربلی)
,
عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق)
کلیدواژههای فرعی :
علت و معلول ,
وجود و عدم ,
جوهر و عرض ,
فلسفه اسلامی ,
امور عامه ,
ماهیت ,
عرض ,
جوهر ,
جسم ,
جوهر مجرد ,
ماهیت علم ,
زمان ( ماهیت ) ,
احکام جسم ,
علیت ,
زمان ,
وجود ذهنی ,
وجود خارجی(اصطلاح وابسته) ,
اجزاء زمان (ذات الهی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
شابک (isbn):
964-371-377-6
چکیده :
«البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة» تالیف محمد جعفر استرآبادی، شرحی است به زبان عربی بر تجرید الاعتقاد اثر خواجه نصیر طوسی. مقدمه کتاب درباره زندگی و احوال خواجه نصیر و متن تجرید الاعتقاد است. مولف قبل از پرداختن به مباحث اصلی کتاب به بیان معنای بسم الله الرحمن الرحیم می پردازد و پس از آن طی شش مقصد به بررسی موضوعاتی در زمینه الهیات به معنی اعم و نیز الهیات به معنی اخص می نشيند. استرآبادی قبل از ورود به مباحث اصلی کتاب پنج مقدمه ذیل را ذکر می کند: در اولین مقدمه به بیان تفاوت علم کلام با علم تصوف (عرفان) می پردازد. در مقدمه دوم به بیان موضوع کلام می پردازد و موضوع علم کلام را مبدا و معاد معرفی می کند. در مقدمه سوم به بیان فائده علم کلام می پردازد. در مقدمه چهارم به یادآوری این نکته می پردازد که علم کلام می تواند به عنوان دانشی که تمام علوم شرعی بر محور آن بچرخد در نظر گرفته شود. مقدمه پنچم به بیان فرق اصول دین و اصول مذهب اختصاص یافته است و این موضوعی است که استرآبادی به تفصیل درباره آن به بحث نشسته است. مولف، در جلد اول به مباحث ذيل مي پردازد: مقصد اول: فی الامور العامه. مقصد ثانی: فی الجواهر و الاعراض.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شرح المواقف القاضی عضدالدین عبدالرحمن الایجی المجلد 2
نویسنده:
تالیف السید الشریف علی بن محمد الجرجانی .و معه حاشیتا السیالکوتی والچلبی علی شرح المواقف ضبطه و صححه محمود عمر الدمیاطی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت : دارالکتب العلمیة,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
کلام اشعری
,
کلام اهل سنت
,
فلسفه اسلامی
,
13. علم کلام
,
کتب کلام اهل سنت
,
کتب کلام اشاعره
کلیدواژههای فرعی :
وجود و عدم ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
عرض ,
جوهر ,
قیاس ,
کد کنگره:
BP205/4/ع6م8023 1377
چکیده :
المرصد السادس:طريق وصول به علم كلام كه در ضمن هشت مقصد بيان شده است:تحديد و تقسيم علم كلام،وجوب شناخت معرف قبل از معرف،أجلى بودن معرف از معرف،روشهاى استدلال،قياس،قويترين طريق اثبات مسائل كلام،قضاياى طريق تصديق،دلايل عقلى و نقلى،جايگاه ادلۀ عقلى و نقلى. الموقف الثانى فى الامور العامة:اين موقف شامل مباحث كلى از قبيل واجب،جوهر،عرض مىباشد كه شامل يك مقدمه و پنج مرصد است،مرصد اول در مورد وجود و عدم مىباشد كه خود مشتمل است بر هفت مقصد همچون تعريف وجود از حيث بديهى بودن،اشتراك معنوى وجود،رابطۀ وجود با ماهيت از حيث عينيت و يا زيادت آن بر وجود،وجود ذهنى،معدوم،شى بودن معدوم،اتحاد وجود و ماهيت،حال.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شرح المقاصد المجلد 1
نویسنده:
مسعودبن عمربن عبدالله الشهیر بسعدالدین التفتازانی؛ تحقیق و تعلیق مع مقدمه فی علم الکلام عبدالرحمن عمیره؛ تصدیر فضیله صالح موسی شرف
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت: عالم الكتب للطباعة والنشر والتوزيع ,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
تقتازانی
,
وجود و عدم
,
کلام اشعری
,
کلام اهل سنت
,
فلسفه اسلامی
,
نظام علی و معلولی
,
13. علم کلام
,
تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر
,
کتب کلام اهل سنت
,
کتب کلام اشاعره
,
شرح تجرید فاضل قوشچی
کلیدواژههای فرعی :
وجود ذهنی ,
وجود ,
نظر ,
وجود شناسی صفات ,
وجود مطلق ,
تصور ,
برهان وجوب و امکان ,
تصدیق(افعال قلوب) ,
احکام نظر ,
وجود عینی ,
وجود کلی ,
امور عامه ,
ماهیت ,
تعینات وجودیه ,
علم (فضیلت اخلاقی) ,
شماره ديويي:
297/414
چکیده :
موضوع کتاب «شرح المقاصد» علم کلام و عقائد است و از مهمترین و بهترین تألیفاتی است که در این موضع نگارش شده است، مباحث عمیق و گسترده کلامى و اعتقادى که در این کتاب مطرح شده است آن را در حقیقت به «دائره المعارف علم کلام» تبدیل نموده است و با توجه به نگاه ژرف و دور از تعصب و جانبدارانه نویسنده اثر، از قدیم مورد توجه پژوهشگران مذاهب اسلامى بوده و به آن توجه خاصى داشته اند. تفتازانى درباره کتاب خود مى نویسد: «تصمیم گرفتم کتابى مختصر با نام مقاصد تألیف کنم که حاوى فایدههاى درخشان و دُرهاى یگانه باشد و بر آن کتاب شرحى بنویسم که بازکننده معماها، به همراه خلاصه گویى و تفصیل مجملات و بیان دشوارىهاى آن باشد. این تحقیق همراه با دقت فراوان است به گونهای که بیشتر از حد معمول در این مباحث دقت شده است».
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
منالعقیده الیالثوره المجلد 1 : ؛ المقدمات النظریه
نویسنده:
حسن حنفی
نوع منبع :
کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
بیروت: المرکز الثقافی العربی؛ دار التنویر,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصول عقاید
,
عقاید اسلامی
,
عقاید شیعه
,
13. علم کلام
,
کتب کلام اهل سنت
,
کتب روشنفکران عرب
,
مواقف: قاضى عضدالدین ایجى
,
شرح المقاصد: تفتازانی
,
شرح مواقف: شریف جرجانی
کلیدواژههای فرعی :
اعراض ,
وجود و عدم ,
ذات الهی ,
صفات الهی ,
وجوب نظر ,
عناصر ,
ماهیت ,
جوهر ,
انواع عدد ,
جسم ,
افلاک ,
کیف محسوس ,
کیف نفسانی ,
عوارض عدد ,
نظام وجود ,
علم (فضیلت اخلاقی) ,
احکام وجود(عرفان نظری) ,
علم بدیهی((تصوری و تصدیقی اولی و غیر اولی)، مقابل علم نظری) ,
دلیل عقلی(قسیم دلیل نقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) ,
دلیل نقلی(قسیم دلیل عقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) ,
اشتمال بر علم توحید ,
کد کنگره:
BP217/4 /ح86م8 1367
چکیده :
«من العقيدة الى الثورة»، كتابى است پنج جلدى، به زبان عربى، در باره كلام نومعتزليان، نوشته دكتر حسن حنفى، از متفكران معاصر مصرى متعلق به جريان چپ اسلامى. مؤلف، در اين كتاب به آراى كلامى معتزله در چارچوب پروژه فكرىاش در بازخوانى و تجديد علم كلام توجه نشان داده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نور المتجلي في الظهور الظلي : تحقيق أنيق حول الوجود الذهني
نویسنده:
حسن حسن زاده آملی
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: مکتب الاعلام الاسلامی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
کتب عرفان نظری
کلیدواژههای فرعی :
اشکال وجود ذهنی ,
ادله وجود ذهنی ,
اثبات وجود ذهنی ,
وجود و عدم ,
نور علم ,
فلسفه اسلامی ,
فلسفه اشراقی ,
حقیقت بسیطه نوریه ,
نور ( کیف ) ,
امور صوریه ادراکیه ,
واقع گرایی متافیزیکى ,
تمایز علم و وجود ذهنی ,
مقدمات وجود ذهنی ,
اشکالات نظریه وجود ذهنی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
حسن حسن زاده آملی
شابک (isbn):
964-424-070-7
چکیده :
کتاب النور المتجلي في الظهور الظلي نوشته استاد حسن حسن زاده آملی می باشد. اين رساله كه بر يك فاتحه وسه فصل و يك خاتمه مشتمل است, از وجود ذهنى و مطالب مربوط به آن بحث مى كند. مسئله وجود ذهنى كه از مسايل بسيار مهم فلسفى است, هر چند به يك اعتبار در رديف مباحث وجود و عدم قرار گرفته, ولى به اعتبار ديگر از جمله مسائلى است كه به بحث از حقيقت علم و ادراك مربوط مى شود و خود زيربناى بسيارى از مباحث حكمى مانند بحث اتحاد عاقل به معقول, بحث معاد جسمانى و روحانى و . . . واقع مى گردد. به هر حال حضرت استاد دام ظله در بيان وجه نامگذارى رساله مزبور چنين مى فرمايد: (علم نور است و نور متجلى همان صورت ادراكيه است كه در وجود ذهنى تجلى مى كند . بنابراين وجود ذهنى تجلى مى كند. بنابراين وجود ذهنى, ظهور ظلى صورت نوريه ادراكيه است و نيز بازگشت علم به وجود است و وجود عينى همان وجود اصيلى است كه در وجود ذهنى تجلى مى كند, پس وجود ذهنى, ظهور ظلى وجود عينى است]. همان طور كه مذكور افتاد, رساله ياد شده شامل يك فاتحه و سه فصل و يك خاتمه است . فاتحه رساله به تحرير موضوع رساله اختصاص دارد و فصل اول آن حاوى اصولى است كه از صحف نوريه حكميه درباره علم و وجود ذهنى استنباط شده و فصل دوم آن در تقرير ادله وجود ذهنى است و فصل سوم آن در ذكر اشكالات وجود ذهنى و جواب آنهاست.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عين اليقين الملقب بالانوار و الاسرار المجلد 1 و 2
نویسنده:
محمد بن مرتضی كاشاني؛ مصحح: رضا عیاش
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: دار المحجة البیضاء,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
عقاید شیعه
,
کتب کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
ایمان و کفر ,
وجود و عدم ,
احکام خداشناسی ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
تجرد نفس ناطقه ,
وجدان خیر و شر ,
جنت آدم(ع) ,
لذت و الم ,
حرکت و سکون ,
جهل و علم ,
حیات و موت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
شابک (isbn):
978-614-426-003-6
چکیده :
کتاب «عین الیقین»، یکی از آثار مهم و فاخر مرحوم ملامحسن فیض کاشانی است که به زبان عربی تالیف نموده است. طبق آنچه خود فيض در مقدمهى كتاب گفته موضوع كتاب آن دسته از عقايدى است كه عقل در آنها استقلال داشته و براى ادراكشان نيازى به ادله شرعى نمىباشد. فيض مطالب كتاب را به دو قسم تقسيم كرده است كه قسم اول آن در اصول علم و قسم دومش در علم به آسمانها، زمين و آنچه كه در مابين آنها است، مىباشد. او مقدمهاى دارد كه خود مقدمه پنج بخش دارد، بخش اول اشارهاى است به فضيلت علم توحيد و شرافت اهل آن و همين طور چگونگى تحصيل علم توحيد. وى شرف علم را به مقدار شرف معلوم مىشمارد و مىگويد رتبهى عالم به حسب رتبهى علم مىباشد. و معلومى بالاتر اجلتر و اعلىتر از خداوند متعال وجود ندارد. پس علم توحيد هم طبيعتاً بالاترين و با شرافتترين علم خواهد بود، كما اينكه اهل اين علم نيز افضل علما خواهند بود. وى براى اثبات اين سخن حق به چند آيهى قرآنى نيز استشهاد نموده، شرايط تحصيل اين علم را كه فراقت قلب، صفاى باطن، زهد در دنيا و متابعت شرع مىباشد در كنار تقواى الهى، بيان مىكند ادلهى اين سخن را نيز از آيات و روايات آورده، و بعد وارد قسمت دوم مقدمه كه در بيان قلت اهل الله و سختى و غموض اين راه است مىگردد. او پنج آيه را در سرآغاز اين بخش كه دلالت بر قلت عباد الله و كثرت جاهلان و منافقان دارند، آورده بعد ضمن توضيحاتى به چند روايت و آيه ديگر نيز استناد مىجويد. فيض كاشانى در سومين نكته مقدمهى كتابش اهميت كتمان سرّ توسط اهل الله را يادآورى كرده و از سلمان فارسى به عنوان نمونهاى براى مخزن اسرار الهى نام مىبرد. او رواياتى را از ائمه معصومين(ع) كه دعوت به كتمان اسرارشان و تقيّه در مواقع لازم نمودهاند، در ذيل عنوان اين بخش يادآورى نموده است. بيان اصناف مردم چهارمين نكتهى مقدمه است كه در واقع توضيحى بر آيهى شريفهى و كنتم ازواجاً ثلاثه مىباشد. مؤلف با استفاده از روايات، جايگاه تشيّع را در ميان انسانها تعيين مىنمايد. آخرين و پنجمين بخش مقدمه كتاب عيناليقين اختصاص به بيان جايگاه عقل و شرع دارد كه فيض در اين قسمت به نقل كلماتى از بزرگان اكتفا نموده است. براى مثال اين سخن را بدون ذكر گويندهاش مىآورد كه عقل هدايت نمىگردد، مگر با شرع و شرع تبيين نمىشود، مگر با عقل. عقل اساس است و شرع بنا، بنا نيز به جز با اساس تثبيت نمىگردد. اساس نيز بدون بنا غنى نمىگردد يا اين سخن امير عليهالسلام را كه فرمود العلم علمان، مطبوع و مسموع و لاينفع المسموع اذا لم يكن المطبوع، به عنوان تكملهاى ديگر بر سخنانش مىآورد. مقصد اول كتاب در اصول علم است. مؤلف در اين قسمت ابتدا به تشابهات كتاب و سنت مىپردازد. فيض اشارهاى به صورت و ظاهر داشتن هر سخن در عين قابليت دارا بودن روح و باطن دارد و در ضمن مطالبى كه در ذيل اين موضوع بيان مىكند به مثال و صورت روحانى موجودات در عالم ملكوت اشاره كرده و آن را دليل بر تكلّم انبيا با مردم به قدر عقول آنها مىداند. او مىگويد متشابهات كتاب و سنت همگى به ظاهرشان حمل گرديده و چيزى مستغنى از آن نمىباشد، پس هيچ نيازى به تأويل، تخييل و تمثيل نمىباشد. او به مثالهايى نيز اشاره كرده كه جزو متشابهات مىباشند؛ ولى فهم و مفهوم واقعى آنها نيز چندان مشكل نيست. فيض در ضمن ضوابط مهمّه كه به دنباله مطالب مقصد اول آورده، به دنبال اثبات جريان امور از مجراى طبيعتشان كه خواست خداوند متعال است، مىباشد وجود و عدم نيز ديگر مطلب مورد توجه مؤلف است كه وجود بحت و خالص مختص خداوند بوده و عدم بحث نيز ذاتى ندارد. كيفيت وجود ممكنات و واجب، اصالت وجود، اطلاق وجود و چگونگى عدم و معدوم و ماهيت آن از ديگر مطالبى است كه در اين بخش از نظر مؤلف گذشته است. علم، جهل و تعريف تبيين حدود و مفهوم واقعى آنها نيز از ديگر نكتههاى مقصد اول مىباشد. حصول صورة الشىء للعالم و ظهوره لديه مجرّداً عما يلابسه تعريفى است كه مرحوم فيض به علم بيان كرده است. وى از اين تعريف نتيجه مىگيرد كه علم به اجسام بما هى اجسام تعلق نمىگيرد، بلكه آنچه معلوم مىگردد وجودات خارجيه اجسام مىباشند. به عقيدهى فيض اجسام به منزله سايههايى براى موجودات غيبيهى قائم به ذات هستند كه نوعى اتحاد بينشان برقرار مىباشد. نكته بعدى مقصد اول نور و ظلمت است. تعريف نور نزد مؤلف عبارتست از الظاهر بنفسه و المظهر لغيره كه ظلمت نيز مقابل آن مىباشد. فيض كاشانى در ادامه مقصد اول، به مطالبى چون حيات و ممات كه تعريف حيات عبارتست از حى ما يساوق الفعل و الادراك كه ممات مقابل آن است، ايمان و كفر كه تعريف لغوىاش عبارتست از تصديق شىء طبق آنچه كه هست كه در واقع اين راجع به علم خواهد بود كه آن نيز نوعى از وجودات و تعريف شرعىاش همان تصديق خدا و ملائكه و كتب و رسلش مىباشد، خير و شر كه معنا و مفهومشان واضح بوده و نيازى به تعريف ندارند، لذت و ألم كه تعريف لذت ادراك الملائم و ألم هو ادراك للمنافى مىباشد، غنى و فقر كه اولى استقلال الشىء بذاته و دومى عدم استقلال الشىء بذاته مىباشد، هيات و تعيناتشان، واحد و كثير، متقدم و متأخر، قديم و حادث، قوت و مقابلش، سبب و مسبب، جوهر و عرض، ابعاد و جهات و حدودشان، حركت و سكون، زمان و آن، مكان و حيّز، اصول نشأت و كيفيت و نشأت يافتن آخرت از دنيا و وجوه فرق بين آن دو، مبدأ وجود و توحيد خداوند متعال و كيفيت افاضهاش وجود را اشاره دارد. دربارهى نشأت، فيض مىگويد عوالم زيادى وجود دارند كه تعداد آنها را غير از خداوند كسى نمىداند، لكن اصول عوالم سه تا مىباشند كه عبارتند از: 1 - عالم عقليهى روحانيه كه عالم غيب و جبروت نام دارد و اصحاب آن همان سابقون مىباشند. 2 - عالم خياليهى مثاليه كه همان عالم برزخ و ملكوت است و اصحاب آن اصحاب يمين مىباشند. 3 - عالم حسيّهى جسمانيّه كه عالم شهادت و ملك نام دارد و اصحاب آن شمال مىباشند. وى در ادامه به توضيح هر يك از اين عوالم سهگانه مىپردازد كه شواهدى نيز از كتاب و سنت به همراه دارد. مرحوم فيض مجموع عوالم سهگانه را بمنزلهى حيوان واحدى مىداند كه مشابه انسان است و بدان انسان كبير اطلاق مىشود. او آخرت را كه مجموعهاى از بهشت و جهنم است را نيز توضيح داده و چگونگى آنها را مشخص مىنمايد. وى در اين بخش غالب مطالب را از ابن عربى و استاد خود صدر المتألهين(ره) نقل مىكند. دربارهى مبدأ وجود نيز كه در واقع تبيين آيهى شريفه «هو الأول و الآخر و الظاهر و الباطن و هو بكل شىء عليم» است، توضيحاتى راجع به عرش و كرسى و تجلّى اسماء و صفات الهى بيان مى نمايد. همچنانكه اشاره شده، مقصد دوم كتاب در علم به آسمانها و زمين و آنچه در بين آنها مىباشد، است. بخش اول اين مقصد در هيئت عالم و اجرام بسيطهى آن مىباشد. فيض ابتدائاً تقسيم اجرام به بسيط و مركب را يادآورى كرد. مىگويد منظور از بسيط آن اجرامى هستند كه طبيعت واحده دارند؛ مانند آب، هوا و افلاك. مركب نيز جرمى است كه طبيعت مركب دارد يا جمع بين چند طبيعت مختلف است، به اختلاف قوا و طبايع؛ مانند بدن حيوانات. بسيط نيز خود بر دو قسم است كما اينكه اجسام بسيط نيز بر دو قسم مىباشند. مؤلف توضيحاتى راجع به اين اقسام دارد كه در قالب چند فصل و وصل مطرح گرديده است. حيات ذاتى داشتن اين اجرام مبحثى است كه در ضمن اين توضيحات به همراه بيان توضيحاتى ديگر راجع به زمين، خورشيد، ماه و ستارگان در ادامهى اين بخش مطرح گرديده است. كيفيت حركت افلاك عنوان بخش ديگرى است كه دارا بودن هر يك از اين افلاك، افلاك جزئىتر را به عنوان سرآغاز اين بخش مىباشد كه همراه است با توضيحات و ذكر مصاديقى از آنها. جهت حركت افلاك نيز از ديگر مطالب اين بخش است كه فيض به نقل از كتب و آثار دانشمندان نجوم بيان كرده است او مطلبى را نيز در مبحث جهت حركت افلاك از اخوان الصفا نقل مىكند كه تقريباً خلاف مشهور مىباشد. مؤلف تعاريفى را هم از نصف النهار، طول جغرافيائى، دائره افق، قطب و... بيان مىنمايد كه خواص و آثارشان نيز در كنار آن مذكور مىباشد. پايان بخش اين قسمت حديثى است از اميرالمؤمنين على عليهالسلام به نقل از اصبغ بن نباته كه سيصد برج براى خورشيد نسبت مىدهد كه هر كدام از آنها به منزلهى جزيرهاى مىباشند كه داراى آثار خاصى نيز مىباشند. براى محاسبهى مقادير اين جرايم و همين طور ابعاد طرقى از قديم بين دانشمندان بوده است كه به نسبت امكانات و معلومات و زمانى تغييراتى را به خود پذيرفته است. در اينجا هم ملامحسن به برخى از آنها اشاره دارد كه در بخش بعدى مقصد دوم عنوان گرديده است. لمّى بودن حركت افلاك نيز در ديگر بخش از اين مقصد مطرح است، در آن جا نفوس ناطقهاى براى افلاك تعريف شده كه باعث مىشود آنها داراى ادراكات كليهاى بشود كه حركاتشان نيز داراى مراد عقلى است نه حسّى در اين زمينه مؤلف استدلالى دارد كه به دنبال خود بحث از كمالات مبادى عقليه كه مورد اشتياق افلاك مىباشند به همراه استناداتى به روايات و احاديث نبوى را دارد. خلق مركبات از ديگر بخشهاى مورد عنايت فيض است كه حركات افلاك، سماوات و نجوم را داراى تأثيراتى بر روى زمين و ديگر اجرام سفيه مىداند. اين همان مباحثى است كه علم نجوم متصدّى آن است و مؤلف براى صحّه گذاشتن و تأييد آن به روايتى از امام صادق عليهالسلام استشهاد مىكند كه حضرت حقانيّت اين علم را تأييد نموده است. وى به نقل از بزرگان اين علم را داراى قواعد كليّه و جزئيهاى مىداند كه هر يك عهدهدار بعضى از پيش گويىها و اخبار غيبى در مورد افراد و اوقات مىباشند. در تكمله اين مطالب مؤلف از خلقت ملائكه الهى نيز سخن گفته و همهى اينها را نتيجهى آميزش رحمت و حكمت الهى مىداند كه گفته است: و رحمتى وسعت كل شىء... علل و آثار اتفاقاتى كه در جوّ پديدار مىشود. عنوان ديگر بخش از دومين مقصد عين اليقين فيض كاشانى مىباشد. با توجه به اعمال و رفتار اقوام و ملّتهاى گوناگون بلاها و نعمتهايى بر آنان نازل مىگردد كه موضوع بحث مؤلف در اين قسمت مىباشد. روايتى از امام صادق عليهالسلام كه كافى با سند خود از آن حضرت نقل نموده و ظاهرى مغلق و نيازمند تفسير دارد؛ از جملهى استنادات فيض در اين بخش مىباشد. رعد و برق، رنگين كمان، انواع بادها، شهابسنگها، زلزله و انفجار چشمهها همراه با ادلّه و چگونگىشان عنوان ديگر مطالب اين بخش مىباشند. در قسمت بعدى موضوع بحث كوهها و سنگهاى معدنى مىباشد كه طريق بوجود آمدنشان و حالاتشان مورد بحث مؤلف است. وى گياهان فصل مختصى را تعيين نموده كه مباحث مهمى را نيز در آنجا مطرح كرده است؛ از آن جمله مىتوان به ارتباط ملائكه با اجرام نباتى همراه بحث از قوه تغذّى نباتات و آثار آن مىباشد. اين بخش متصل است به بخش بعدى كه راجع به حيوان است. فيض تعابيرى ملكوتى از حيوان ارائه مىكند كه بسيار جالب و شنيدنى است. او در ادامه ده حواس براى حيوان مىشمارد كه خداوند پنج تايش را براى زندگى دنيوى و پنج تاى ديگر را براى زندگى اخرويش عطا نموده است. احتمالاتى كه در تعداد حيوانات موجود به لحاظ انواع وجود دارد، موضوع فصل ديگرى در مبحث حيوانات است. او در فصل ديگر از خطبهى 185 نهجالبلاغه حضرت على عليهالسلام كه در مورد حيوانات مىباشد، فرازهايى را نقل مىكند كه در واقع نمىتوان نظيرى براى آن از ديگران يافت. او به ويژگىهاى ديگرى از حيوانات نيز به ترتيب اشاره دارد؛ از آن جمله نوع خلقت آنها، درك درد و ألم، جريان خون و... بخش بعدى كتاب تشريع اعضاء حيوان كامل و منافع آن مىباشد. مؤلف مىگويد خداوند اعضاء حيوان را مختلف آفريد تا هر يك در كار خاصّى كاربرد داشته باشند؛ استخوان، رگ، عضلات، اعصاب، غضروفها، رباطها، گوشتها و... هر كدام براى منظور و مصلحت خاصى در نظر گرفته شدهاند. اينها به عقيدهى فيض اعضاء بسيط حيوان هستند، در مقابل اعضاء مركب؛ مانند دماغ، چشم، فك، گوش، دندان، حلق، زبان، روده، معده، قلب، شانه و... او مغز، قلب، كبد و خصيتين از اعضاء اصلى مىشمارد كه هر يك از امر مهمى را در اعضاء انسان به عهده دارند. بعد تفاوتهايى كه بين استخوانها و عضلات، رگها و غضروفها هست، تا هر كدام بتوانند وظيفهاى را به خوبى انجام دهند، مورد بحث مؤلف است؛ اما ويژگىهاى اعضاء مانند جايگاهى كه در آن قرار گرفتهاند به موادى كه احاطه شدهاند، نوع شكل ظاهرى شان، اندازه شان و... هر كدام لطفى از الطاف الهى است كه اگر بدِ انسان نبود باعث بروز مشكلات عديدهاى مىشد كه مورد نظر مؤلف بوده و به شرفشان پرداخته و در ادامه جنس اعضاء و وظايفشان را مورد بررسى قرار داده است. ملائكهاى كه موكّل حيوان هستند و آيهى شريفهى «له معقبات من بين يديه و من خلفه يحفظونه من امرالله» بدان دلالت دارد. در بخش بعدى بحث شده است، فيض مىفرمايد خداوند براى حيوان كامل به غير از رب النوع عقلىاش كه از عالم علوىاى است اصنافى از ملائكه سفليه را موكل نموده تا وجودش بدانها قائم شده و شخصش با آنها ادامه يافته و حياتش حفظ گردد. وى براى توضيح اين گفتار در چند فصل در نوع اعمال و رفتار انسان حضور و آثار ملائكه و شياطين را بررسى كرده و با توجه به احاديثى از معصومين عليهمالسلام و كلماتى از بزرگان كلام خويش را تثبيت مىنمايد. در بخش بعدى كتاب تجرد نفس حيوان كامل مورد توجه بوده و مىگويد، اگر نفس بعد از مرگ باقى بود آن حيوان كامل است و اگر بعد از مرگ نفس نيز نابود شد، حيوان ناقص خواهد بود استشهاد به چند روايت مختلف در اين زمينه از حضرت امام صادق(ع) تكملهاى بر سخنان فيص محسوب مىشود، براى نمونه در اين كه حضرت مىفرمايد: «انّ ارواح المؤمنين فى الجنّۀ على هيئت اجسادهم» يا روايات ديگر البته وى از براهين عقلى نيز در اين زمينه و براى اثبات تجرد نفس بَهره برده است. آيات قرآنى مانند: «ولا تحسبّن الذين قتلوا فى سبيل الله امواتاً بل احياء عند ربهم يرزقون فرحين بما أتاهم» رويكرد آيات قرآن كريم در اين زمينه نيز مؤيد بالاترى براى اين مطلب هستند با اينكه مقصود فيض از حيوان كامل انسان است؛ ولى به اين وجود براى بحث از انسان بما هو انسان بخش جدا گانهاى را اختصاص مىداده، او به جايگاه رفيع انسانى در نزد خدا و ملائكه اشاره كرده و بدين منظور از دو قوهى علّامه و فعالّه براى نفس انسانى سخن مىگويد. وى به رواياتى اشاره مىنمايد، ملامحسن فيض كاشانى از انسانى كه خليفه خداوند است و بقيهى اكوان حكمى در اختيار وى هستند، در بخش جداگانهاى سخن مىگويد كه مىتوان تفسيرى براى آيهى شريفه «و صخّر لكم ما فى السمارات و ما فى الارض» مىباشد. همين طور احاديث قدسى «خلقت الاشياء لأجلك و خلقتك لأجلى» يا «لولاك لما خلقتُ الافلاك» و... بحث در مورد نبى و ولى كه مظاهر خلافت الهى هستند، فصل ديگرى از مطالب اين بخش مىباشد. در بخش ديگر سخن از حدوث نفس انسانى و تقدم خلقت ارواح از اجساد و همين طور هبوط آدم از بهشت مىباشد. اين مبحث نيز مؤيدات قابل توجهى از روايات دارد. او ماجراى هبوط حضرت آدم را از تفسير امام حسن عسکری(ع) كه از جدش على بن الحسين(ع) نقل مىكند، بيان نموده است. عجائب و غرائب انسانى در بخش ديگر مورد توجه مؤلف است كه از آن جمله مىتوان بر تناسب اندام، صورت زيبا، صورت حسن، خوابهايى كه انسان مىبيند، تأثيراتى كه در عالم ماده دارد، فرات انسانى، طى الارض كه سالكين دارند، به صورتهاى مختلف در آمدن آنها، دخول انسانهاى بلند مرتبه در عالم ملكوت، همنشينىشان با ملائكه، مصاحبتشان با جن و شنيدن صداى ملكوت اشاره كرد. در آخر فيض كتابهايى مانند «عجائب المخلوقات» و «عجائب الحيوان» را معرفى مىكند كه مفصل در اين مباحث وارد گرديدهاند. بحث جن و شياطين نيز مستقلاً مورد توجه مؤلف واقع گرديده و در چند فصل متعدد به بررسى و تعريف جن پرداخته است كه نوع زندگى جن و رفع شبهاتى در مورد آنها و مطالبى دربارهى شياطين از آن جمله مىباشند. از ديگر بخشهاى مقصد دوم كتاب فيض بحث در مورد حدوث عالم است. او از وجود ربّ مبدعِ محدثِ صانع قيوم مدّبر ازلى واجب عالمى سخن مىگويد كه تدبير عالم همه به دست اوست و عالم را از عدم به وجود در آورده است. آوردن براهين و استدلالهايى از فلاسفه يونانى و همين طور اساتيد خود؛ مانند صدرالتألهين شيرازى در كنار آيات و روايات، كامل كننده بحث مىباشند. در كنار اين بخش فيض به كمال و احسن بودن نظام خلقت در بخش ديگرى پرداخته و مىگويد ابتدايى سخن به مباحثى كه تاكنون به آنها اشاره شد، ثابت گرديده است بحث وجود عشق و شوق در موجودات مطلبى است كه دانشمندان بزرگ اسلامى در آثار مختلف خود بدان پرداختهاند، بعضاً نيز آثار و كتب مستقلى در اين رابطه وجود دارد؛ از آن جمله مىتوان به رساله العشق مرحوم ابن سينا اشاره كرد. فيض كاشانى نيز از اين مطلب فرو گذار نكرده و در بخش مستقلى به سريان عشق و شوق و عبادت و ذكر در جميع موجودات پرداخته است. قضاوت عشق و شوق و طريق شناخت وجود عشق در موجودات و بيان مشابهت عشق انسان كه ظاهرى است. لكن نمودى از عشق واقعى، در اين بخش مطرح مىباشد. آخرين بخش كتاب عين اليقين بيان مسير و هدف همهى موجودات است كه همگى به سوى خداوند سبحان در حركت مىباشند. آيهى شريفهى «الا إلى الله تصير الامور» به خوبى بيانگر اين مطلب مىباشد، در كنار آيات ديگرى؛ مانند «يا ايها الانسان انك كادح إلى ربك كدحاً فملاقيه»، «و إلى الله المصير»، «انا لله و انا إليه راجعون»، «و انّا إلى ربنا لمنقلبون»، «و اليه ترجعون» و... مؤلف اين بحث را مطلب عالى و مقصدى مهمى مىداند كه خداوند سبحان نيز در جاى جاى قرآن كريم بدان متذكر شده است. او به سير نفوس نباتات و حيوانيه حتى جمادات و عناصر به سوى خداوند با استناد به سخن استاد خود ملا صدراپرداخته و حالات آنها را بعد از پايان عالم با نفح صور بيان مىنمايد. عدم اضرار مخالفتها و معاصى به خداوند سبحان وانتفاع او از طاعات و عبادات توضيحى است، براى ارحم الراحمين بودن خداوند كه فيض از قيصرى نقل كرده است. او در پايان كتاب خود ختامى دارد كه بسيار جالب و دلنشين است و در واقع مناجاتى كوتاه با رب العالمين است كه با اسماء و صفات رحمت و مجد او را مىخواند و با اذعان به ضعفهاى خود با حمد الهى آن را تمام مىكند. فيض كتاب مهم عين اليقين خود را ملقب به الأنوار و الأسرار نموده و تاريخ آن را مطابق انوار الحكم و اسرار الكلم نموده است. مصادر كتاب به همراه فهرست محتويات در پايان هر دو جلد آن آمده است. كتاب حاضر با تحقيق فالح عبدالرزاق الجيدى در انتشارات دار الحوراء بيروت در سال 1428 مطابق 2007 ميلادى به چاپ رسيده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 22
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید