جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
تحلیلی بر جاودانگی انسان و کارکرد آن در اخلاق از دیدگاه علامه مجلسی
نویسنده:
حمزه علی بهرامی ، جعفر شانظری ، مریم السادات هاشمی
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علامه مجلسی یکی از معدود محدثانی است که به حوزه کلام و اخلاق ورود پیدا کردند. از نظرگاه ایشان، بسیاری از مباحث کلامی تاثیر و نقش برجسته در اخلاق دارد. ایشان، جاودانگی انسان را در پیوندی وثیق با مباحث اخلاقی قرار می دهند و معتقدند انسان بعد از مرگ با هر دو ساحت نفس و بدن دنیوی خود تا ابد به مصلحت الهی خلود خواهد داشت. جنبه نوآوری دیدگاه ایشان این است که ملاک این‌همانی بعنوان شرط بقاء در عالم اخروی، صرفا نفس یا بدن دنیوی نیست و هر دوی این‌ها توأمان در جاودانگی انسان دخیل هستند. لذا این تفسیر از جاودانگی در سه حوزه معنابخشی، انگیزه بخشی و هدف‌داری در آموزه‌های اخلاقی، نقش و کارکرد خود را ایفا می کند. این پژوهش با رویکردی تحلیلی با رجوع به آثار ایشان به بازخوانی اندیشه‌های وی در این زمینه می پردازد.
چگونگی گذر از خودشناسی به خداشناسی از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی (ره)
نویسنده:
سید حمید طالب زاده، علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
نفس شناسی از مبادی و مقدمات خداشناسی در معارف اسلامی است. دو نفر از سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی و علامه طباطبایی (ره) بر این باور تاکید خاص نموده اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاق مثال و نمونه ای از خدای خالق است، اما علامه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیرمستقل و تعلقی و ربطی می داند که مقارن با شناخت ذات مستقل است که بمنزله ذات قیومی و نگهدارنده آن وجود تعلقی است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 109
بررسی و تحلیل مبانی رجالی محمدتقی مجلسی
نویسنده:
فاطمه شریعتی، مهدی لطفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مبانی رجالی به مجموعه باورها و اعتقاداتی اطلاق می‌شود که پایه و اساس نظرات رجال‌پژوه را تشکیل می‌دهد. بررسی مبانی هر یک از رجالیان در زمره تحقیقاتی است که می‌تواند افزون بر تنقیح مبانی، سبب روشن شدن سیر تاریخی و تحولات این علم نیز باشد. یکی از این عالمان اثرگذار در دوره صفویه، ملا محمدتقی مجلسی است که مبانی رجالی خود را ضمن دو شرح خود بر «من لایحضره الفقیه» و ذیل بررسی راویان، بیان کرده است. این مقاله با بررسی آراء رجالی مجلسی اول و باورهای بنیادین وی در این زمینه، در صدد بررسی مبانی‌ای است که وی بدانها تصریح داشته و یا در عمل و هنگام بررسی راویان، پیاده ساخته است. نتایج نشان می‌دهد مهم‌ترین مبنای رجالی مجلسی اول را می‌توان صحت کتب اربعه دانست که با اقامه برخی قرائن و ادله، در صدد اثبات آن برآمده است. «شهادت متن به صحت خبر»، «جبران ضعف سند با عمل اصحاب به مضمون حدیث»، «جبران ضعف سند به واسطه شهرت متن»، «عدم نیاز به ذکر سند در کتب مشهوره» و «شهرت راویان مجهول نزد متقدمان» از دیگر مبانی رجالی اوست.
صفحات :
از صفحه 359 تا 384
خلود در عذاب جهنم از منظر ابن قیم جوزی و علامه طباطبایی
نویسنده:
جنان ایزدی، مجید صادقی حسن آبادی، فاطمه یوسفی کزج
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
خلود اهل نار و عذاب ابدی یکی از بحث‌های مهم و پیچیده‌ای است که عالمان دیانت را به خود مشغول داشته است و هریک به‌مقتضای اصول و مبانی فکری خویش روش متفاوتی برای حل این مسئله و سوالات مطرح دراین‌باره در پیش گرفته اند، ازجمله اینکه چگونه عذاب ابدی و خلود همیشگی در آتش با رحمت و عدالت خداوند سازگار است و اینکه چگونه ممکن است گناه محدود، عذابی نامحدود داشته باشد، این تفاوت رأی را در نظرات ابن قیم اشعری و علامه طباطبایی فیلسوف و مفسر شیعی به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد. ابن قیم جوزی از جمله متکلمینی است که قائل به خلود در عذاب نیست و به‌طور وسیع و روشمند به مسئله خلود اهل نار پرداخته است وی در بخشی از سخنان خود، آراء قائلین به خلود را بیان نموده است و در بخشی دیگر، آن‌ها را نفی و نقد می‌کند. وی با بیان ادله فراوان عقلی و نقلی، عدم خلود و جاودانگی در آتش را اثبات می‌نماید. علامه طباطبایی در تفسیر آیاتی که مربوط به خلود اهل نار است، بر اصل خلود پافشاری داشته و سعادت و شقاوت، خیر و شر در آدمیان را به ظهور حالات و ملکات نفسانی که در دنیا کسب کرده‌اند نسبت می‌دهد و معتقد است که اگر کفر و شرک در نفس رسوخ کند، باعث عذاب دائمی می‌شود. اما بر این نکته نیز تأکید می‌نماید که خلود در نار، به کافران اختصاص دارد. ‌وی در رابطه با خلود اهل نار به این نکته تاکید دارد که قرآن کریم بر خلود و جاودانگی در آتش نص صریح دارد و معتقد است نمی‌توان همه احکام شرع و خصوصیات معاد را با مقدمات کلی عقل اثبات کرد، چرا‌که دست عقل به آن خصوصیات و جزئیات نمی‏رسد، و تنها راه اثبات آن، تصدیق به نبوت پیامبر صادق است. ابن قیم جوزی و علامه طباطبایی هریک با توجه به مشرب و مبانی فکری که داشته‌اند، در تبیین مسئله خلود در عذاب دلایلی اقامه کرده‌اند که به لحاظ روشی و محتوایی و تفسیری متفاوت‌اند.
صفحات :
از صفحه 69 تا 86
نقد های علامه طباطبائی بر علامه مجلسی
نویسنده:
مرتضي رضوي
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مولف,
تناقض‌ نمایی عصیان و عصمت حضرت آدم «بررسی شبهات عصمت ناظر بر آیات دالّ بر معصیت آدم بر اساس تحلیل سید مرتضی و علامه مجلسی»
نویسنده:
مصطفی جعفرپیشه فرد ، محمدسالم محسنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عصمت انبیا از اصول مسلم و قطعی امامیه است، اما ظاهر برخی آیات قرآن که بر معصیت و خطای حضرت آدم دلالت دارد، موجب اشکال و شبهه در اصل عصمت انبیا شده است. این تحقیق، شبهات عصمت ناظر بر آیات دال بر معصیت و خطای آدم را براساس تحلیل سیدمرتضی و علامه مجلسی بحث و ارزیابی کرده است. آن دو بزرگوار باتوجه به ظواهر برخی آیات، حدود هفت شبهه را بر عصمت آدم و درنهایت عصمت همه انبیا، بررسی کرده و پاسخ گفته‌اند. تمامی این شبهات برگرفته از تعبیراتی مانند عصیان، غوایت، ظلم، توبه، لغزش، غفران و مخالفت با نهی الهی است که در قرآن نسبت به حضرت آدم به کار رفته است. آنچه از پاسخ سیدمرتضی و علامه مجلسی به دست می‌آید این است که بر اساس مبانی عقلی و نقلی امامیه اولاً مفاهیم و تعبیراتی مورداستدلال، معانی و کاربردهای متعدد دارد و تنها دال بر معصیت و گناه نیست. ثانیاً این مفاهیم از نوع مفاهیم مشکک‌‌ بوده و نحوه صدقشان بر مصادیق خود یکسان نیستند. ثالثاً عصیان حضرت آدم مخالفت با امر استحبابی و ترک اولی بوده است و چهارم اینکه به‌خاطر ادله قطعی بر عصمت انبیا، از ظواهر نصوص مورداستدلال، دست برداشته می‌شود. روش تحقیق، توصیفی، تحلیلی با رویکرد اجتهادی است.
صفحات :
از صفحه 103 تا 124
کارکرد مقبول عقل با وجود امام از منظر علاّمه مجلسی
نویسنده:
محمود سرافراز ، حمیدرضا شریعتمداری ، مصطفی جعفرطیاری دهاقانی ، محمد جعفر رضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تأکید ویژۀ تشیع بر امامت در کنار منزلت والایی که عقل در منابع اجتهادی شیعه و کسب معرفت دینی تشیع داراست، ذهن هر پژوهشگر شیعه‌شناسی را به سمت این پرسش سوق می‌دهد که امام‌محوری با عقل‌محوری چه نسبتی دارد؟ و چه نسبتی میان این دو منبع و مرجع معرفتی وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش و مناسبات میان امام و عقل، دست‌کم سه دیدگاه کلّی طرح‌شدنی است: تعطیلی و تسلیم عقل در برابر امام، نقش حداقلی برای امام یا عقل‌گرایی حداکثری و مرجعیت عقل و نیازمندی‌اش به امام. روش پژوهشی این تحقیق توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری داده‌های تحقیق و ابزار گردآوری آن کتابخانه‌ای است. تعطیلی عقل و تسلیم در برابر امام دیدگاه محدثانی مانند علامه مجلسی است که محور اساسی این پژوهش قرار گرفته است. علامه مجلسی اگرچه از استدلال و عقل در فهم روایات استفاده کرده است و عقل را ابزاری برای فهم و استنباط و ... می‌پذیرد و از آن به «تعقّل الامور الدینیه» تعبیر می‌کند، در اصول دین عقل را بر‌نمی‌تابد و آن را منبع معرفتی دین نمی‌داند. ایشان با استناد و بررسی برخی روایات ثابت می‌کند نمی‌توان در اصول دین بر دلایل عقلی تکیه کرد
صفحات :
از صفحه 49 تا 74
طريق حقه
عنوان :
نویسنده:
مجلسي، محمد باقر بن محمد تقي
نوع منبع :
کتاب , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رساله كوتاهي است كه مجلسي در پاسخ شخصي نگاشته و در آن نظر خود را درباره سه مسئله (1- طريقه حكما و حقيقت بطلان آن 2- طريقه مجتهدين 3- طريقه صوفيه) بيان كرده است. اندرزي است كه مجلسي در پاسخ مرد عزيزي نوشته و او را دعوت به دوري از اغراض نفساني مينمايد. پاسخ راجع به طريقه حكما و مجتهدين و اخباريين و صوفيه ميباشد. (سيد احمد اشكوري) درباره شيخ صفي الدين شرحي مجلسي آورده است. (محمد باقر حجتي) پاسخ فتوايي به مسائلي است كه در زمينه هاي مختلف از ايشان سؤال شده است. اين رساله بسيار مفيد و داراي مسائل مبتلا به زيادي است كه آنچه براي مقلدان اتفاق افتاده بي هيچ ملاحظه اي پرسيده اند. (براتعلي غلامي مقدم) آغاز كتاب: رساله جواب سوال. بسمله. و به ثقتي. الحمد لله و سلام علي عباده الذين اصطفي اما بعد چنين گويد ... ... محمد باقر بن محمد تقي ... . كه اين دو كلمه ايست در جواب سوال مرد عزيزي ... انجام كتاب: چنانچه حق تعالي فرموده است و کذلک جعلناکم امة وسطا و اگر درآنچه گفتم تفکر نماييد درهر باب حق بر شما ظاهر مي شود و الله يهدي من يشاء الي صراط مستقيم و الحمدلله اولا و آخرا وصلي الله علي محمد و آله الطاهرين [الذريعة 5/187؛ کتابشناسي مجلسي ص 209؛ فهرست وزيري يزد 3/879؛ مشار فارسي 1/1070 و2/2910 و2030؛ مرعشي 8/346 و 17/28 و 19/82 و 37/36؛ الهيات تهران ص 306؛ ادبيات تهران 1/51؛ مدرسه صدر بازار 2/365؛ نشريه 13/71؛ فهرستواره 7/513 و 9/166 و 9/249 «جواب مسائل ثلاث» ]
سوال و جواب
عنوان :
نویسنده:
مجلسي، محمد باقر بن محمد تقي
نوع منبع :
کتاب , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نويسنده مي گويد يكي از برادران ديني سه سؤال از من كرد من هم بر طريقت اماميه جواب آنها را دادم و آن سه مسأله بدينقرار بودند: مساله اول: در نفي طريقه حكما و ابطال آن بايد دانست كه حق تعالي اگر مردم را در عقول خود كافي مي دانست اخبار و رسل براي ايشان نمي فرستاد؛ مسأله ثانيه: طريقه مجتهدين و اخبارين را سؤال فرموده بودند ازين بابت؛ مسأله ثالثه: از حقيقت طريقه صوفيه و فقها سؤال كرده بودند (عبدالله انوار) [الذريعة 12/243؛ ملي 4/476؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 1/171؛ ]
جبر و تفويض
عنوان :
نویسنده:
مجلسي، محمد باقر بن محمد تقي
نوع منبع :
کتاب , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابتدا حديثي که صدوق در جبر و اختيار از حضرت رضا (ع) نقل نموده، ترجمه کرده وسپس بحث کوتاهي دراين باره نموده و آراء مذاهب مخالف را پاسخ مي گويد. تاريخ تأليف رساله دهم رجب سال 1089ق ذکر شده است. حديثي در كتاب عيون الاخبار از حضرت رضا (ع) آمده است كه آغاز آن اينست: ... ان الله تعالي لم يطع باكراه ... كه اين حديث را علامه مجلسي بفارسي شرح نموده است و نسخه حاضر ميباشد. ترجمه حديث مروي در كتاب «عيون اخبارالرضا» در باب جبر و تفويض از مجلسي دوم، جملات اول حديث اين است: « عن ابي الحسن الرضا عليه السلام قال ذكر عنده الجبر و التفويض فقال الا اعطيكم في هذا اصلا لا تختلفون فيه و لا يخاصمكم عليه احد الاكسرتموه قلنا ان رايت ذلك يعني سليمان جعفري » . تاريخ ختم تأليف: ظاهراً رجب 1089. (مهدي ولايي) در اول اين رساله حديثي كه صدوق در جبر و اختيار از حضرت رضا عليه السلام نقل نموده، ترجمه كرده پس از آن بحث كوتاهي در اين موضوع آورده و گفته هاي مذاهب مخالف را پاسخ ميگويد. تاريخ تأليف رساله در اين نسخه چنين است: دهم رجب سال 1089. (سيد احمد اشكوري) در آغاز اين رساله حديثي در جبر و اختيار از حضرت امام رضا عليه السلام، بنقل شيخ صدوق در كتاب توحيد و عيون اخبار الرضا آمده و ترجمه شده است پس از آن بحث كوتاهي در اين موضوع آورده و گفته هاي مذاهب مخالف را پاسخ مي گويد. اين رساله دهم ماه رجب 1089 پايان يافته است. (سيد احمد اشكوري) هذه الرسالة مستلة من كتاب مرأة العقول في شرح الكافي للمؤلف و ليست في الأصل بكتاب مستقل. (حسيني، احمد) ترجمه اي است روران از احاديث مربوط به جبر و تفويض از كتابهاي معتبري چون «التوحيد» و «عيون اخبار الرضا» به سند صحيح مؤلف. در ضمن آن به گفته هاي مذاهب مخالف پاسخ مي گويد. آغاز كتاب: الحمدلله و سلام علي عباده الذين اصطفي، أما بعد شيخ صدوق محمد ابن بابويه قمي در كتاب توحيد و عيون اخبار الرضا. انجام كتاب: و بغضب الهي گرفتار ميشود و جاي او جهنم است، باينجا ختم كرديم سخن را. [مجلس شورا 12/33؛ مدرسه نمازي ص 161؛ مرعشي 1/208و 8/269 و 19/119 و23/31؛ كتابخانه هاي گلپايگان 113؛ حوزه علميه امام صادق 1/67 و 2/27؛ مجتهد الزمان ص 33؛ مدرسه صدر بازار 3/570؛ نشريه 7/522؛ فهرست سپهسالار 4/25؛ کتابشناسي علامه مجلسي / 200؛ مرعشي 1/209؛ عكسي مركز احياء ميراث 1/262؛ فهرست آستان قدس 5/489؛ الهيات مشهد 2/487؛ مرعشي 28/375؛ ريحانة الادب 5/196؛ عكسي مرعشي 3/446؛ الذريعه 4/96 و 5/84؛ كتابشناسي مجلسي 200؛ معجم التراث الكلامي 2/429-430؛ فهرستواره منزوي6/125؛ رايانه آستان قدس]