جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ضرورت بررسی رابطه عرفان، اخلاق و توسعه، از آن جهت است که معلوم شود؛ کدام عرفان،کدام اخلاق و کدام توسعه با کدامین رابطه مندی مطلوب بوده و صحیح است. هدف این پژوهش بارور کردن ذهن پژوهشگران نسبت به فرضیه ای است که با برقرار کردن نوع خاصی از رابطه بین این سه مقوله می تواند منشأ تولید نرم افزاری برای توسعه مفاهیم سیاسی، رشد و توسعه علمی وهمبستگی اجتماعی شود. این نوشته در هفت فصل تنظیم شده است که در فصول اول تا چهارم تکیه بر تحقیقات کتابخانه ای و در فصول پنجم تا هفتم تکیه بر تحقیقات تئوریک همراه با تاکیدبر نظرات امام خمینی(ره) بعنوان معمار انقلاب اسلامی ایران و تئوریسین مسایل اجتماعی است. فصل اول؛ به بررسی عرفان اختصاص دارد که در ان ضمن بیان این مسئله که عرفان به شش معنا، یعنی آموزه، تجربه، علم، راه نجات، نوعی معرفت و فرایند می باشد، معنای لغوی عرفان،تصوف و هدف عرفان، موضوعات و ویژگیهای عرفان بررسی می شود. فصل دوم؛ پیرامون اخلاق است، اخلاق یک صفت روحی است که با وجود آن انسان کارهای مقتضای آن را به اسانی و بدون آن که بر خود فشار بیاورد، انجام می دهد. در این فصل پیرامون معنای لغوی و اصطلاحی اخلاق، فلسفه اخلاق و تفکر اخلاقی در اسلام و غرب بحث شده است. فصل سوم؛ در این فصل پیرامون توسعه بحث می شود، هر چند توسعه در معنی اخص به معنای توسعة اقتصادی (ارتقاءسطح زندگی مردم، رشد عزت نفس مردم و آزادی) است، اما در معنی اعم اش شامل مجموعه اصولی از جمله؛ علم گرایی، آرامش سیاسی، نظام قانونی و... است. در این فصل پیرامون سه مکتب نوسازی، وابستگی و نظام جهانی در توسعه بحث شده است که این سه مکتب از دهه ‎1950تا امروز بر رشته توسعه حاکم است. فصل چهارم؛ پیرامون امکان سنجی رابطه عرفان، اخلاق وتوسعه است، در این فصل منزلت، علم و کارآمدی سه مقوله عرفان، اخلاق و توسعه در سه جامعه سکولار، التقاطی و دینی بعنوان صفروض ممکن رابطه مندی بررسی می گردد؛ اما برای شرح رابطه این سه مقوله، به سه نوع الگوی توسعه اجتماعی در محیط سه نوع جامعه سکولار،التقاطی و دینی وجود دارد، تکیه می شود تا ارتباط کارامدی این سه مقوله در صحنه تحقق خارجی ارزیابی شود. فصل پنجم؛ به بررسی رابطه عرفان، اخلاق و توسعه در جامعه سکولار اختصاص دارد؛ یعنی جامعه ای که نسبیت گرایی مادی، الگوی حاکم بر توسعه اجتماعی آن می باشد. در این فصل برای نسبیت گرایی مادی بعنوان یک موجود نرم افزاری زنده و حقیقی، سه پارامتر؛ یعنی هدف اصلی (توسعه تکنولوژی) و مسیر اصلی (توسعه نیاز و ارضاء مادی) و وسیله اصلی (قوانین توسعه تکنولوژی) فرض شده است. همچنین در این فصل به عواقب ناگوار این نوع از رابطه مندی مانند منزوی شدن عرفان، اخلاق و توسعه دینی، پیدایش عرفان، اخلاق وتوسعه سکولار، پیدایش الگوی تولید، توزیع و مصرف تمامی مواهب اجتماعی (قدرت، اطلااع و ثروت) بر مبنای اصل قرار گرفتن پرستش دنیا و... اشاره شده است. فصل ششم؛ دربارة رابطةعرفان، اخلاق و توسعه در جامعه التقاطی است. جامعه التقاطی، دارای یک الگوی توسعه اجتماعی خاص به خود نیست، از این رو آن را به عنوان موجود متحرکی که دارای هدف، مسیر ووسیله خاص به خود باشد، فرض نکردیم. این جوامع، تابع الگوهای توسعه اجتماعی دینی یامادی یا تلفیقی از آن دو هستند. در این فصل نیز به عواقب ناگوار این نوع از رابطه مندی مانند دوقطبی شدن عرفان اخلاق و توسعه، اضطراب و خشک مغزی و تزبزب افراد، بحران هویت افرادو جامعه و هرج و مرج اجتماعی و... اشاره شده است. فصل هفتم؛ پیرامون رابطه عرفان، اخلاق و توسعه در جامعه دینی است؛ یعنی جامعه ای که انسان گرایی الهی، الگوی، الگوی حاکم برتوسعته اجتماعی آن می باشد. این سیستم همان دکترین امام خمینی برای رسیدن به تمدن اسلامی فرض شده است. برای انسجام گرایی الهی بعنوان یک موجود نرم افزاری زنده و حقیقی، سه پارامتر؛ یعنی هدف اصلی (توسعه تقرب به خداوند متعال) و مسیر اصلی (تولی و ولایت الهی) ووسیله اصلی (قوانین تقرب با همان احکام تکلیفی، اخلاقی و اعتقادی اسلام) فرض شده است.همچنین در این فصل به آثار و برکات این نوع از رابطه مندی مانند پیدایش فرهنگ بسیج که مبتنی بر تقوای تیز است نه تقوای پرهیز، پیدایش فزهنگ شهادت، تولید، توزیع و مصرف مواهب اجتماعی (قدرت، اطلاع و ثروت) بر مبنای تقوا، پیدایش فرهنگ شهادت، تولید، توزیع ومصرف مواهب اجتماعی (قدرت، اطلاع و ثروت) بر مبنای تقوا، تقدم توسعه نیروی انسانی برتوسعه تکنولوژی و توسعه امکانات، تغییر شاخصة تشخیص توسعه یافتگی جامعه ازشاخصه هایی مانند درآمد سرانه، میزان صادرات و واردات به شاخصه هایی مانند عدالت اجتماعی و... اشاره شده است. جمع بندی و نتیجه نهایی: عرفان، اخلاق و توسعه دینی آنهم درصورتی که ارتباط آن تحت حکومت الگوی انسجام گرایی الهی انجام گیرد، مطلوب بوده وصحیح است.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه زعامت دینی و حکومتی از دیدگاه وهابیت است. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث آن در پنج فصل تنظیم شده است: درفصل نخست فضای سیاسی - اجتماعی جزیره العرب قبل از پیدایش وهابیت بررسی می شود. فصل دوم ببه ظهور محمد بن عبدالوهاب و فصل سوم به تطور وهابیت از هنگام استقرار ابن عبدالوهاب در " درعیه" تا سال‎۱۹۰۲ م می پردازد. درفصل چهارم حکومت عبدالعزیز بن عبدالرحمن و بالاخره در فصل پنجم حکومت پس از عبدالعزیز مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد که موسس وهابیت محمد بن عبدالوهاب همیشه از جایگاه بالایی در حکومت سعودیان برخوردار بوده است. او درسالهای اولین هم پیمانی با آل سعود تنها یک عالم دینی، معلم و مفتی نبود بلکه اموری چون آرایش نیروها و رسیدگی به امور داخلی و خارجی را نیز بر عهده داشت. وی بادیگر عالمان دینی درسراسر جزیره العرب مکاتبه داشت و آنان را به وهابیت و پیروی از امیر" درعیه" فرامی خواند. او درتاسیس و اداره دولت و حکومت وهابیان نقش بارزی داشت. تبلیغات و تعلیمات او بود که وهابیان را منضبط ساخت. فرزندان شیخ محمد بن عبدالوهاب که در طول تاریخ همیشه در صف علمای مذهبی جای گرفته بودند بعدها در میان دیگر علما از امیت و اعتبار دیگری برخوردار شدند. البته این اهتمام به ایشان نیز بدون پیشینه های قبلی نبود چه اینان عموما" آن کسانی بودند که دست یاری به خاندان سعودی می دادند و از مساعدت ایشان کوتاهی نمی ورزیدند. همین امر باعث شده بود تا سرنوشت هرکدام از این دو گروه به سرنوشت دیگری گره خورده و ارتباطی ناگسستنی یابد.

این پایان نامه با عنوان رابطه ی متقابل فقر و گناه از دیدگاه اسلام است با هدف شناخت این رابطه و آثار آن و یافتن راه حل از بین بردن فقر و گناه تنظیم شده است. در آن به انواع فقر و گناه و آثار آن در فرد و جامعه و رابطه متقابل آن و راهکارهای اسلام برای رفع فقر و گناه اشاره شده است. در این نوشتار از کتب روایی چون اصول کافی، بحارالانوار، غررالحکم و از کتب تفسیری البیان و المیزان و از کتب اقتصادی مثل اقتصاد در اسلام، فقر و توسعه در منابع دینی و همچنین از مجلات و روزنامه ها استفاده شده است. نتایجی که از این تحقیق می توان گرفت این است که برای از بین بردن گناه و فقر، باید راه حل های اسلام را به کار بست، چرا که هر دو ( فقر و گناه) از عوامل مهم سقوط و انحطاط جامعه ی بشری است و هدف برتر این تحقیق نشان دادن اصول کاربردی اسلام می باشد یعنی اسلام و دستورات آن در همه ی ادوار و دوره ها بهترین راهکارها را ارائه داده است. این تحقیق شامل این بخش ها می باشد: فقر، بررسی فقر در آیات و روایات، گناه، رابطه متقابل فقر و گناه، راهکارهای اسلام و توسعه اسلامی. کلید واژه ها: فقر- گناه- اسلام.

مباحث مطرح شده در رساله حاضر به قرار ذیل می باشد: فصل اول: معرفت و دلالت لغوی 1 معرفت، ایمان و قدرت 2 مفهوم عقل و مراحل معرفت از دیدگاه حارث محاسبی و باقلانی 3 مفهوم عقل و مراحل معرفت از دیدگاه معتزله 4 دلالت لغویه و شرط مواضعه 5 دلالت لغویه و شرط قصد فصل دوم: ظهور و تطور مفهوم مجاز 1 نگرشی تاریخی الف: اصطلاح مجاز از دیدگاه مفسرین ب: مقاتل بن سلیمان و پی بردن به تعداد دلالتها ج: ابوعبیده و انواع مجاز د: فراء و اصطلاح مجاز 2 جاحظ 3 رمانی و کشف تأثیر روانی مجاز 4 قاضی عبدالجبار فصل سوم: مجاز و تأویل 1 تأویل از دیدگاه مفسرین (ابن عباس و مجاهد) 2 تأویل از دیدگاه حسن بصری و مقاتل بن سلیمان 3 تأویل از دیدگه ابوعبیده و فراء 4 محکم و متشابه، پایه و اساس تأویل الف: امام قاسم رس ب: ابن قتیبه ج: امام یحیی بن حسین 5 مجاز و تأویل از دیدگاه قاضی عبدالجبار الف: محکم و متشابه، پایه و اساس تأویل ب: توحید و قضیه رویت ج: اصل عدل و قضیه خلق افعال

. در این رساله تعداد ‎351 روایت از امام صادق (ع) ذیل ‎86 آیه از جز اول قرآن کریم یعنی سوره حمد و سوره بقره تا آیه ‎141 مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا روایات از کتب تفاسیر روایی قدیم و همچنین از جوامع حدیثی جمع آوری شده سپس متن و سند روایت در منابع مختلف تفسیری و روایی تطبیق و موارد اختلاف ثبت گردید. آنگاه لغات و عبارات مشکل در پاورقی توضیح داده شد. آنگاه تحت عنوان توضیح ابتدا درباره اعتبار سندی روایت بحث شد مبنی بر اینکه این حدیث معتبر یا ضعیف یا مجعول و ... است. و در آخر به بررسی دلایلی حدیث پرداخته که آیا از نوع سبب نزول یا از نوع قصص و یا تفسیر و تاویل آیه و ... است. و در پایان رساله جمع بندی و نتیجه بررسی ها به صورت جدول ارایه شده است./

این پایان نامه به بررسی سندی و دلالی روایات امام صادق ذیل آیات 24142 سوره نساء اختصاص یافته و مباحث آن در سه فصل آمده است. در فصل اول با عنوان کلیات از روش تفسیر اهل بیت(ع)، مفاهیم و مصطلحات دلالی و سندی و فرقه های فاسد الاعتقاد سخن رفته است. در فصل دوم روایات تفسیری امام صادق همراه با نقد سندی و دلالی آمده است. در فصل سوم حال راویان احادیث شرح شده است.

این پایان نامه در ‎3 فصل تدوین شده است: در بخش اول کلیات مفاهیم و اصطلاحات موجود در پایان نامه و فرقهای موجود در تحقیق بررسی شده، در بخش دوم روایاتی از امام صادق علیه السلام که در ذیل آیه های مورد بحث وارد شده از تفاسیر روائی شیعه جمع آوری و سپس کلیه روایات اخذ شده از منابع اصلی آورده شده است و در بخش سوم در بررسی دلالی نیز با توجه به مضامین احادیث به کتب لغت، تفسیر، شروح متب حدیثی مراجعه و نکاتی که به فهم مضمون احادیث کمک می کند نقل گردید تادر پایان شرح حال رجال در فصلی جداگانه تنظیم و تدوین گردد. ‎143حدیث ذیل ‎53 آیه در این پایان نامه بررسی و ‎37حدیث از آنها معتبر و بقیه از نظر سندی غیرمعتبر تشخیص داده شده است./

پیامبر گرامی اسلام در حدیث ثقلین، ثقل اصغر را در کنار ثقل اکبر تا ابد راهنمای بشریت می داند. پس باید اهل بیت او را بشناسیم تا از سنّت قولی و فعلی آنها بهره مند شویم و ان شاءالله از رستگاران باشیم. امام عصر(عج)، فاطمه(س) را الگویی نیکو برای خود می داند. آیندگان مخصوصاً زنان نیازمند اسوه و الگویی هستند که به آن تأسی بجویند. از تلخ ترین و دردناک ترین حوادث تاریخ اسلام و زندگی حضرت علی(ع) و فاطمه(س) حوادث پس از سقیفه، هجوم و یورش به منزل فاطمه زهرا(س) است که با مطرح کردن حقایق، کسانی که نسبت به رهبران حادثه، تعصب دارند ناراحت می شوند و از طرفی پوشاندن واقعیات، خیانتی بس بزرگ به نسل های آیندة بشری و تاریخ بشریت و مسلمانان است. بررسی روایات اهل سنت نمایانگر فضایل و کرامات سیدة زنان دو عالم و عظمت ایشان در نزد پروردگار عالمیان و پیامبر گرامی اش و آیات قرآن است. شاید کمتر فضلیتی برای ایشان باشد که در روایات شیعه مطرح شده و در روایات اهل سنت نیامده باشد. همچنین مؤید ظلم و کوتاهی عده ای از اصحاب نزدیک پیامبر(ص) در حق ایشان می باشد. البته روایات اهل سنت در این مورد به قدری روشن و گویاست که نیازمند هیچ تفسیر و تبیینی نیست. منتها عده ای از متعصبان اهل سنت، با وجود رسیدن به نتایج بالا، سعی می کنند این تخلفات را توجیه کنند و ناآگاهانه نوعی عصمت را ملازم خلفا می دانند، در حالی که این طور نیست. اما عده ای با دیدگاهی بی غرضانه، واقعیات را مطرح کرده و این ظلم و کوتاهی را در حق بضعة الرسول شایسته نمی دانند.

. دراین رساله که با عنوان بررسی روایات تفسیری امام صادق(ع) در جزء نهم قرآن در سه فصل تنظیم گردیده است، احادیث تفسیری امام صادق(ع) در ذیل جزء نهم از تفاسیر روائی شیعه جمع آوری و از منابع اصلی مصدریابی و استدراک شده است.تمام احادیث نقل شده، مورد بررسی سندی و دلالی قرار گرفته و در پایان شرح حال رجال در فصلی جداگانه آمده است./

این رساله در سه فصل تنظیم شده است: ‎۱- کلیات، همراه با بیان مصطلحات حدیثی، دلالی و سندی(رجالی و درایی)‎۲-نصوص روایات رسیده از امام صادق (ع) در ذیل آیات از تفاسیرمهم روایی اعم از شیعه و سنی ‎۳- شرح حال رجال سلسله سند روایات از کتابهای معتبر رجالی. روایات به طور همزمان از تفاسیر "نور الثقلین" و "البرهان" استخراج شده است./