جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تکثر و تنوع ادیان مختلف امری بدیهی و حقیقی است که از زمان‏های گذشته مورد توجه بوده است. اما نکته‏ی مهمی که دوره‏ی جدید را با گذشته متمایز می‏کند، سؤال از اصل وجود تکثر ادیان نیست که «آیا ادیان متعددی در عالم تحقق دارند یا نه؟»، بلکه سؤال از ربط و نسبت ادیان متکثر با حقانیت و نجات آنهاست. آیا همه‏ی ادیان بر حق‏اند یا تنها یک دین حق (صادق) وجود دارد؟ آیا پیروان ادیان مختلف بر طریق نجات و رستگاری‏اند یا فقط پیروان یک دین اهل نجات‏اند؟ کثرت گرایی دینی نسبت به مفاهیم حقیقت دینی، نجات و مفاهیمی از این دست ملازمت دارد، که هر کدام از این ابعاد ناظر به مسأله‏ای از مسائل مندرج در تکثر ادیان است. هیک خود به این موضوع توجه دارد و لذا فرضیه‏ی کثرت گرایانه‏ی وی چند وجه دارد. از میان مسائل مختلف در باب کثرت دینی مهم‏ترین دغدغه‏ی هیک معطوف به آن دسته از مدعیات سنتی است که برای مرجعیت یگانه‏ی مسیحیت (مطلق گرایی) اقامه می‏شود. ادعای سنت گرایان این است که فقط دین مسیحیت طریق نجات را ارائه می‏دهد. بر همین اساس، آموزه‏ی «نجات» عمده‏ترین موضوع الهیاتی است که در پیدایش و بسط نظریات انحصارگرایانه، شمول گرایانه و کثرت گرایانه دخیل بوده است. براساس تفکر سنتی مسیحیت، نجات صرفا به وسیله‏ی اعتقاد به ربوبیت حضرت عیسی مسیح علیه‏السلام میسر است. اعتقاد درست شرط لازم نجات است این دیدگاه که انحصار گرایی نجات شناختی نامیده می‏شود بر آن است که نجات و رستگاری صرفا از طریق مسیحیت به دست می‏آید. شمول گرایان نیز معتقدند که مسیحیان و نیز کسانی که در عمل مسیحی‏اند - هر چند نام مسیحی ندارند - اهل نجات‏اند. اما هیک معنای جامع و کثرت گرایانه‏ای از مفهوم نجات عرضه می‏کند، که براساس آن، در همه‏ی ادیان می‏توان بهره‏ای از حقیقت و نجات پیدا کرد؛ بدین ترتیب همه‏ی ادیان جهان طرق نجاتی را برای پیروان خود فراهم می‏آورند. بنابراین در بررسی این موضوع باید به این امر توجه داشت که موضوع کثرت گرایی دینی در مسیحیت به عنوان یک نظریه‏ی نجات شناختی، ناشی از واکنشی است که نسبت به اعتقاد ویژه‏ی مسیحی درباره نجات و رستگاری مطرح شده است. در این مقاله، که هدف آن تحلیل و بررسی نظریه‏ی «کثرت گرایی دینی نجات شناختی» جان هیک است، پس از تبیین دیدگاه هیک و نقد و بررسی آن، دیدگاه استاد مطهری و استاد جعفری را در خصوص نجات‏مندی سایر ادیان تبیین می‏کنیم.

چکیده پایان نامه :در این تحقیق می خواهیم جایگاه مقام انسان را در اسلام و در رمان بینوایان ویکتور هوگو که یکی از رمانهای معروف این نویسنده است را بررسی کنیم.هوگو معتقد به یک جامعه انسانی است که همه افراد نوع بشرعضو آن و دارای احساسات مشترک و مسئولیت متقابل نسبت به یکدیگرند او در لابلای رمان بینوایان به تجزیه و تحلیل دردهای اجتماعی می پردازد که بیسوادی،جنگ،بیکاری یک جامعه می تواند علل اساسی بدبختی ها و بی نوایی های افراد بشرگردند.اما انسان گرایی در اسلام تا آنجا می رود که به تمام ارزشها،چه ارزشهای عقلی، شرعی،اخلاقی اهمیت می دهد. به خاطر اینکه انسان در تمام مکاتب بشری و الهی جایگاه ویژه و بالایی دارد و از نظر اسلام انسان اشرف مخلوقات است.در نتیجه مقایسه جایگاه و مقام انسان از دیدگاه اسلامی و یک نویسنده غربی اهمیت خاصی دارد.

‫در اين پژوهش به نقد و بررسي آموزه‌هاي مربوط به جنسيت، فمينيسم و نسبت ميان زن و مرد و حقوق و ابعاد انساني آنان پرداخته شده و ديدگاه دين اسلام در مورد جنس زن و حقوق او و برابري او در ابعاد انساني با جنس مرد مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نويسنده در سه فصل به تبيين ديدگاه‌هاي فمينيست‌ها و نقد ديدگاه‌هاي افراطي آنان در مورد زنان و ظلم به زنان و تبعيض‌هاي گسترده عليه زنان به ويژه در جهان غرب پرداخته است. وي در فصل اول، پيشينه‌اي از زن و تاريخچه آن و دوران طلايي زندگي زنان و همچنين دوران سختي‌هاي آنان و رنج‌ها و ظلم‌هايي که به آنان در طول تاريخ روا داشته شده و نيز قوانين تبعيض آميز عليه زنان در جوامع مختلف بشري را بيان کرده است. نويسنده در فصل دوم، جنبش آزادي زنان در رويکرد فمينيستي مورد بحث قرار داده و ضمن تعريف فمينيسم، پيشينه و عوامل پيدايش آن در عصر رنسانس و نظريه‌هاي مختلف در مورد تفاوت جنسيتي و اقسام تفکرات فمينيستي، اعم از فمينيسم راديکال، مارکسيستي، سوسياليستي، ليبرالي، خانواده‌گرا، پست‌مدرنيستي و اسلامي را مطرح کرده و ابعاد جامعه شناختي و روان شناختي پيدايش اقسام فمينيسم را بررسي نموده وبه تجزيه و تحليل مؤلفه‌هاي فمينيسم و افکار فمينيست‌ها و مفاد کنوانسيون رفع تبعيض عليه زنان و اهداف و ماهيت کنوانيسون به ويژه اصل تساوي بين زن و مرد، تساوي در حقوق، آموزش، خانواده و... پرداخته و مفاد و وجوه مشترک و اختلاف کنوانسيون رفع تبعيض عليه زنان با شريعت اسلام را مطرح کرده است. وي در فصل سوم، به تبيين ديدگاه دين اسلام درمورد زن و تساوي زن و مرد در انسانيت، آفرينش، پاداش‌ها، کيفرها، کمالات، تکاليف الهي، وظايف اجتماعي، بالندگي و کمالات عبادي پرداخته و فلسفه تشکيل خانواده در آموزه‌هاي اسلامي، بايسته‌هاي فعاليت‌هاي اجتماعي زنان و مشروعيت اين فعاليت‌ها، مسئوليت مرد در تأمين نفقه و مسائل اقتصادي خانواده، ساختار نظام خانواده، سرپرستي و قواميت مرد و تفاوت‌هاي اجمالي حقوق زنان و مردان در زمينه ارث و ديه را مورد شرح و بررسي قرار داده است.

این مقاله با استناد به آثار و گفتار آیت الله طالقانی می کوشد تا پیوند میان اسلام و دموکراسی را در اندیشه های سیاسی ایشان نمایان سازد. لذا ابتدا به بررسی مبانی حاکمیت مردم نزد ایشان می پردازد و با ارزیابی نظریه «جمهوری اسلامی» در افکار طالقانی به جستجوی آموزه های حاکمیت دموکراتیک مبتنی بر دین در آرا ایشان برمی آید و سرانجام مسأله «شورا» و «آزادی» را به عنوان ارکان اصلی تفکر سیاسی ایشان از زوایای گوناگون به بحث می گذارد و در پایان یک ارزیابی منتقدانه از تعامل دین و دموکراسی در اندیشه ایشان به دست می دهد. البته توجه به این نکته مهم ضروری است که رحلت زود هنگام آیت الله طالقانی به او مجال نداد تا آرا و اندیشه های خود را در عرصه عمل و در مرحله استقرار نظام جمهوری اسلامی بیازماید. به همین دلیل تحولات سریع و بحرانهای گسترده سیاسی ــ فکری پس از انقلاب اقتضا می کرد که نظام اسلامی تحت رهبری امام خمینی در مسیر دیگری ره بپوید که ممکن است نهایتاً با برخی نگرشهای طالقانی ــ که صرفاً مربوط به دوره خاص و کوتاه پس از انقلاب است ــ مغایرتهایی داشته باشد. از آنجا که هدف این مقاله بررسی اندیشه سیاسی طالقانی است به این مغایرتها اشاره ای نمی کند و پیشاپیش خوانندگان این مقاله را نسبت به آن نکات هشدار می دهد.