جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 959
اخلاق و عرفان اسلامی
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در جلسات گذشته عرض كرديم كه بر حسب آنچه از آيات و روايات شريفه قرآن و روايات استفاده مى شود، براى سعادت انسان تنها راه، ايمان به خدا و انجام اعمال صالح است. گفته شد كه ايمان داراى درجات بسيار متفاوتى است كه شدت و ضعف آن در عمل ظاهر مى شود. آن ها كه تقيدشان به انجام وظايف شرعى و اعمال صالح بيشتر باشد، ايمانشان قوى تر است. همچنين در مقام اجتناب از گناهان، آن ها كه پرهيزشان بيشتر باشد، نگرانى و خوفشان بيشتر باشد، به طورى كه از متشابهات و مشكوكات هم اجتناب كنند، از مكروهات هم اجتناب كنند، اين ها نشانه هاى آن هستند كه ايمانشان قوى تر است. در واقع، سير تكاملى انسان سير ايمان است. انسانى كامل تر است يا ـ بفرماييد ـ انسان تر است كه ايمان بيشترى داشته باشد. هر قدر ايمان ضعيف تر باشد انسان از كمالات كمتر بهره دارد. در مقابل، آنچه موجب شقاوت انسان مى شود كفر و عناد است. همان گونه كه ايمان داراى مراتبى است، كفر هم داراى مراتبى است. از اعمال كفار معلوم مى شود كه مرتبه جحود و انكار و عنادشان نسبت به حق و اهل حق تا چه پايه است. شقاوت هم مراتبى دارد. بعضى ها در نهايت شقاوت هستند، (فى الدّركِ الاسفلِ مِن النارِ) (نساء: 145)؛ يعنى: پايين ترين چاه هاى جهنم. برخى هم در مراتب نزديك ترى به ايمان قرار دارند تا آنجا كه برسد به مرز ايمان، يك قدم به اين سمت بردارند مؤمن هستند، و يك قدم، به آن سمت كافر هستند. چنين مرزى بين ايمان و كفر وجود دارد كه به اصطلاح، نقطه صفر است. بستگى دارد به اينكه آدم تمايل به اين طرف پيدا كند مؤمن شود، يا به آن طرف، كه كافر شود.
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در ادامه سلسله مباحث اخلاقى استاد مصباح يزدى، در اين شماره نيز شرح يكى ديگر از خطبه هاى اميرالمؤمنين (عليه السلام) را به محضر اهل معرفت ذیل این موضوعات تقديم مى شود: اختلاط حق و باطل، دلايل حق گريزى افراد، عوامل پيروزى و شكست در برابر دشمن.
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان که به زیباترین شکل خلق شده است، ویژگی‏هایی دارد که نسبت به سایر مخلوقات الهی، به عنوان موجودی برتر شناخته می ‏شود. این موجود، علاوه بر برخورداری از اختیار و اراده، که او را در میان خلایق الهی ممتاز کرده است، از نظر صورت و سیرت نیز بر دیگران برتری دارد. برخورداری از هدایت تکوینی و تشریعی، هدایت باطنی و درونی، چشم، گوش، و قلب باطنی از ویژگی‏های انسان است. علی علیه ‏السلام مولای موحدان، انسان را برخوردار از حیات انسانی می‏ داند که می ‏تواند در پرتو آن، همه امکانات، ظرفیت‏ها و توانمندی‏های خود را در مسیر هدایت و انجام وظایف دینی و الهی خویش به کار گیرد تا به موجودی کامل نائل آید. انسانی برخوردار از حیات انسانی است که همه فضایل و کمالات انسانی او به منصه ظهور رسیده و او از آنها بهره‏ مند شود. اما همین انسان دارای حیات حیوانی نیز هست. در این صورت رشد صفات و ویژگی‏های حیات حیوانی او، بسان موجودی بی‏ روح و مرده خواهد بود. همچون سایر حیوانات، بلکه به مراتب بدتر از آنها خواهد بود.
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
از جمله ویژگی‌های سلبی عبادالرحمان، که خداوند در آیات 68ـ71 سوره فرقان ذکر کرده، این است که آنان به خدا شرک نمی‌ورزند و قتل نفس (محترمه) و زنا نمی‌کنند. در ادامه، خداوند به کسانی که مرتکب چنین اعمالی ـ بخصوص شرک ـ شوند وعده عذاب جاودان و خوارکننده داده است؛ آنان متحمل عذاب‌های روحی و جسمی جاودان می‌گردند. در اینکه مرتکب گناهان کبیره چه سرانجامی دارد، آیا در آتش دوزخ جاودانه می‌ماند یا سرانجام، خلاصی می‌یابد، آراء متفاوتی از سوی مفسران و متکلمان ارائه شده، اما آنچه را قرآن و روایات تأیید می‌کنند این است که چنین افرادی به شرط عدم عناد، مشمول شفاعت واقع می‌شوند؛ اما آمرزش گناهان آنان شروطی دارد که خداوند در آیه ذکر نموده است: توبه، بازگشت به ایمان، و عمل صالح. علت ذکر مجدد ایمان پس از توبه این است که گناه‌کار حین ارتکاب گناه، از روح ایمان منسلخ می‌شود. بنابراین، ضروری است پس از توبه، مجددا اظهار ایمان کند. ایمان هم وقتی پذیرفتنی است که همراه با عمل صالح باشد، وگرنه صرف لقلقه زبان است. خداوند به کسانی که توبه کنند مژده داده است پس از توبه، گناهانشان را به حسنات تبدیل کند و آثار گناه را از نامه عملشان پاک گرداند. کسانی که توبه می‌کنند، هم خودشان خشنود خواهند شد و هم خداوند از توبه‌شان خرسند خواهد گردید.
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معرفى صفات ناشايست به مردم؛ از جمله ويژگى هاى تربيتى ائمه اطهار (عليهم السلام) يكى از شيوه هاى هدايت و تربيت ائمّه اطهار (عليهم السلام) به خصوص اميرالمؤمنين (عليه السلام)، اين است كه در بياناتشان، بعضى از صفات ناشايستى را كه در آن زمان رواج داشته يا در معرض رواج يافتن بوده و منشأ مفاسدى براى جامعه مى شده است، تذكر مى دادند و بر آن تكيه مى كردند. اين كار دست كم دو فايده داشته است: يكى اين كه، بسيارى از مردم باصفا و مخلص و متدين كه به دليل صفاى باطنشان باور نمى كنند كه كسانى ممكن است با قيافه ها و ظواهر آراسته، باطن فاسدى داشته باشند، متوجه مى شوند كه در ميان مردم، چنين صفات زشتى وجود دارد. اين موجب مى شود كه افراد مؤمن ساده دل توجه پيدا كنند و خود و محيط خودشان را بهتر بشناسند تا كم تر فريب ظاهر ديگران را بخورند. دوم اين كه، وقتى اين نكته ها تذكر داده مى شود و عيب ها و ضررهاى آن ها بيان مى شود، اشخاص تحوّل پيدا مى كنند و سعى مى نمايند كه به اين ها آلوده نشوند؛ چون شناخت خطر، درد و مرض موجب مى گردد كه انسان از آلوده شدن به آن پرهيز كند. اما اگر انسان توجه نداشته باشد، به تدريج بيمارى به او سرايت مى كند. در این راستا در اینجا این موضوعات مورد توجه قرار گرفته اند: پيشينه انحراف در اسلام، ويژگى هاى مذموم مردم عصر حضرت على(عليه السلام)، ملاك سلامت روان در روان شناسى، جايگاه تساهل و تسامح در نظام ارزشى دنياى امروز، تساهل و تسامح از منظر قرآن، ملاك تشخيص حق از باطل، وظيفه حق مداران.
اخلاق و عرفان اسلامى از دیدگاه استاد مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
وجود حالاتی همچون ترس، غم، غصه، و اندوه که ملایم طبع و نفس انسانی نیستند و نیز شادی و نشاط که ملایم طبع و نفس انسانی است چه آثار و پیامدهایی برای روح و روان انسان دارد؟ آنچه مهم است نحوه و نیز میزان بهره مندی از این حالات روحی و روانی است و اینکه چگونه به درستی و به موقع از آنها استفاده کنیم و در بهره مندی از آنها دچار افراط و تفریط نشویم امور غریزی، خوردنی ها، آشامیدنی ها، غضب، شهوت و... جملگی نعمت هایی هستند که در نهاد انسان به ودیعت نهاده شده اند. استفاده به هنگام و صحیح از آنها، آثار و پیامدهای بسیاری بر روح و روان آدمی دارد. بهره مندی نامناسب، نابهنگام، افراط و یا تفریط گون از هر یک از امور فطری و غریزی آثار زیانباری بر روح و روان انسان وارد می سازد. باید با استفاده درست از این حالات روحی و غریزی و نیز خوف و ترس از خدا و تعلق و دلبستگی نداشتن به لذایذ و تعلقات مادی، زمینه روشنایی دل خود و هدایت به سوی سرای ابدی را فراهم ساخت.
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از جمله اوصاف بندگان شایسته خدای متعالی، عدم وابستگی به شهوات و لذایذ مادی زودگذر دنیایی است. هرچند مؤمنان نیز همچون سایر انسان‏ها برای ادامه حیات و زنده ماندن، نیازمند بهره‏ گیری از خواست‏ها و لذایذ دنیوی هستند، اما هیچ‏گاه ایشان، دلبستگی به مقام دنیا نداشته، آن را مقدمه و وسیله قرب خویش به رضوان الهی می‏ دانند. آنچه در آموزه‏ های دینی نکوهیده شده است نه اصل بهره ‏گیری از شهوات و لذایذ مادی، بلکه دوستی، وابستگی و هدف قرار گرفتن آنهاست. اصل بهره‏ گیری از شهوات و لذات مادی و دنیوی و... توسط مؤمنان و آن را مقدمه سعادت، کمال و تعالی خویش قرار دادن، امری شایسته و پسندیده است. این مقال، به تفصیل به این موضوع می‏ پردازد.
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در دو جلسه گذشته مباحثى را به عنوان مقدمه بحث تزكيه نفس مطرح كرديم. همان گونه كه اشاره شد، اين عنوان از قرآن كريم اخذ شده و از اصطلاحات قرآنى در اين زمينه است: «و نفس و ما سوّيها فالهمها فجورها و تقويها قد افلح من زكيّها و قد خاب من دَسّيها.» (الشمس: 7ـ10) اين تعبير متضمن دو معناست: نفس انسان از يك سو، استعداد رشد، تكامل، نموّ و تعالى دارد و از سوى ديگر، در معرض آفات و آسيب هاست. ممكن است بعضى امور آن چنان ضربه هاى مهلكى به نفس وارد كنند كه نه تنها آن را از رشد و نموّ باز دارند، بلكه موجب سقوطش نيز بشوند. در این بحث موضوع تزکیه نفس مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
همان گونه كه در جلسات گذشته ذكر شد، بر حسب آنچه از قرآن كريم استفاده مى شود، عامل اصلى سقوط انسان «غفلت» است. گفته شد كه هيچ وقت غفلت مطلق براى انسان پيش نمى آيد؛ انسان هميشه به چيزى توجه مى كند. غفلتى كه باعث سقوط مى شود، غفلت از هويت الهى و يا غفلت از رابطه خود با مبدأ و معاد است. آنچه هم كه مانع ابتلاى انسان به غفلت مى شود و در نقطه مقابل غفلت قرار دارد «توجه و ياد» است. همچنين از آيات كريمه قرآن استفاده شد كه قرآن براى غفلت زدايى، «تفكر» را توصيه مى كند. متعلق تفكر هم به ارتباط انسان با خدا و آيات الهى و سرانجام، انسان با معاد بازمى گردد. در جلسه گذشته، درباره فكر پيرامون آخرت و مقايسه آن با دنيا نكاتى ذكر شد و نتيجه اين شد كه وقتى انسان درباره ويژگى هاى دنيا فكر مى كند و آن ها را با زندگى آخرت، كه بى نهايت از زندگى دنيا ارزشمندتر است، مقايسه مى كند، اين فكر ـ فكر درباره حقيقت دنيا و كم ارزش بودن نسبت به زندگى آخرت ـ باعث مى شود كه انسان در برابر زرق و برق هاى دنيا خود را نبازد.
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در مباحث پیش‏روی درصدد شناسایی ویژگی‏های بندگان خدا در سخنان اهل‏ بیت علیهم ‏السلام هستیم. بدین منظور، خطبه 87 نهج‏ البلاغه را محور مباحث خویش قرار می ‏دهیم که در بخش اول آن، امیرمؤمنان علیه ‏السلام سی و سه ویژگی ممتاز برای محبوب‏ترین بندگان خدا برمی‏ شمارند. گرچه در ظاهر، این ویژگی‏ها به تقوا پیشه ‏گان، بندگان سالک و عارف خدا نسبت داده شده ‏اند، اما حقیقت آن است که حضرت در پی معرفی و شناساندن خصایص خویش و فرزندان معصوم خود علیهم‏ السلام هستند؛ خصایصی که تنها در آن حضرت و فرزندان معصوم ایشان علیهم‏ السلام گرد می ‏آیند و سایران نمی‏ توانند به همه آن خصایص، آن هم عالی‏ترین مراتبش، متصف گردند. در این مجموعه از سخنرانی‏ها، استاد مصباح به بیان شرح و تفسیر ویژگی‏های بندگان سالک خدا در نهج‏ البلاغه می ‏پردازد.
  • تعداد رکورد ها : 959