جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در قرن پیش، تقریبا همه کسانی که درباره ماهیت علم قلم می ‌زدند، در این باب هم ‌سخن بودند که علم باید «آزاد از ارزش داوری» باشد. پیش از همه، پوزیتیویست ‌ها و پیروان آنها، بر این نکته تاکید خاص داشتند که علم با امور واقع سروکار دارد. در این دیدگاه حقایق و ارزش ‌ها امور متباینی هستند که نمی‌ توان آنها را با هم به کار برد. واقعیت‌ ها امور عینی ‌اند و دانش ما از جهان در پی یافتن آنهاست و در مقابل، ارزش ‌ها ذهنی و مبتنی بر علاقه‌ های انسانی و احساس و امیال فردی ‌اند. از این ‌رو، امور واقع را نمی‌ توان با ارزش ‌ها در هم آمیخت. ارزش‌ ها را نمی‌ توان از حقایق استنتاج کرد و حقیقت‌ ها نیز نباید از ارزش ‌ها تاثیر پذیرند. فیلسوفانی، به‌ ویژه در سنت کانتی، بودند که به ارتباط فرد انسانی، با آرمان‌ های جهانی علم نگاه دیگری داشتند، اما میراث سیصد ساله بررسی تجربه‌ گرایانه علم جدید که گالیله و پیروانش آغازگر آن بودند، همانقدر که به حقایق نهفته در پس امر واقع به چشم احترام می ‌نگریستند، درباره ارزش‌ ها بدبین و بی ‌اعتماد بودند.

در دهه‌ های اخیر، برخی از پارادایم‌ های پژوهش در علوم انسانی ارایه شده است که آنها را می‌ توان در کنار و یا به جای روش‌ های سنتی پژوهش مورد استفاده قرار داد. هرمنوتیک یکی از ‌این جریان ‌های فکری در قرون جدید است. ‌این نظریه علوم انسانی را به طور خاص دربرمی‌ گیرد. محقق تلاش می ‌کند، با توجه به ماهیت خاص پدیده‌ های انسانی عمل کند، و در جست‌ و جوی اهدافی همچون بازیابی قوانین جهان‌ شمول نباشد. ‌متمایز کردن روش پژوهش علوم انسانی از علوم طبیعی، مخالفت با ساده‌ سازی و تقلیل‌ گرایی پدیده‌ های اجتماعی و انسانی، دوری از ورطه آمارگرایی در علوم انسانی، توجه به تمامیت و کلیت انسان، تاکید بر نقش دلایل در رفتار انسان به‌ جای جست‌ و‌ جوی علل و استفاده از روش درون ‌نگری از نکات مثبت‌ این شیوه تفکر است.