جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان شناسی شهری، به عنوان تخصصی ویژه در انسان شناسی فرهنگی، پس از جنگ جهانی دوم یعنی هنگامی مطرح شد که وضعیت اقتصادی - سیاسی جدید سبب رشد گسترده و انفجار آمیز شهرها نه فقط در مناطق توسعه یافته بلکه در مناطق در حال توسعه جهان نیز شده بود. این فرایند نیمی از جمعیت جهان را به طور مستقیم به درون مراکز شهری سوق داد و منجر به گسترش بی نظمی اجتماعات و باز سازمان یافتگی اشکال اجتماعی و ارزش های فرهنگی و به وجود آمدن خصوصیت فرهنگی جدید شد. در واقع این نوع شهرنشینی که شکل مدرنی از شهرنشینی بود، بر حسب اصول کاملا متفاوتی سازمان یافته و با اصولی که در دوران پیشین، شهرهای ماقبل مدرن را از روستاها جدا می کرد، تفاوت داشت ...

ادوارد سعید منتقد ادبی فلسطنی تبار یکی از برجسته ترین چهره های قرن بیستم به شمار می آید که تاثیر فکری عظیم او بر حوزه های متفاوت اندیشه از فلسفه و ادبیات گرفته تا علوم اجتماعی، از زمان حیات وی آغاز شد و بی شک لااقل تا ده ها سال ادامه خواهد داشت. این تاثیر در حوزه انسان شناسی به دلیل مجموعه آثار و شخصیت سعید و به ویژه کتاب معروف او شرق شناسی دو چندان بود و بنابراین هر انسان شناسی به حق می تواند از دست رفتن او را یک فقدان بزرگ برای علم خود بشمارد ...

یکی از هنرهای گذشته ایران، با عمر کوتاه صد ساله، هنر نقاشی کتاب های چاپ سنگی است که در اوایل قرن بیستم میلادی در دوره قاجار، شکل گرفت. اولریش مارزلف، پژوهشگر آلمانی در کتاب مورد بررسی، به معرفی و بررسی تاریخ نقاشی و صنعت چاپ در ایران و پژوهش های انجام گرفته در حوزه کتاب های چاپ سنگی پرداخته است. او هم چنین به شیوه ای نو و دقیق، عناصر اساسی کتاب های مصور چاپ سنگی (در زمینه هنری، فرهنگی و فنی) و نیز نقاشان فعال این هنر را به طور مفصل مورد مطالعه قرار داده است ...

به رغم گستردگی مطالعات اجتماعی - اقتصادی بر روستاهای ایران پیش از انقلاب اسلامی، موضوع این تغییرات در جوامع روستایی در طول سال های پس از انقلاب کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. این درحالی است که رشد گسترده زیر ساختارها و گسترش روابط شهر ـ روستایی، چهره و محتوای روابط درونی این جوامع را و به کلی دگرگون ساخته است.در مقاله حاضر، حاصل پژوهشی میدانی درباره یک روستای ایرانی، افزاد، به عنوان موردی انتخاب شده و تغییرات در آن از خلال مطالعه‌ای انسان شناختی بررسی و تحلیل شده است.افزاد روستایی در منطقه کوهبان در کویر مرکزی ایران و در شمال غربی استان کرمان قرار دارد.نتایج مطالعه نشان می دهد که این روستا از طریق به کارگیری ساز و کارهای پیچیده و متنوعی از هم یاری های درونی توانسته است بدون آنکه نسبت به محیط خود دچار انزوا شود، هم بستگی درونی و هویت خاص خویش را حفظ کند

مواریث مکتوب و آثار قلمی حوزه تمدن آبی به طور پراکنده از پیش از دوره اسلام در یونان و برخی از کشورهای شرقی (در کتاب های مربوط به عملیات فلسفه و کتیبه ها) پدید آمده و دامنه آن تا دوره معاصر گسترده شده است. در دوره تمدن اسلامی نیز، مواریث فرهنگی و تالیفات در حوزه تمدن آبی رشد فزایند‌ه‌ای داشته است و از قرن دوم هجری با تدوین آثاری هم چون کتاب المطر و کتاب المیاه ابوزید انصاری تا قرن چهارم و پنجم با تدوین کتاب انباط المیاه الخفیه نباابوبکر کرجی ادامه یافته است. کتاب کرجی از برجسته ترین آثار تمدن آبی ایران محسوب می شود هر چند قبل از آن نیز کتابی با عنوان القنی و الانهار در دوره کاویان در زمینه احکام کاریزها تألیف و تدوین شده بود که نشان از سابقه ایرانیان در تالیف این گونه آثار داشت. از قرن پنجم تا قرن دهم هجری روند تالیف در باب آب، آب یاری، آب شناسی و کشاورزی در کنار سایر علوم متداول زمان دنبال می شد و آثاری هم چون کتاب الافراح فی باب الالواح، آثار احیای ماحیل الصبهانیین فی رفع الما، رساله آب بخشی هرات، دوازده باب در علم فلاحت کتاب نتیجه الدوله یا سه رساله و دو اثر برجسته هروی به نام ارشاد الزراعه و رساله طریق قسمت آب قلب پدید آمد. از قرن دهم هجری به بعد تالیف و تدوین کتاب های مربوط به حوزه آب یاری و کشاورزی رونق بیشتری یافت و در دوره قاجار ده ها اثر به ویژه در علم فلاحت تالیف و ترجمه شد. این مقاله در پی آن است که به ترتیب تاریخی از قرون اولیه اسلامی آثار و تالیفات مربوط به تمدن آبی را شناسایی و معرفی نماید و بنابراین می تواند برای جویندگان مطالعات تمدن آبی راه گشا باشد.

ویژگی های ارتباط از طریق رایانه و امکاناتی که شبکه اینترنت برای ایجاد این ارتباطات فراهم می آورد از یک سو و افزایش روز افزون کاربران این شبکه و جذابیت برقراری این نوع ارتباط از سوی دیگر، همگی نشانه های پیدایش صورت بندی جدیدی از تعاملات اجتماعی به شمار می آیند. فضای سیبرنتیک که به واسطه ایجاد این ارتباطات شکل می گیرد، کارکردهایی دارد که به نظر می رسد در برخی از آن ها هم چون ایجاد امکان تماس و رابطه با دیگری با کارکردهای فضای شهری هم پوشانی داشته باشند. روابط بین فردی و ماهیت فرهنگی روابط اجتماعی در فضای سیبرنتیک، عمدتا در قالب مطالعات انسان شناسی سیبرنتیک مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. نظر به توسعه و فراگیر شدن امکان برقراری این گونه جدید ارتباط اجتماعی و بهره گیری روزافزون از آن در نزد کاربران اینترنت در شهرها و به خصوص در شهر تهران، مطالعه و بررسی آن امری ضروری و لازم به نظر می رسد. با توجه به این امر، مقاله حاضر در پی بررسی مولفه ها و پیشینه های فرهنگی- اجتماعی برخی کاربران اینترنت در شهر تهران و مطالعه دلایل روی آوردن آنان به این ارتباط جدید اجتماعی است. در این مقاله تلاش شده است با تکیه بر چارچوب نظری بر گرفته از نظریه شهری لوفبور و مفاهیم همانندنمایی و بازنمود لیوتار و با استفاده از روش های انسان شناسی فضای مجازی اینترنت، فضاهای شهری با توجه به خاستگاه های اجتماعی کاربران مورد تحلیل قرار گیرد.یافته های فضای سیبرنتیک از نظر کاربران اینترنت در شهر تهران به دلیل مناسبی برای فضای شهری در ایجاد و برقراری ارتباط اجتماعی است.عمده ترین دلایل ذکر شده از طرف این کاربران برای انتخاب خود عبارتند از: الف) محدودیت های موجود در فضای واقعی، ب) امکان بروز نظرات و عقایدی که می تواند در فضای واقعی پی آمدهایی در بر داشته باشد، پ) عدم نیاز به برنامه ریزی زمانی وسهل الوصول بودن امکان ارتباط در فضای مجازی، ت) آسان تر بودن یافتن نقاط مشترک و مسایل مورد علاقه در ارتباط های مجازی، ث) عدم نیاز به ایجاد روابط چهره به چهره برای به دست آوردن شناخت های اولیه.

کتاب روش تحقیق کیفی شامل هفت فصل است که عبارتند از: کلیات؛ محتوای تحقیق؛ چگونگی انجام تحقیق؛ روش جمع آوری داده ها؛ ثبت، مدیریت و تجزیه و تحلیل داده ها؛ مدیریت منابع و زمان و دفاع از ارزش ها و منطق تحقیق کیفی.هدف اصلی کتاب آن است که درباره شایستگی و مفید بودن روش تحقیق کیفی صحبت کند و نشان دهد که چگونه می توان یک موضوع تحقیق کیفی را ارایه نمود. کتاب هم چنین به این نکته می پردازد که چگونه باید دیگران (برنامه ریزان اجتماعی، سیاست مداران، مجریان برنامه های پژوهشی، دولت و ...) را در مفید بودن و انجام یک تحقیق کیفی متقاعد نمود و در مراتب بعدی، بیان می کند که برای انجام تحقیق کیفی باید چه مرحله های مشخصی را گذراند و چه اصولی را باید رعایت کرد. به عبارت دیگر به پژوهش گرانی که می خواهند با استفاده از روش کیفی درصدد درک و حتی تغییر یک پدیده بسیار پیچیده اجتماعی و فرهنگی و ... برآیند، راه کارهایی ارایه می دهد ...

محتوای کتاب به سه بخش و هر بخش به چند فصل تقسیم گردیده است.بخش اول: کلیات که شامل سه فصل است. بخش دوم: یاریگری های سنتی در زمینه آب و آبیاری که دارای دو فصل است. بخش سوم: یاوری ها و تعاونی های سنتی در زمینه کشتکاری که دارای سه فصل است. علاوه بر این مولف در پیشگفتار نویدی برای جلد دوم کتاب داده است که انتشار یاریگری های دیگری را در هفت فصل مژده می دهد.آن چه پیش از هر چیز در این کتاب دارای ارزش والایی است، ابداع واژه هایی است که تاکنون معنی، تفسیر و مکتوب نشده بودند مانند: خودیاری، همیاری، دگریاری، یاریگری و ... (صص 53-59) ...

نقش پردازی از سلاله مردم نگاران پیشگام ایران«هر رفتار کوچک و بزرگ انسان در هاله عطوفت و مهربانی چنان لطیف می شود که گویا این رفتار از جمله رفتارها در این کره خاکی نیست» (پورکریم، در نامه ای از پاریس)ویژگی های اخلاقی و رفتاریهوشنگ پور کریم مردی افتاده و خاکی بود. ساده می زیست، ساده می پوشید، و ساده سخن می گفت و می نوشت. خاک پای مردم کوچه بازار و خدمت گزار مردم ایل و روستا بود. همواره به یاد مردم ستمدیده یک لاقبا بود و از فکر آنها غفلت نمی ورزید، با خود پیمان بسته بود که تا جان در تن دارد در خدمت مردم تنگ دست و مظلوم باشد. برای این که پیمان با مردم از یادش نرود همیشه این شعر را زمزمه می کرد:«بشکنی ای قلم، ای دست اگر              پیچی از خدمت محرومان سر؟»...

از حدود پنجاه سال پیش مطالعات مربوط به چگونگی تکوین و پیدایش خط به پیشرفت های قابل ملاحظه‌ای دست یافته است. از آن زمان تا کنون نیز چندین هزار شیئی گلی شکل دار (ژتون) که نشانه های لازم را در مسیر رسیدن به چنین اختراع سرنوشت سازی را به همراه داشته‌اند، شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفته اند.کلید شناسایی این اشیا زمانی پیدا شد که برای مطالعه اشیای خاورمیانه به بررسی و مطالعه منظم تمام مجموعه های گلی عصر نوسنگی (8000-10000 پ.م.) که در موزه های خاورمیانه، اروپا و امریکای شمالی قرار داشتند، پرداختیم. در بین این اشیا علاوه بر دوک های حلقوی، ظروف و ... به تعداد بسیار زیادی اشیای گلی «ژتون» مانند با اشکال بسیار متنوع برخورد کردیم که کاربرد آنها ابتدا کاملا ناشناخته بود. اما سرانجام پس از 25 سال جستجو در موزه ها و شمارش، اندازه گیری و طراحی اشکال توانستیم طبقه بندی و تاریخ گذاری آنها را به پایان رسانیم و در نهایت موفق شویم به معنای نمادین و شناختی آنها دست یابیم. بدین ترتیب مشخص شد که این «ژتون» ها ابزارهای شمارش و حسابداری بوده اند و اولین قدم ها در راه ابداع خط به شمار می آمده اند. تکامل از مرحله ابزارهای شمارشی تا رسیدن به مرحله خط و ادبیات را می توان دارای هشت مرحله دانست که در این مقاله این هشت مرحله بر اساس مطالعه بر حدود 8000 نمونه از این ژتون ها،4000 لوح گلی، و هم چنین حدود 150 کوزه ممهور، 200 لوح ممهور،20 پاکت گلی خط دار و ... معرفی می شوند.