جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله نگرش نسلی به موضوع جنسیت در قالب سه نسل جوان، میانسال و سالخورده مورد بررسی قرار گرفته و هدف پاسخگویی به سه پرسش زیر است :

مطالعات انجام شده درمورد پدیده همسر آزاری حاکی ازآن است که خشونت دوران کودکی‏ در مردان همسر آزار زیاد است. در خانواده‏هایی که فرزندان کتک خوردن مادران خود را تجربه کرده‏اند، در بزرگسالی، دختران تمایل به ‏تحمل همسرآزاری دارند و پسران، کتک‏زدن همسر را حق قانونی خود می‏دانند.

این نوشتار با هدف معرفی تحلیل جنسیتی، برای آشنایی برنامه ریزان و تدوین کنندگان پروژه‏های توسعه با این بحث ‏وتجربه عملی آن درایران تدوین شده‏است. تحلیل جنسیتی نوعی روش‏شناسی است که تصویر جامعی ازسهم ونقش زنان و مردان را درجامعه مورد نظر به نمایش می‏گذارد. زمینه‏های مشابهت و تفاوت نیازهای زنان و مردان و آنجا که نقش‏های آنها مکمل یکدیگرند، موضوع مورد بررسی در این روش می‏باشد. چارچوب عملی تحلیل جنسیتی شامل چهار موضوع اصلی است: (1)  شناخت زمینه توسعه، (2) شناخت فعالیت زنان، مردان و نقش آنها، (3) دسترسی زنان و مردان و کنترل آنها برمنابع ونیازها، (4) طراحی برنامه عمل مورد نیاز برای کاهش نابرابریهای جنسیتی و سازگاری نیازهای مردان و زنان با اهداف توسعه.کاربرد روش تحلیل جنسیتی در کارگاه آموزشی با کارشناسان توسعه روستایی نشان دهنده ضرورت برگذاری دوره‏های آموزشی و ارتقا دانش تدوین کنند‏گان پروژه‏‏های توسعه روستایی دراین زمینه است.

این مقاله نگاهی اجمالی به تجربه کشورهای جهان در زمینه ارائه خدمات مالی به زنان دارد. کشورهای مورد بررسی شامل کشورهای در حال توسعه اسلامی و غیراسلامی و توسعه یافته می‏باشد  در این کشورها سازمانهای دولتی یا غیردولتی برای ارائه خدمات مالی به زنان تاسیس شده‏اند. اهداف تاسیس، روش کار، حوزه فعالیت وچارچوب عملکردی این سازمانها بصورت خلاصه بحث شده است.

مراسم حکومت زنان در سه روستای «اسک» و «افوس» و «توچه غاز» در ایران گزارش شده است. این مقاله اهداف و چگونگی برگزاری این مراسم را در روستای اسک که در 90 کیلومتری شمال شرقی تهران واقع شده، با استفاده از اسناد و مدارک موجود و همچنین مشاهده مشارکتی توسط دانشجویان دختر گزارش می‏کند. در گذشته این مراسم دارای کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی بوده است ولی امروزه بیشتر کارکرد اجتماعی آن به چشم می‏خورد. حکومت زنان در روستا، روزی اواسط بهار اتفاق می‏افتد که همه مردان برای جمع کردن برف و مراسم «برفه چال» به خارج از روستا رفته و زنان زمام حکومت را در دست می‏گیرند. زنی با صفات تسلط در رهبری، جدیت در مدیریت و کاردانی انتخاب می‏شود. در ساختار حکومتی تعدادی وزیر منصوب می‏شود. مردان حق و حضور در روستا را ندارد و تعدادی از زنان نگهبان داوطلبانه از روستا پاسداری می‏کنند، حکومت یک روزه زنان بعد از ظهر با ورود مردان به روستا پایان می‏یابد.

زنان به نحوی از انحا چه در محیط خصوصی (در خانه پدر، شوهر) و چه در محیط عمومی (اجتماع) مورد خشونت قرار می‏گیرند. متاسفانه با توجه به پیامدهای جبران ناپذیر خشونت هم برای جوامع و هم برای زنان، این مساله مورد توجه دولتها چندان که باید واقع نشده است. توجه به بعد خشونت پنهان یعنی خشونتی که در خانواده‏ها وجود دارد ولی بدلایل گوناگون به مراکز قضایی و دولتی گزارش داده نمی‏شود، اولویت پژوهش انجام شده است.

این مقاله نقش زمان و مکان در فقه، تاثیر آن در تغییر آرا فقها و رابطه آن با حقوق زنان را مورد بررسی قرار داده است. زمان و مکان دو عنصر تاثیرگذار در فقه است و عاملی مهم در تغییر و تبدیل آرا فقها محسوب می‏شود. منظور از آن دگرگونی‏هایی است که در جامعه انسانی به وقوع می‏پیوندد و سبب می‏شود که حکم به تبعیت از موضوع تغییر یابد، فتوای فقیه عوض شود و در نتیجه فهم انسان از دین نیز متحول شود. مساله تامین حقوق زنان و اصلاح یا وضع قوانین جدید در این زمینه از مدتها پیش مطرح بوده است. در ایران نیز همانند برخی از کشورهای اسلامی، در زمینه چگونگی سازش میان شرع - که از طریق فقه و استنباط فقها تجلی می‏یابد - با زمان و مکان و نیازها و ضرورتهای متعلق به آن، مباحث زیادی مطرح شده است. زیرا طبق قاعده کلی، در نظام حقوقی ما هرگونه اصلاح و یا وضع قوانین جدید تایید نظر فقها را لازم دارد که این وابستگی، ضرورت توجه به زمان و مکان در فقه و آرا فقها را محسوس‏تر می‏کند. باید توجه داشت که در وضعیت فعلی و با تکیه به آرا موجود فقهی، امکان تغییر و اصلاح بعضی از قوانین مربوط به زنان وجود دارد.

این مقاله کوششی است برای نقد عام گرایی در مبانی معرفت شناختی علوم اجتماعی و کاربرد مفهوم عقلانیت در دوران مدرنیته، به گونه‏ای که این نقد به بازسازی این مبانی در فرآیند فهم استدلال و تولید دانش توسط نسل‏ها، جنسیت ها و ... کمک کند.