جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جنسیت و دین داری دو مفهوم جامعه شناختی در روزگار ما هستند که مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان قرار گرفته اند و گسترش نهضت های طرفدار حقوق زنان و اهمیت جنبش های دینی در جهان سبب افزایش توجه به این دو پدیده و رابطه بین آن ها شده است. این پژوهش با هدف مطالعه رابطه بین جنسیت و میزان و ابعاد دین داری انجام می پذیرد. جامعه مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه یزد هستند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران با استفاده از نسبت دانشجویان دختر به پسر، برابر 160 دختر و 106 پسر تعیین و دو گروه با هم مقایسه خواهند شد. تکنیک گردآوری داده ها، پرسش نامه بوده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که میزان دین داری در مجموع، بالا (67 درصد) و نمره زنان بالاتر از مردان است. هم چنین در همه ابعاد دین داری جز بعد مناسکی، تفاوت بین مردان و زنان معنادار است به طوری که در همه ابعاد پیامدی، اعتقادی و عاطفی نمره زنان بیشتر از مردان است.

امروز، آزار جنسی زنان در محیط کار و فقدان امنیت روانی آنان، بحث سلامت محیط کار را به چالش کشانده است و این مساله در بسیاری از کشورها وجود دارد. دیدگاه غالب جامعه مجرم انگاری قربانی و مقصر دانستن او در بروز چنین جرائمی می باشد. مقاله حاضر، که مبتنی بر یک تحقیق کیفی و با استفاده از مصاحبه های عمیق با سی زن شاغل 22 تا 32 ساله در شهر تهران بدست آمده است، به مطالعه، تجربه آزارجنسی زنان در محیط کار و نگرش آنان در این خصوص می پردازد. مصاحبه های عمیق، امکان دست یابی به یک الگوی فرضی از مجرمان و قربانیان را میسر می سازد، اما نویسندگان به علت محدودیت های روشی قصد ندارند یافته های خود را به جامعه آماری تعمیم دهند. نتایج پژوهش نشان می دهد که آزار جنسی زنان در محیط کار امری فراگیر و یک مساله مهم اجتماعی است و قربانیان کمترین نقش را در بروز این مساله داشته اند. فقدان تعادل قدرت میان مجرم و قربانی، نگرش مردسالار جامعه، فقدان نظارت بر بعضی از بخش های کاری مثل بخش خصوصی، مقصر دانستن زنان شاغل، از علل عمده ای است که منجر به آزار جنسی زنان در محیط کار می شود.

جامعه پذیری جنسیتی عمدتا در دوران کودکی و سنین مدرسه شکل می گیرد و به تدریج در ذهن و رفتارهای اجتماعی درونی و متبلور می شود. بدین ترتیب، مدارس و کتاب های درسی به عنوان اولین و موثرترین مرجع رسمی آموزش و انتقال انتظارات اجتماعی و استانداردهای فرهنگی، نقشی مهم در تکوین و توسعه هویت جنسیتی کودکان و نوجوانان ایفا می کنند. در این تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل محتوی، کلیه کتاب های درسی دوره ابتدایی سال تحصیلی 1389- 1388 به تفکیک پایه تحصیلی و عنوان کتاب درسی مطالعه می شوند. در مجموع مطابق یافته های این تحقیق، فراوانی اسامی و تصاویر مردان غلبه چشم گیری بر اسامی و تصاویر زنان دارد. این نوع سوگیری جنسیتی در واژه های کلیدی مرتبط با جنس مذکر و مونث (مانند کلمات مرد و زن، پسر و دختر)، الگوها و ویژگی های کارهای داخل و خارج خانه، ترکیب بعد خانواده بر حسب جنس فرزندان، و فعالیت های ورزشی نیز وجود دارد. نکته مهم تر آن که، غالبا همبستگی مستقیم و معناداری بین پایه تحصیلی و این نوع سوگیری های جنسیتی مشاهده می شود. به علاوه، تفاوت های کمابیش مهمی در خصوص چگونگی بازنمایی برخی از نقش های جنسیتی به تفکیک عنوان کتاب های درسی نیز وجود دارد.

تکنولوژی با ورود به عرصه های فردی و جمعی سبب تغییراتی شده است که انتظار می رود در درازمدت به دگرگونی های اساسی در تعاریف سنتی از وظایف زن و مرد منجر شود. در این میان، تکنولوژی های اطلاعاتی و ارتباطی (ICT's) از جمله تکنولوژی هایی هستند که با ورود به عرصه کار و زندگی، سبب تغییرات بسیاری شده اند. این تکنولوژی ها دربرگیرنده تلفیق اطلاعات و ارتباطاتی هستند که جهان را به سمت یک جامعه اطلاعاتی و دانش مدار، فارغ از امتیازاتی چون جنسیت رهنمون می سازد. اینترنت به عنوان بارزترین وجه این تکنولوژی ها، با گسترش روزافزون خود در حال شکل دادن فضایی جدید است. زنان نیز که در توزیع قدرت از جایگاه «اولین ها» برخوردار نیستند، و طبق تعاریف سنتی بیشتر در نقش های مادری و همسری دیده می شوند، می توانند با بهره گیری از این امکان جدید، ابتدا از فشارهای این تعاریف بکاهند و سپس به ارتقای شغلی دست یابند. قابلیت های انعطافی تکنولوژی های اطلاعاتی و مخصوصا اینترنت به عنوان ابزاری برای کاستن از فشارهای سنتی، اجتماعی و فرهنگی در عرصه کار و شغل زنان در کنار آمدن با تضاد میان نقش های خانگی و شغلی شان، زمینه اصلی این کار پژوهشی بوده است. نتایج این کار نشان دهنده کاربرد اینترنت به عنوان ابزار مدیریتی در کاستن از تضادهای میان زندگی خانوادگی و شغلی و برقراری تعادل میان زندگی خانوادگی و حرفه ای برای زنان متخصص (اعضای هیات علمی دانشگاه تهران) است.

وجود نابرابری های جنسیتی در جهان امری است که دست یابی کشورها به توسعه را با مشکل روبرو می کند و کشورهای درحال توسعه بیش از کشورهای پیشرفته از این مساله رنج می برند. این نابرابری تحت تاثیر عوامل متعدد شکل می گیرد: عوامل اقتصادی از جمله وجود یا فقدان فرصت های برابر در دست رسی به بازار کار، مالکیت، کسب درآمد و کنترل بر آن، برابری درآمد، دست رسی به اعتبارات و غیره. عوامل اجتماعی می تواند به عنوان زیرساخت اصلی موجد این نابرابری ها عمل کند و سایر انواع نابرابری های اقتصادی، حقوقی و اجتماعی را در پی داشته باشد. هدف اصلی این مقاله این است که ضمن معرفی شاخص های مهم در سنجش نابرابری های جنسیتی در جهان به تعیین مشکل ساختاری این شاخص ها در خصوص عدم توجه به الگوها و غالب های ساختاری جامعه بپردازد. نگرش های مختلفی در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفته اند که عمدتا مبنای تعیین شاخص ها می باشند. از جمله روی کرد نوگرایی- نئوکلاسیک، دیدگاه بوزروپ و مطالعات زنان در توسعه. این مقاله با بهره گیری از منابع مکتوب، به تحلیل این نابرابری ها می پردازد. مطالعه حاضر نشان می دهد که منابع منتشره در سطح جهان و ایران، وجود نابرابری ها به شکل فوق را تائید می کنند و بر عوامل اجتماعی به عنوان کلید اصلی پیدایش سایر انواع نابرابری ها تاکید می کند.

در هزاره سوم، گسترش فوق العاده فن آوری و صنعت از سویی تخصصی شدن مشاغل را روزافزون نموده و از سوی دیگر، باعث افزایش استرس های شغلی شده است. استرس تاثیری مستقیم بر فعالیت های گوناگون انسان در زمینه های روان شناختی، جسمانی و خانوادگی می گذارد. برخی مشاغل به سبب وظایف و مسوولیت های خاص بسیار حساس و پراسترس هستند. از جمله این مشاغل، پزشکی و خصوصا برخی از تخصص ها مانند جراحی و تخصص هایی در حوزه زنان و زایمان است. اکثر متخصصان این رشته در ایران زنان هستند. استرس های ناشی از این حرفه تخصصی از سویی و مسوولیت های خانوده از سوی دیگر، ما را بر آن داشت تا تحقیقی در این زمینه انجام دهیم. این پژوهش با هدف مطالعه رابطه بین فرسودگی شغلی و دل زدگی زناشویی پزشکان زن انجام می شود. روش تحقیق، پیمایشی است. جمعیت آماری، زنان متخصص جراحی زنان و زایمان شاغل در بیمارستان های شهر تهران هستند. از این میان، دویست نفر از پزشکان زن شاغل در بیمارستان های تهران به صورت تصادفی انتخاب می شوند.

تنوع بخشی به اقتصاد، بالابردن شاخص های توسعه انسانی، جلوگیری از مهاجرت های روستایی، افزایش بهره وری و کارآمدی نیروی انسانی، اشتغال زایی، تعامل فرهنگ ها و گفتمان ها و حفظ محیط زیست از دغدغه هایی است که جهان امروز برای نیل به توسعه پایدار در صدد ارائه راه کارهایی نو و گزیدارهایی مطلوب هم چون گردشگری روستایی است. صاحب نظران شکی در نقش غیرقابل انکار زنان در فرایند توسعه روستایی ندارند. در جوامع سنتی به نقش و جایگاه جنسیت در برنامه ریزی ها توجه کافی نمی شود در حالی که در بیشتر این جوامع، جنسیت عاملی مهم در تعیین برخورداری یا محرومیت است. این مطالعه در صدد تحلیل و تبیین دیدگاه گروه های جنسیتی جامعه میزبان در خصوص توسعه فعالیت های گردشگری روستایی در منطقه ای روستایی در غرب ایران است. روش تحقیق این مطالعه، هم کمی و هم کیفی است؛ یک پیمایش کمی در کنار یک مطالعه موردی که روشی کیفی است، صورت می پذیرد. داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری می شود. نمونه مورد مطالعه در بخش کیفی، تعداد 19 نفر و در بخش کمی، 134 نفر از زنان و مردان روستای اورامان تخت، مرکز دهستان اورامانات، شهرستان سروآباد در استان کردستان است. نتایج نشان از تفاوت دیدگاه بین زنان و مردان در خصوص دلایل موافقت با حضور گردشگران، انگیزه های مشارکت و تغییر نقش های اجتماعی زنان در اثر توسعه فعالیت های مرتبط با گردشگری در سطح منطقه دارد. هم چنین نتایج نشان از شکل گیری ساختاری بومی در فعالیت های مرتبط با گردشگری دارد که امروز در جهان تحت عنوان گردشگری کارآفرین شناخته می شود.

مدیریت ظاهر و بدن که در دنیای امروزی آن را سرمایه جسمانی افراد می دانند، بر حسب این که افراد بیشتر از چه محصولات فرهنگی استفاده می کنند به نوعی از جایگاه فرهنگی آن ها متاثر است زیرا افراد بر حسب این که دارای چه میزان سرمایه فرهنگی می باشند، دارای نگرش های خاصی نسبت به بدن و چگونگی ظاهر شدن شان در اجتماع هستند. از این رو، تحقیق حاضر در صدد مطالعه رابطه بین سرمایه فرهنگی و مدیریت ظاهر جوانان است. به منظور سنجش این رابطه، از نظریه پیر بوردیو و آنتونی گیدنز استفاده می کنیم. به اعتقاد بوردیو، سرمایه فرهنگی از طریق قریحه و سلیقه افراد بر مدیریت ظاطر و بدن آنان تاثیر می گذارد. در نظریه گیدنز، مدیریت بدن نشانه دخالت آگاهانه کنش گر در شکل دادن به خود در متن اجتماعی است. این تحقیق به روش پیمایشی و با ابزار پرسش نامه در میان جوانان 25- 15 ساله شهر بابلسر در سال 1386 انجام می شود. روش نمونه گیری، طبقه ای خوشه ای چندمرحله ای متناسب و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر انتخاب می شود. نتایج به دست آمده بیان گر آن است که مدیریت ظاهر در میان جوانان از اهمیتی ویژه برخوردار است. هم چنین نتایج حاصل از آزمون فرضیات حاکی از آن است که هرچه میزان سرمایه فرهنگی افراد بیشتر باشد، نحوه مدیریت ظاهر نیز در میان دختران و پسران جوان اهمیت ییشتری پیدا می کند. از سوی دیگر، نتایج حاصل از جداول توصیفی بیان گر آن است که الگوی رایج مدیریت ظاهر در میان جوانان، متاثر از نوگرایی و مولفه های مرتبط با دنیای مدرن است.

در سال های اخیر تعداد پذیرفته شدگان، دانشجویان و فارغ التحصیلان دخترِ رشته حسابداری در مقاطع مختلف آموزش عالی افزایشی چشم گیر داشته است. صاحب نظران و محققان این رشته درصدد برآمده اند به تبیین تفاوت هایی بپردازند که ممکن است بین دختران و پسران در زمینه های علمی و عملی حسابداری وجود داشته باشد. هدف این تحقیق نیز تحلیل این موضوع است که آیا می توان شواهدی در حمایت از این نظر (طرز تفکر) یافت که حسابداری یک رشته تحصیلی مردانه است. در این راستا پژوهش حاضر به تحلیل تاثیر جنسیت بر عمل کرد آموزشی دانشجویان حسابداری می پردازد. در این تحقیق، دانشجویان حسابداری دانشگاه تهران - در حال گذراندن درس اصول حسابداری 3- نمونه مورد تحلیل هستند و فرضیه های تحقیق با استفاده از مدل توان مندی های آموزشی اسپیرمن آزمون می شوند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در صورت کنترل اثرات تبعی توان مندی های آموزشی، در حمایت از این فرضیه که جنسیت تاثیری مهم بر عمل کرد آموزشی دانشجویان حسابداری بر جای می گذارد، شواهد تجربی قابل قبولی وجود ندارد.

پژوهش حاضر به منظور مطالعه عوامل پیش بینی کننده خشونت علیه زنان در دو گروه از زنان مراجعه کننده به دادگاه ها و زنان گروه کنترل در شهر تهران انجام شد. بر این اساس، به طور تصادفی 184 زن که مورد خشونت قرار گرفته اند و به مجتمع قضایی خانواده، پزشکی قانونی و مراکز مشاوره مراجعه کرده بودند و 228 زن که مورد خشونت قرار گرفته اند و به علت هایی به مراکز فوق مراجعه نکرده بودند انتخاب شدند. از پرسش نامه های سنجش خشونت، پرسش نامه جامعه پذیری، پرسش نامه حمایت های اجتماعی که میزان حمایت های اجتماعی واقعی و ادراک شده زنان را می سنجد و پرسش نامه سرمایه های اجتماعی استفاده شد. یافته ها نشان داد که اعمال انواع خشونت از سوی مردان علیه همسران شان در گروه مراجعه کننده به دادگاه بیشتر از گروه کنترل است. هم چنین حمایت های اجتماعی واقعی ادراک شده و سرمایه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در زنان خشونت دیده ای که به دادگاه مراجعه کرده اند، کمتر از زنان خشونت دیده ای است که به دادگاه ها مراجعه نکرده اند. زنانی که دست رسی بیشتری به منابع شغلی، تحصیلی و حمایت های خانوادگی دارند کمتر از سوی همسران شان مورد خشونت قرار می گیرند. هم چنین نتایج رگرسیون نشان می دهد که جامعه پذیری، حمایت های اجتماعی و سرمایه های اجتماعی، سهمی تعیین کننده در پیش بینی اعمال خشونت علیه زنان دارند.