جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر با هدف توصیف ماهیت «معنا» سامان یافته است. مسئله چیستیِ معنا از مبانی دانش تفسیر متون به شمار می‌رود. از این رو گزینش هر نظریة خاص معنایی، نقش مؤثری در تفسیر متون به صورت عام و تفسیر متون دینی به ویژه ایفا می‌نماید. در این پژوهش نخست به شیوه تحلیل بوده‌ها، برخی از نظریه‌های قابلِ توجهِ معنایی ارزیابی شده، آن گاه ضمن تبیین ارتباط لفظ و معنا، و گستره معانی و حقایق نفس‌الامری، نظریة «وضع‌گروی» با ویژگی شمول‌گرایی معنایی توجیه یافته است. نظر­داشت کلی در پژوهش حاضر، تطبیق مبانی، دلایل و لوازم منطقی نظریه‌ها بوده است.

تردیدی در جانشینی امارات و اصول در مقام قطع طریقى محض نیست؛ اما در مورد جانشینی ظنون مقام قطع موضوعی این پرسش مطرح است که آیا می‌توان با یک خطاب واحد دو تنزیل را انجام داد؛ یعنی هم ظن را جانشین قطع در آثار قطع کرد و هم مؤدا را جانشین واقع نمود. شیخ انصاری1 تنزیل امارات و اصول را در مقام قطع صفتى نمى‏پذیرد، اما معتقد است که امارات و ظنون می‌توانند جانشین قطع موضوعی طریقى شوند. محقق خراسانی معتقد است که ظنون و امارات ثبوتاً نمی‌توانند جانشین قطع موضوعى طریقی شوند. محقق اصفهانى1 ضمن رد دیدگاه محقق خراسانی، نهایتاً در محال دانستن این که با خطاب واحدی مثل «الظنّ کالقطع» بتوان دو تنزیل را انجام داد، با محقق خراسانی، هم عقیده است. از نظر استاد لاریجانی امارات چه به لحاظ اثباتى و چه به لحاظ ثبوتى می‌توانند جانشین قطع موضوعى شوند. این نوشتار به تبیین، بررسی و سنجش دیدگاه‌ها در این خصوص می‌پردازد.

این مقالهدر راستای آسیب‌شناسی جریان روایت‌گرا در تفسیر و فهم قران به بررسی مسألة حجیت ظواهر قرآن و دیدگاه روایت‌گرایان شیعه و سنی پیرامون آن پرداخته و تقریری نو از ادلة آنان در انکار حجیت ظواهر ارائه می‌نماید. در این تقریر، ادلة روایت‌گرایان در سه محور خطاب قرآن، زبان قرآن و دلالت قرآن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. به لحاظ خطاب قرآن،‌ مدعای اختصاصی بودن خطاب،‌ به لحاظ زبان قرآن،‌ مدعای پیچیدگی و تشابه زبان، و به لحاظ دلالت قرآن،‌ مدعای ظنی و نامعتبر بودن دلالت از سوی آنان با مناقشات و تأملات جدی مواجه است.