جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چالش تصرف شیطان در پیامبران از شبهاتی است که برخی آن را به آیه 52 سوره حج در داستان غرانیق نسبت داده‌اند. این آیه از خواست شیطان برای القا در تمنی پیامبران و نسخ آن توسط خداوند خبر می‌دهد. پژوهش حاضر در حوزه مطالعات تفسیر قرآن برگرفته از نظرات تفسیری آیت­الله جوادی آملی درباره آیات 52 - 54 سوره حج با تأکید بر عبارت «اذا تمنی القی الشیطان فی امنیته» در آیه 52 است و می­فرماید باتوجه به تجرد عقلی پیامبران و تجرد وهمی شیطان امکان ندارد شیطان در تمنی پیامبران تصرف کند.

یکی از مهمترین وظایف دینی و اجتماعی والدین (پدر و مادر) تربیت دینی کودک است. والدین نقش بسیار مهمی در شکل دهی به شخصیت فرزند ایفا می کنند. دوران کودکی مهمترین مرحله رشد است و عواطف عمیق والدین در شکل گیری شخصیت کودک در این دوران نقش بزرگی دارد؛ زیرا خانواده نخستین کانون تربیت است. خانواده مدرسه بزرگ تربیتی است که کودک به تدریج از رفتارهای والدین الگوبرداری می کند، بنابراین مسئولیت پدر و مادر تنها تأمین غذا، لباس و بهداشت کودک نیست، بلکه باید کودک را مطابق دستورات پیشوایان دینی تربیت کنند و بر رفتار، کردار، عبادت و دوستان کودکانشان نظارت کنند. توجه والدین به کودک موجب رشد و شادابی و تربیت صحیح و سالم وی می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش والدین در تربیت دینی کودک از منظر پیامبر گرامی اسلام؟ص؟ و امام صادق؟ع؟ انجام شد. ازاین رو، پس از بیان ویژگی های فطری و غریزی کودک، نقش پدر و مادر در تربیت دینی کودک بررسی شد؛ زیرا اگر فرزندان تربیت صحیح و مطابق با موازین و دستورات دین مقدس اسلام نداشته باشند، افراد صالح و سودمندی برای جامعه نخواهد شد.

تمدن و تمدن آفرینی در زندگی اجتماعی بشر از موضوعاتی است که همواره مورد توجه مورخان و اندیشمندان بوده و هست. با توجه به اینکه دنیای معاصر نیازمند شناخت و بهره‌مندی از آموزه‌های ناب و حقیقی جهان اسلام است، این مقاله با استفاده از آیات قرآن کریم، منابع تفسیری و تاریخی و منابعی که به مسائل اجتماعی پرداخته‌اند، تمدن آفرینی را تبیین و بررسی می کند. در پژوهش حاضر پس از بررسی مفهومی واژه‌های تمدن، فرهنگ و دین، دین الهی به عنوان عامل تعیین‌ کننده در ایجاد تمدن، فرهنگ و سبک ‌زندگی معنوی و مادی جامعه بشری شناخته شده که از توانایی لازم در ایجاد تمدن پایدار، شکوفا و سعادتمندانه برخوردار است. هدف از این تحقیق بیان این مسئله است که دین و انبیاء الهی با ظهور در میان جوامع، پیام‌ها و قوانین سیاسی، اجتماعی، تربیتی و اخلاقی ناب برای تمدن‌آفرینی و اداره جوامع انسانی آورده‌اند؛ در نتیجه پیامبران الهی در ابعاد گوناگون معرفتی، اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به عنوان انسان‌های برجسته‌ الهی در میان بشریت نقش مؤثری در تصحیح عقاید، افکار، اندیشه و تمدن جامعه انسانی داشته‌اند و تعالیم آنان نیروی لازم را برای ایجاد توسعه و تحول در تمامی بخش‌های اجتماعی دارد. در تمدن‌هایی که محل ظهور انبیاء الهی بوده پیامبران همواره نقش اول را در تکوین ساختار تمدن‌ها به ویژه در تعلیم و تربیت و چگونه زیستن انسان ها و مدیریت اجتماعی و معارضه با حکام جور را بر عهده داشته‌اند و رهنمودهای آنها هدایتگر جامعه بشری در سخت ترین شرایط بوده است. در این مقاله سعی شده است مهد تمدن‌هایی که محل ظهور انبیاء الهی بوده و برخی عوامل فروپاشی آنها بررسی شود.

بحث درباره شخصیت و اظهار نظر در این زمینه، مستلزم شناخت ماهیت انسان است؛ زیرا ابتدا باید مشخص شود که انسان از چه ساحت‌های وجودی بهره‌مند است، چه صفات و انگیزه‌هایی در وجود او نهفته است، چه کشش‌ها و غرایز و فطریاتی دارد، کدام‌ یک از این خصوصیات او ذاتی است و به‌ طور طبیعی در وی یافت می‌شود و کدام یک از خصوصیات او اکتسابی است. از آنجا که ارائه الگو درباره شخصیت با نگرش به متون دینی از مباحث مهم و کلیدی است، بررسی جامع آن مستلزم آن است که دست‌کم در حوزه روان شناسی و دین، مورد مطالعه قرار گیرد. تاکنون مطالعات جدی و قابل توجهی درباره شخصیت با نگرش به منابع دینی انجام نشده است. این فقر پژوهشی باعث شده افراد سطحی نگر با برداشت های ناقص و نادرست به اظهارنظرهای خامی بپردازند و آن‌ را به دین نیز نسبت دهند. از آنجا که روش های تجربی از بررسی پدیده های غیرمادی و نامحسوس عاجزند، برای مطالعه ساحت غیرمادی انسان باید از روش های غیر تجربی که امکان بررسی این بُعد از انسان را فراهم می‌کند، استفاده کرد. برای بررسی مفاهیم شخصیت از بعد دینی باید از مفاهیم اساسی درباره انسان مانند نفس، روح، فطرت و قلب آگاهی داشت تا به هدفی که همان شخصیت سالم و متعادل است، برساند. مقاله حاضر به بررسی مفاهیم شخصیت از دیدگاه اسلام پرداخته است.

وحدت و اخوت اسلامی میان یک ملت و قوم، نیروها و امکانات را تقویت می کند، اما تفرقه و اختلاف، نیروها و امکانات را از بین برده و آن ملت را تضعیف می کند. دشمنان اسلام با توجه به جریان های تکفیری و با دسترسی به ابزار های مجازی، جامعه  اسلامی را مورد هجوم بیشتری قرار می دهند به طوری که دیده می شود دشمن برای سنگرگیری و حتی سربازگیری، در فضای مجازی علیه اسلام و مسلمین گام های زیادی برداشته  است. می توان گفت هر کاربر در شبکه های مجازی می تواند در زمینه  نشر اسلام ناب محمدی و وحدت جهان اسلام بسیار مؤثر باشد تا عقاید و افکار اسلامی را به تمام جهان نشری نماید و همگرایی جهانی اسلام را راه بیاندازد. در پژوهش حاضر همگرایی و واگرایی جهان اسلام با توجه به تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر آن بررسی شد.

تقوا از مباحث اخلاقی و تربیتی است که با آن، ارزش و شخصیت انسان نزد خداوند بیشتر می­شود. نوشتار حاضر با بهره­گیری از منابع اخلاقی، آثار دنیوی تقوا را بررسی کرده و در این راستا به تعریف و حقیقت انواع تقوا و همچنین آثار دنیوی تقوا اشاره می­کند. تقوا، یعنی حفظ­کردن خویش از عذاب الهی با اطاعت از اوامر خدا و ترک نواهی. تقوا چند نوع است مانند تقوای روحی، قلبی، فکری و لفظی. بی­اعتنایی به ثروت، رفع فقر و ذلت، در امان­ماندن از وسوسه­های دشمنان، نجات از سختی­ها، گشایش کارها، وسیله روزی حلال و... از آثار دنیوی تقوا است.

قرآن کریم، تنها نسخه‌ تربیت و هدایت الهی است که توسط جبرئیل امین بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد تا به مردم راه و رسم درست زندگی را بیاموزد. آنچه مسلم است این است که برای رسیدن به هدف که همان تربیت انسان‌هاست نیاز به روش‌هایی است که دستیابی به هدف را ممکن می­کند. در قرآن کریم نیز خداوند متعال از روش‌‌هایی برای تربیت مردم استفاده کرده است. مثال این روش‌ها، مثال ابزار است در دست انسان که بهره‌برداری از آن رسیدن به مقصود را آسان کرده و او را از تحیر و سرگردانی در این راه رهایی می‌دهد. طبق تحقیقات انجام‌شده، تربیت از دیدگاه‌های مختلف روان­شناسی، جامعه‌شناسی، اسلامی و... بررسی شده و هر یک روش‌هایی را برای آن مطرح کرده‌اند. مهمترین روش‌هایی که قرآن برای تربیت مطرح می‌کند عبارت‌اند از روش ایجاد عشق بزرگ‌تر، روش داستان‌سرایی، روش معرفی الگوهای مثبت، روش دعوت به تفکر، روش برخورد محبت‌آمیز و... . در این مقاله از کتب روان‌شناسی، قرآنی و کتب و مقالاتی که در رابطه با تربیت قرآنی نگاشته شده، استفاده‌ شده است.

این مقاله در تلاش است تا با بررسی و تببین مبانی اندیشه‌های ابوزید، به واکاوی دیدگاه­های وی در خصوص مسئله زن در عصر حاضر بپردازد. مهمترین مبانی‌ فکری ابوزید در مسئله زنان، تفکر سکولاریستی وی در خصوص مرجعیت عقل انسانی، تاریخمندی متون دینی، هرمنوتیک فلسفی گادامر، زبان­شناسی خاص وی و تفاوت معنا و فحوا است که به او این اجازه را می‌دهد تا مدعی شود قرآن،‌ یک‌ محصول‌ فرهنگی‌ است‌ که‌ در زمینه‌‌ فرهنگی-اجتماعی‌ خاصی‌ شکل‌ گرفته‌ که جدای‌ از فرهنگ‌ آن روزگار نیست. بنابراین، بسیاری از احکام مختص زنان مانند ارث، پوشش و ازدواج و طلاق را اموری تاریخمند و تأویل پذیر می‌داند که مربوط به عصر نزول است و در عصر حاضر کارایی ندارد. در عصر حاضر، ضروری است تا متفکران اسلامی، احکام و قوانینی متناسب با این عصر برای زنان وضع کنند.

زن، نیمی از پیکره اجتماع است که با داشتن مقام انسانی، با مرد همتا و هم­سو بوده و می­تواند به مقام خلیفه الهی برسد. زن، نقش تعیین کننده­ای در ایجاد، بقا و گسترش نسل انسانی داشته و همواره در طول تاریخ، حضور فعال و مؤثر خود را اثبات کرده است. برای همین، شخصیت انسانی او و نقش­ چشمگیرش در خانواده و اجتماع و نیز دیدگاه دین اسلام به ویژه قرآن کریم نسبت به او همیشه مورد توجه دانشمندان اسلامی بوده و همواره ابعاد هویتی او را جست­وجو کرده است. این مقاله، آفرینش و جایگاه زن در قرآن و عهدین و تفاوت این دو را بررسی کرده است. در گزارش قرآنی، زن عامل بدبختی یا بیرون رفتن انسان از بهشت نیست. برخلاف باورهای یهودی و مسیحی که زن را عامل بدبختی و گناه نخست آدم می­دانند، در قرآن، زن و مرد هر دو به یک اندازه در تحقق گناه دست داشته و مرتکب آن شده­اند. با توجه به هدف خلقت انسان که عبودیت خداست، بین زن و مرد تفاوتی نیست؛ زیرا هر دو انسان بوده و هر دو روح و فطرت الهی دارند. نوشتار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی جمع­آوری شده و مواردی مانند وجه تسمیه آدم و حوا، چگونگی آفرینش زن، فلسفه آفرینش زن و مقام و جایگاه زن در قرآن و عهدین را بررسی می­کند.

دردین مبین اسلام و در مذهب تشیع «رجعت» به عنوان یکی از پایه­های اعتقادی مطرح شده است. آیات متعددی در این زمینه وجود دارد که مفسران شیعه با تفسیر این آیات مسئله رجعت را تبیین نموده اند. همچنین بهره­گیری از روایاتی که مسئله رجعت را بیان می­کند توانسته این موضوع را روشن­تر نماید. بنابراین اختلافی در ضروری بودن آن نیست؛ زیرا انکار و تصرف در آن، انکار و تصرف بی­دلیل در قرآن است.