جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پوشاک اقوام محلی، به ویژه زنان، از مولفه هایی نظیر طرح، رنگ و نقش برخوردار است. از کنار هم قرار گرفتن این عوامل، ترکیبات خاصی در پوشاک هر منطقه به وجود می آید. این پژوهش به مطالعه پای پوش های آن دسته از زنانی که در جوامع کوچک روستایی در بخش های مختلف ایران زندگی می کنند، پرداخته است. هدف اصلی این تحقیق یافتن شباهت میان این پای پوش ها و عوامل موثر در آن می باشد که در راستای معرفی پای افزار بومی زنان به صورت مجزا از یکدیگر، محقق شده است. روش پژوهش انجام شده از نوع اسنادی است. از نتایج حاصل از آن، می توان به وجود ارتباط تنگاتنگ میان پای پوش ها و شرایط زندگی زنان اشاره کرد. زیرا مشاهده می شود که در انجام فعالیت هایی نظیر، زراعت، دامداری و هم چنین ییلاق و قشلاق، به چگونگی ساختار پای افزارها توجه شده است و همواره نوعی را مورد استفاده قرار می دهند که آسایش آنان را به هنگام کار فراهم آورد. هم چنین شباهت چشم گیری میان کفش آن دسته از زنانی که در شرایط مکانی و اقلیمی نظیر هم زندگی می کنند، دیده می شود. از سویی با انجام چنین پژوهش هایی می توان به نکاتی ظریف و مرتبط با فرهنگ اقوام، در زمینه پوشاک پی برد.

این پژوهش با هدف سنجش نقش تعدیل‌ کنندگی طرح‌ واره‌ های جنسیتی زنان در رابطه بین الگوهای زنانه، مدارج ارتقا شغلی و فرصت شبکه‌ سازی با عدالت رویه ‌ای در ارتقا شغلی معلمان زن در شهرهای یزد، کرمان و اصفهان اجرا شد. برای دستیابی به هدف پژوهش، 280 معلم زن از سه شهر مذکور انتخاب شدند (از اصفهان 100 معلم زن و از دو شهر یزد و کرمان هر یک 90 معلم زن). پرسشنامه ‌های مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه عدالت رویه‌ ای در ارتقا، پرسشنامه الگوهای زنانه، فرصت شبکه ‌سازی برای زنان، مدارج ارتقا شغلی رسمی برای زنان (لمونز، 2003)، مطلوبیت اجتماعی (استران و گرباسی، 1972) و پرسشنامه طرح ‌واره‌ های جنسیتی (اسپنس و هلمرپچ، 1978) بودند. داده ‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که وقتی معلمان زن بر مبنای طرح واره ‌های جنسیتی غیرسنتی، قایل به نقش ‌های غیرسنتی، نظیر فعالیت ‌های گسترده برای مشارکت زنان در خارج از منزل هستند، ‌به همان اندازه وجود زنان در پست‌ های مدیریتی و وجود مسیر روشن برای دستیابی به پست های مدیریتی را به عنوان نشانه رعایت عدالت در تصمیم‌ گیری ‌های مربوط به معلمان زن تلقی می ‌کنند.

هدف این مقاله مقایسه بازنمایی تصویر زن در نقاشی زنان و مردان معاصر ایران است. این کار با استفاده از الگوی جانشینی در تحلیل نشانه شناختی و ساخت پرسش نامه تقابل های معنایی در مقایسه نقاشی زنان و مردان انجام می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که تصویر زن در نقاشی مردان دارای نظام نشانه های توصیفی، شمایلی و کلیشه ای از زن آرمانی است، اما نقاشان زن نگاه تبیینی، غیر کلیشه ای و تفسیری به ویژگی ها و شرایط واقعی زنان دارند. در نقاشی مردان اشاره به زنان اشاره ای معنایی، تمثیلی و اسطوره ای است؛ آن ها زن بودن را نشانه نمی روند، بلکه صفات زنانه و معانی ضمنی و ذهنی زن بودن مانند زیبایی و لطافت را به تصویر می کشند. اما در نقاشی زنان، بازنمایی تصویر زن مبتنی بر تجربه زنانه است؛ نقاشان زن به دنبال بیان تنگناهای جهان زیست زنان هستند، اما مردان بدون در نظر گرفتن این شرایط، زنان را در فضایی خیالی تصویر می کنند. مطالعه آثار نقاشان زن نشان می دهد که آن ها تلاش می کنند قالب های بصری را که مردان از زنان دارند از شکل بیندازند. آن ها در برابر سوژه شدن مقاومت می کنند و با به کارگیری استراتژی های بصری تازه در نقاشی، شکاف هایی را در بازتولید ذهنیت مسلط مردانه در فرهنگ به وجود می آورند.

شهرگرایی با همه مظاهر، پیچیدگی ها و مسائل مختلف خود توانسته است آثار عمیق بر رفتار و کنش شهروندان ایجاد کند. این بررسی در نظر دارد تا مساله رشد فرهنگ شهرگرایی را در مطالعه ای جامعه شناختی و با روش پیمایشی در بین گروه زنان بررسی نماید. به نظر می رسد زنان از لحاظ پذیرش، درونی کردن و بازنمایی بخشی از ایستارهای فرهنگی، ارزش ها و هنجارهای شهرگرایی، شرایط خاص و قابل مطالعه ای دارند. در این نوشتار تلاش می شود با تحلیل یافته های تحقیق، الگوها و شاخص های اساسی زنان شهرنشین در ارتباط با شهرگرایی مورد بررسی قرار گیرد. سطح تحلیل در این پژوهش، خرد و واحد تحلیل، فرد است. حجم نمونه تحقیق 400 نفر از زنان 50-20 ساله ساکن در سه منطقه شهر تهران است که به صورت تصادفی و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته های پژوهش مبین وجود رابطه ی معنادار بین شهرگرایی و از خودبیگانگی فردی، عقلانی شدن کنش فردی، کاهش انسجام اجتماعی و افزایش فردگرایی و کاهش پیوند عاطفی در بین زنان است.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر افزایش کارایی و توانمندی زنان روستایی انجام شده است و با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA) به بررسی سازوکار تاثیرگذاری فناوری اطلاعات (ICT) بر کارایی و توانمندسازی زنان روستایی در روستای قرن آباد استان گلستان می پردازد. در این مطالعه با استفاده از روش پیمایشی، تعداد 38 نفرکاربر فناوری و 25 نفر غیر کاربر (گروه شاهد) به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. زنان کاربر فناوری اطلاعات از نظر سطح کاربری به هفت سطح طبقه بندی شدند، به نحوی که میزان استفاده از فناوری به ترتیب از سطح یک تا هفت افزایش می یافت. بر اساس نتایج به دست آمده میزان شاخص کارایی زنان روستایی در سطوح ابتدایی کاربری فناوری، دارای وضعیت بهتری نسبت به سطوح بالاتر است. نتایج این پژوهش همچنین ضمن تایید نظریه شکاف دیجیتالی، تاثیرات مثبت فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی را بر توانمندسازی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و روانی و افزایش کارایی زنان روستایی نشان می دهد.

پژوهش حاضر بر آن است تا با سنجش رضایت مندی مورد نظر (انگیزه ها) و نیز رضایت مندی کسب شده از تماشای سریال های تلویزیونی در بین مخاطبان زن، رابطه احتمالی بین انگیزه ها و رضایت مندی را شناسایی نماید. این پژوهش به شیوه پیمایش انجام و داده ها از طریق پرسش نامه هم راه با مصاحبه جمع آوری شده است. پاسخ گویان پژوهش 383 نفر از زنان متاهل 54-20 ساله ساکن شهر اصفهان هستند. نتایج تحقیق نشان می دهد که قوی ترین انگیزه زنان برای تماشای سریال های تلویزیونی، کسب هویت شخصی است، در حالی که رضایت مندی حاصل از برقراری کنش متقابل اجتماعی، به عنوان قوی ترین میزان رضایت مندی کسب شده از تماشا را به خود اختصاص داده است. به نظر می رسد که زنان تمایل دارند تا از طریق تماشای سریال ها به تقویت ارزش های فرهنگی و مذهبی، کسب ارزش های مورد پسند جامعه، شناسایی و ارتقای جای گاه خود در عرصه های اجتماعی و خانوادگی و کشف واقعیت ها (معیارهای کسب هویت شخصی) بپردازند. گرچه قوی ترین انگیزه زنان برای تماشای سریال ها کسب هویت شخصی است، اما آن ها رضایت مندی اندکی از این بابت دارند. از این رو شاید بتوان چنین نتیجه گیری نمود که سریال های تلویزیونی برای زنان بیش از آنکه آگاهی دهنده و هویت بخش باشند، سرگرم کننده و ابزاری برای برقراری کنش متقابل اجتماعی با دیگران هستند.

توانمندسازی زنان روستایی یکی از اهداف توسعه هزاره سوم است. در همین راستا طرح اعطای اعتبارات خرد به زنان روستایی با هدف فراهم ساختن سرمایه لازم برای راه اندازی مشاغل تولیدی به منظور توانمندسازی آنان مطرح گردید. اکنون با وجود گذشت حدود یک دهه از عمر صندوق اعتبارات خرد در ایران، مطالعات اندکی در زمینه رتبه بندی این صندوق ها انجام شده است. این پژوهش از نوع پیمایشی بوده که برای رتبه بندی صندوق های اعتبارات خرد بر اساس توانمندسازی زنان روستایی استان کرمانشاه، با استفاده از جدول بارتلت و روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک، 183 نفر از زنان عضو این صندوق ها انتخاب گردیدند. رتبه بندی صندوق ها بر اساس توانمندسازی زنان از ابعاد مختلف، بر اساس آماره تحلیل عامل تاییدی نشان می دهد که در بعد اقتصادی: فش (کنگاور)، تمرگ و پریوه (هرسین) رتبه های اول تا سوم را کسب نمودند. در بعد اجتماعی: فش، پریوه و قیطاس آباد (صحنه) رتبه اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. در بعد خانوادگی اعضای صندوق های فش، پریوه و کوسه وند (کرمانشاه) به ترتیب در جایگاه های اول تا سوم قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده، از آنجایی که مسوولین صندوق ها می توانند نقش قابل توجهی را در موفقیت صندوق ها ایفا نمایند، توصیه می گردد انتخاب مسوولین صندوق بر اساس رای اعضا و تعیین معیارهایی همچون تحصیلات، سن و ... از سوی دفتر امور زنان روستایی باشد.

وجود نابرابری های جنسیتی در جهان امری است که دست یابی کشورها به توسعه را با مشکل روبرو می کند و کشورهای درحال توسعه بیش از کشورهای پیشرفته از این مساله رنج می برند. این نابرابری تحت تاثیر عوامل متعدد شکل می گیرد: عوامل اقتصادی از جمله وجود یا فقدان فرصت های برابر در دست رسی به بازار کار، مالکیت، کسب درآمد و کنترل بر آن، برابری درآمد، دست رسی به اعتبارات و غیره. عوامل اجتماعی می تواند به عنوان زیرساخت اصلی موجد این نابرابری ها عمل کند و سایر انواع نابرابری های اقتصادی، حقوقی و اجتماعی را در پی داشته باشد. هدف اصلی این مقاله این است که ضمن معرفی شاخص های مهم در سنجش نابرابری های جنسیتی در جهان به تعیین مشکل ساختاری این شاخص ها در خصوص عدم توجه به الگوها و غالب های ساختاری جامعه بپردازد. نگرش های مختلفی در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفته اند که عمدتا مبنای تعیین شاخص ها می باشند. از جمله روی کرد نوگرایی- نئوکلاسیک، دیدگاه بوزروپ و مطالعات زنان در توسعه. این مقاله با بهره گیری از منابع مکتوب، به تحلیل این نابرابری ها می پردازد. مطالعه حاضر نشان می دهد که منابع منتشره در سطح جهان و ایران، وجود نابرابری ها به شکل فوق را تائید می کنند و بر عوامل اجتماعی به عنوان کلید اصلی پیدایش سایر انواع نابرابری ها تاکید می کند.

در هزاره سوم، گسترش فوق العاده فن آوری و صنعت از سویی تخصصی شدن مشاغل را روزافزون نموده و از سوی دیگر، باعث افزایش استرس های شغلی شده است. استرس تاثیری مستقیم بر فعالیت های گوناگون انسان در زمینه های روان شناختی، جسمانی و خانوادگی می گذارد. برخی مشاغل به سبب وظایف و مسوولیت های خاص بسیار حساس و پراسترس هستند. از جمله این مشاغل، پزشکی و خصوصا برخی از تخصص ها مانند جراحی و تخصص هایی در حوزه زنان و زایمان است. اکثر متخصصان این رشته در ایران زنان هستند. استرس های ناشی از این حرفه تخصصی از سویی و مسوولیت های خانوده از سوی دیگر، ما را بر آن داشت تا تحقیقی در این زمینه انجام دهیم. این پژوهش با هدف مطالعه رابطه بین فرسودگی شغلی و دل زدگی زناشویی پزشکان زن انجام می شود. روش تحقیق، پیمایشی است. جمعیت آماری، زنان متخصص جراحی زنان و زایمان شاغل در بیمارستان های شهر تهران هستند. از این میان، دویست نفر از پزشکان زن شاغل در بیمارستان های تهران به صورت تصادفی انتخاب می شوند.

تنوع بخشی به اقتصاد، بالابردن شاخص های توسعه انسانی، جلوگیری از مهاجرت های روستایی، افزایش بهره وری و کارآمدی نیروی انسانی، اشتغال زایی، تعامل فرهنگ ها و گفتمان ها و حفظ محیط زیست از دغدغه هایی است که جهان امروز برای نیل به توسعه پایدار در صدد ارائه راه کارهایی نو و گزیدارهایی مطلوب هم چون گردشگری روستایی است. صاحب نظران شکی در نقش غیرقابل انکار زنان در فرایند توسعه روستایی ندارند. در جوامع سنتی به نقش و جایگاه جنسیت در برنامه ریزی ها توجه کافی نمی شود در حالی که در بیشتر این جوامع، جنسیت عاملی مهم در تعیین برخورداری یا محرومیت است. این مطالعه در صدد تحلیل و تبیین دیدگاه گروه های جنسیتی جامعه میزبان در خصوص توسعه فعالیت های گردشگری روستایی در منطقه ای روستایی در غرب ایران است. روش تحقیق این مطالعه، هم کمی و هم کیفی است؛ یک پیمایش کمی در کنار یک مطالعه موردی که روشی کیفی است، صورت می پذیرد. داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری می شود. نمونه مورد مطالعه در بخش کیفی، تعداد 19 نفر و در بخش کمی، 134 نفر از زنان و مردان روستای اورامان تخت، مرکز دهستان اورامانات، شهرستان سروآباد در استان کردستان است. نتایج نشان از تفاوت دیدگاه بین زنان و مردان در خصوص دلایل موافقت با حضور گردشگران، انگیزه های مشارکت و تغییر نقش های اجتماعی زنان در اثر توسعه فعالیت های مرتبط با گردشگری در سطح منطقه دارد. هم چنین نتایج نشان از شکل گیری ساختاری بومی در فعالیت های مرتبط با گردشگری دارد که امروز در جهان تحت عنوان گردشگری کارآفرین شناخته می شود.