جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این رساله،مطالعات و پژوهش های مستشرقین پیرامون شبهه افکنی درباره ی قرآن از جمله تعارض آیات است. منظورشان از این اصطلاح، این است که گفتار ها و مطالب قرآن در موارد متعدد، با هم ناهماهنگ و ناسازگار هستند و یکدیگر را نقض می کنند.دراین راستا، عده ای از خاورشناسان، جهت اثبات موضوع به جمع آوری و شرح آیات قرآن در مقالات و تالیفات خود، پرداختند. مبانی خاورشناسان در طرح شبهه مذکور، ذهنیت ها و پیش فرض ها، توجه به تناسب سیاقی بدون درنظرگرفتن تناسب موقعیتی[ مکانی و زمانی] و نگاه غیر وحیانی به قرآن بوده است. در نتیجه، معتقد و مدعی تعارض در آیات قرآن شدند. این ادعا برخاسته از توهمات آنان بوده که دارای هیچگونه پشتوانه علمی و اسناد قطعی نیست.منشا این توهمات، ناشی از عدم آشنایی و آگاهی با دلائلی همچون نحوی و بیانی و قرآنی و...به عنوان علوم مورد نیاز در فهم آیات قرآن، می باشد. با جمع آوری و طرح موارد مهمی از آیات قرآن در بخش های قصص، اهل کتاب، عذاب، عقائد، اخلاق، مکی و مدنی، نشان داده شدکه، نه تنها، هیچگونه ناهماهنگی و ناهمگونی در آنها وجود ندارد بلکه معجزه بودن و مستحکم بودن اصالت قرآن را نیز آشکار می سازد.

شیخ حسین بن عبد الصمد حارثی-م985ه.ق.- ، پدر شیخ بهائی ، کتابی در علم اخلاق نگاشته است که در زمره کتب اخلاقی مکتب تلفیقی طبقه بندی می شود.ایشان این کتاب را ظاهرا جهت باز کردن مجال برای علمای تشیع در حکومت عثمانی ، و نشان دادن قدرت علمی خود و اخذ کرسی تدریس نگاشته و به سلطان سلیمان قانونی ، پادشاه عثمانی وقت ، تقدیم نموده است.بدیهی است که به همین علت – و با توجه به سخت گیری حکومت عثمانی بر شیعیان- ، مولف محترم ، اصل تقیّه را در کلّ کتاب رعایت نموده است.کتاب وی ، هم به علت جلالت شأن مولّفش و هم به علت در برداشتن بیشتر سرفصل های علم اخلاق و هم به جهت تقدّم آن ، از کتب در خور توجه است که متأسفانه مهجور مانده است و ترجمه آن ، با هدف برداشتن قدمی در راه رفع مهجوریتش صورت پذیرفت.این کتاب به علت تشابه محتوایی فراوان با کتاب ادب الدنیا و الدین دانشمند شافعی ،علی بن محمد ماوَردی-م450ه.ق.- ، باعث ایجاد شبهه هایی در اذهان برخی محقّقین مبنی بر اصالت و یا انگیزه نگارش آن شده است و برخی آن را نوعی سرقت ادبی دانسته اند و برخی آن را پیمودن سنّت تلخیص نگاری-که در بین عالمان دین، همیشه رواج داشته است- دانسته اند که در این اثر ، به تفصیل درباه آن بحث شده است.اما با دقت در مطالب آن در می یابیم که این اثر هر چند در بسیاری از موارد با ادب الدنیا و الدین همگون است، اما اضافات فراوانی نیز بر آن دارد و نحوه چینش مطالب آن نیز کاملا به گونه ای دیگر است و تلخیصات و تنقیحات فراوانی –همچون حذف نقل قول هایی که ماوردی به فراوانی از خلفای سه گانه آورده است-نیز در آن صورت گرفته است ؛ امری که آن را به اثر علمی جدیدی تبدیل نموده است.

نوشتار حاضر، به بررسی بخشی از دیدگاه‌های ناصرالدین قفاری، یکی از عالمان اهل سنت با گرایش‌های وهابی‌گری می‌پردازد. و نقدهای وی در اعتقادات شیعه امامیه در زمینه امام و ویژگی‌های او و مبانی و اصول حاکم بر امامت را ارزیابی می‌کند. نویسنده در پنج فصل ابعاد مختلف امامت را از منظر شیعه امامیه اثبات کرده و شبهه‌های قفاری در این زمینه را پاسخ می‌گوید. فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص دارد. در فصل دوم ابتدا تعریفی از امامت در لغت و اصطلاح ارائه شده، سپس نیاز و ضرورت وجود امام، صفات اصلی امام از منظر شیعه اثناعشری، مانند افضلیت، علم، عصمت امام همراه با ادله قرآنی، روایی و عقلی مبتنی برآن‌ها مطرح شده و اشکال‌های قفاری درمفهوم امامت و امام، منشأ پیدایی شیعه و افسانه عبدالله بن سبأ نقد گردیده است. پاسخ ایرادهای قفاری در زمینه مقام و موقعیت ویژه امام معصوم( و نقد دیدگاه‌های وی در تقیه، از دیگر مندرجات این بخش محسوب می‌شود. در فصل سوم به تبیین حصر امامت در دوازده امام از منظر شیعه پرداخته شده و شبهه های قفاری مطرح و ادله انحصار امامت در علی( و فرزندان معصوم آن حضرت به وسیله نص صریح و صحیح ذکر شده است. در فصل چهارم حکم منکر امامت و کفر وی از منظر اعتقادات شیعه و دیدگاه ائمه مذاهب چهارگانه اهل سنت مطرح و نقد می‌گردد. تکفیر صحابه از سوی شیعه و تصریح اهل سنت بر عدالت صحابه، اثبات ارتداد و عدم عدالت برخی صحابه، شروط عدالت آنان و نقد دیدگاه‌های قفاری، از دیگر مطالب همین فصل به شمار می‌آید. در فصل پنجم به بحث در این مسأله می‌پردازد که: تنها راه شناخت امام معصوم، نص صریح و صحیح است و با اجماع، انتخاب و شورا نمی‌توان امام را تعیین کرد. نویسنده در این موضوع نیز به اشکال‌های قفاری پاسخ می‌دهد.

لطفا برای مشاهده متن چکیده فارسی و عربی به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

کتاب‌های راجع‌به علم و دین، عموماً به دو دسته تقسیم می‌شوند: آنها که می‌خواهند اعتبار دین را به شما بقبولانند و آنها که می‌خواهند عکس این را انجام دهند. بحث جدید در آمریکا درباره‌ی تکامل و «طرح حکیمانه» خصوصاً به‌وضوح نشان می‌دهد که چگونه ماجراهای راجع‌به تضاد یا سازگاری بین علم و دین، می‌تواند در مبارزات سیاسی به‌کار گرفته شود. تصورات تاریخی درباره‌ی اشخاص مشهور، به‌خصوص گالیلو گالیله و چارلز داروین؛ مفروضات فلسفی درباره‌ی معجزات، قوانین طبیعت، و معرفت علمی؛ و گفتگوهای راجع‌به پیامدهای دینی و اخلاقی علم جدید- از مکانیک کوانتوم گرفته تا علم اعصاب- موضوعات عمده‌ی متعارف دربحث‌های امروزین علم و دین هستند. همه‌ی اینها در اینجا به دقت بررسی شده‌اند. هدف این کتاب این است که بتواند به افراد کمک کند که به روشی مبتنی بر اطلاعات دقیق، با یکدیگر مخالفت کنند.

نام او عبدالله و پدرش محمد است و از آنجا که اسم جدش شر شیر یا شرشر بوده، گاه به ابن شرشیر خوانده شده است. کنیه اش ابوالعباس و ملقب به انباری و مشهور به ناشی می باشد. و اگر به لقب الناس الاکبر معروف شده بدین جهت است که با ابوالحسین علی بن عبدالله بن وصیف، متوفای سال 365 هجری که به الناشی الاصغر اشتهار داشته اشتباه نشود. از سال تولد او اطلاع دقیقی در دست نیست و از آن جا که زادگاه او شهر انبار عراق بوده به این شهر منسوب و به انباری ملقب گردیده است. این رساله در سه بخش مقدمه،مسائل الامامه و المقتطفات تنظیم شده است.

بهاءالله، اولین رهبر بهائیان، از منابع اسلامی برای اثبات عقائد خویش در کتاب‌های گوناگون به خصوص در کتاب ایقان استفاده کرده است. این تحقیق با تقسیم بندی موضوعی آن کتاب در سه فصل، به بررسی آیات و روایات استفاده شده در آن می‌پردازد. در ابتدای هر بخش تلاش شده تا ادّعاهای وی روشن شود. سپس پاسخ‌های نقضی به آن‌ها با استفاده از کتاب‌های تأیید شد? بهائی در صورت یافتن، مطرح شده‌اند. آنگاه اصل آیات و روایاتی اشاره شده، بررسی شده‌اند تا مشخص شود آیا نظر او همان چیزی است که از آن آیات و روایات فهمیده می‌شود، یا متفاوت با آن است؟در فصل اول این تحقیق، مباحث کلی، معرفی اجمالی رهبران بهائی، تاریخ پدید آمدن بهائیت و تغییرات آن تا امروز به صورت فشرده و توضیح برخی از مفاهیم مرتبط با برخورد ناصحیح با آیات و روایات مطرح شده است.در فصل دوم روش پیشنهادی بهاءالله برای شناخت معارف دین بررسی شده است. او از مردم خواسته تا از علما دوری کنند و تقلید نکنند و در نتیجه سخنان او را بپذیرند! روش پیشنهادی او این است که چشم و گوش را بسته و فقط سخنان او را گوش نمایند و قبول کنند. به این ترتیب او پیشنهاد می‌کند که از اصل باید صورت مسأله را پاک کرد و ایرادی به مطالب او وارد نکرد! البته درست است که در اصول دین نباید تقلید کرد، اما تقلید نکردن به معنی مراجعه نکردن به علما و نپرسیدن از آنان و تحقیق نکردن نیست. به روشنی می‌دانیم که این روش با روش عقلا و مبنای مصرح در قرآن و احادیث منافات دارد. به علاوه به چه دلیلی تقلید از او صحیح است و تقلید از دیگران نادرست است؟در فصل سوم توجیهات او نسبت به مسأل? خاتمیت و نبوت بررسی شده‌اند. مسأل? بسیار مهم در میان مسلمانان که تقریباً تمام آنان بر آن اتّفاق نظر دارند، مسأل? خاتمیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است. بهاءالله با استفاده از تفسیر به رأی، خاتمیت را توجیه کرده است و برای شناخت پیامبر دلایلی را ذکر می‌کند که علاوه بر اشکالات مبنایی، تناقضات مصداقی هم دارد و اگر آن‌ها را هم قبول کنیم، باز منطبق بر سید باب و خود او نمی‌تواند باشد. در فصل چهارم مسأل? توجیهات او در بار? قائمیت و امام دوازدهم شیعه بررسی شده است. در میان شیعیان اعتقاد به امام دوازدهم اعتقاد مهمی است. تمامی مذاهب اسلامی به وجود فردی از فرزندان رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) که ظهور می‌کند و زمین را از عدل و داد پر می‌کند و ظلم و جور را از بین می‌برد، اعتقاد دارند. بهاءالله با استفاده از نقل ناکامل روایات، و تفسیر به رأی و جعل روایت، قائم اسلام را سید باب معرفی کرده است. علاوه بر آن که کار او برای نشان دادن نظر خویش ناشایست و ناصحیح است، خصوصیات سید باب با خصوصیات بیان شده برای موعود اسلام در روایات مختلف نیز منافات دارد.در فصل آخر نیز نتیجه گیری از فصول مختلف و هم‌چنین بررسی کتاب باک در رابطه با کتاب ایقان که در خلال فصل‌های گوناگون انجام شده، بیان شده است.

ظهور قرآن کریم در شبه جزیره‌ی عربستان نه تنها بر رفتار و کردار مردم عرب تاثیر شگرفی داشت که حتی بارزترین ویژگی اعراب یعنی نظم و نثر آن‌ها را تحت الشعاع خود قرار داد. زبان و بیان معجزه گر قرآن حتی بر رسول گرامی اسلام(ص) و اولیای دین اثر گذارد و در سبک به کارگیری اسلوب‌ها و نمادها طرحی نو افکند. کتاب «اللغه العربیه فی رحاب القرآن الکریم» به قلم دکتر عبدالعال سالم مکرم، نویسنده پرآوازه معاصر عرب در فصل‌های هفتگانه، خواننده را با تاثیر شگفت قرآنبر زندگی دینی، اجتماعی، سیاسی و به ویژه بر علوم و معارف آشنا می‌سازد. نویسنده در فصل اول با عنوان قرآن و زبان به تأثیر شگرف قرآن بر پیشرفت لفظ و معنای زبان عربی می پردازد. فصل دوم با عنوان قرآن و علم به تأثیر قرآن بر علوم اسلامی مانند قرائت، تفسیر، اصول فقه، فقه و... اختصاص یافته است. فصل سوم که به قرآن و علوم مادی نامبردار است به دعوت قرآن به اندیشه در آفرینش و اشاره‌های قرآن کریم به علوم طبیعی می‌پردازد. فصل چهارم که پیشرفت زبان عربی طی نهضت علمی نام دارد، به جهات گوناگون پیشرفت علمی این زبان بعد از فتوحات اشاره کرده است. نویسنده انعطاف پذیری در بیان و معنا، تحول صوتی، اجتماعی و عقلی و ابتکار اصطلاحات جدید در ساخت زبان عربی را به عنوان نشانه‌های این پیشرفت بیان کرده است. جنبش زبان و اثر آن در نهضت علمی فصل پنجم این کتاب است. حفظ زبان عربی با نقطه گذاری و اعراب گذاری، بیان واژه‌های غریب زبان عربی و قرآن و حدیث، جمع زبان عربی در لغت نامه‌ها وحفظ آن از تلفظ اشتباه از مباحث این فصل است. تاثیر کلمات عجمی در زبان عربی، کلمات معرب شعر جاهلی و قرآن و دیدگاه دانشمندان در این باره در فصل ششم آمده است. فصل هفتم با عنوان انتشار زبان عربی در جهان به روند انتشار این زبان در مصر،آفریقا،ایران، اروپا و جهان اسلام معاصر، مشکلات فراروی گسترش زبان عربی و راهکارهای برون رفت از آن می‌پردازد. در این پژوهش علاوه بر ترجمه نقدهایی نیز آمده است که بیشتر ناظر به مواردی است که با آرا و مبانی شیعه ناسازگار است.