جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫علت مراجعه انسان به دين، مسأله اين پژوهش است که با روش توصيفي و تحليلي، مورد بررسي قرار گرفته است. دين، مجموعه به‌هم پيوسته‌اي از باورها و انديشه‌هاي برگرفته از وحي در رابطه با جهان، انسان، جامعه، و جهان پس از مرگ مي‌باشد که هدف آن، هدايت انسان به سوي روش بهتر زيستن است. به صورت کلي مي‌توان گفت که از ‌يک‌سو، محدوديت‌هاي انسان در علم و عقل موجب نيازمندي انسان به وحي و هدايت‌گري الهي است؛ و از سوي ديگر، بررسي تاريخ، آيات و روايات نشان مي‌دهد که انسان به صورت فطري، گرايش به دين دارد. در توضيح اين دو بعد، مي‌توان گفت که دين اسلام در حوزه انسان‌شناسي به ترکيب انسان از جسم و روح، حيات پس از مرگ، آزمايش و امتحان، مقام خلافت الهي، عبادت و بندگي انسان اشاره مي‌کند که همگي مؤيد نيازمندي انسان به دين است. همچنين دين مي‌تواند در حوزه شناخت مبدأ و معاد، مانند شناخت خدا و صفات او، فلسفه مرگ و پيوند دنيا و آخرت، راه‌گشاي انسان باشد زيرا انسان راه ديگري براي دست‌يابي به اين معارف و حقايق ندارد، و البته فراهم شدن اين امکان نيز تنها از طريق وحي و ارسال پيامبران از سوي خدا ممکن خواهد بود. با توجه به فطرت انسان نيز مي‌توان گفت که دين پاسخ‌گوي نيازهاي رواني و عاطفي انسان است، و مي‌تواند با ايجاد تعادل رواني، به کاهش اضطراب و احساس تنهايي انسان کمک کند. با نگاه کارکردي به دين هم مي‌توان گفت که دين، در حوزه عمل، رابطه انسان با خود، خدا، هم‌نوعان و طبيعت را تنظيم و اصلاح مي‌کند؛ همبستگي اجتماعي را مي‌افزايد؛ و عدالت اجتماعي را گسترش مي‌دهد. در حوزه اخلاق نيز دين، از يک‌سو، تفسير درستي از مفاهيم اخلاقي و ارزش‌هاي والاي انساني ارائه مي‌دهد، و از سوي ديگر مي‌تواند به‌عنوان يک ضمانت اجرايي بسيار قوي تلقي گردد.

‫چکيده : پايان نامه حاضر به مقايسه مدينه فاضله محمدي( با مدينه فاضله تصوير شده توسط افلاطون يا اتوپياي افلاطوني مي‌پردازد و مؤلفه‌هاي مهم حکومت، اجتماع و اخلاق را از اين دو منظر با هم مقايسه مي‌کند. نويسنده در سه باب به تحقيق در ابعاد اين مسأله پرداخته است. وي در باب اول ابتدا مفردات مهم تحقيق يعني اتوپيا، مدينه، مدينه محمديه، مباني مدينه فاضله و ارزش پرداختن به آن در مسايل اجتماعي اسلام را وصف کرده، سپس به معرفي سيره و شخصيت پيامبر اسلام(ص) و پس از آن به شخصيت و افکار افلاطون و منابع فکري و آثار و روش وي در فلسفه سياسي و مباحث اجتماعي مي‌پردازد. نگارنده در باب دوم از نوشتار خويش نخست به واکاوي ديدگاه‌هاي افلاطون درباره حکومت پرداخته و انواع آن مانند دموکراتيک، اريستوکراسي، حکومت نخبگان، حکومت مردم بر مردم، حکومت اشراف و مدينه فاضله را از منظر وي تصوير کرده است. سپس ريشه و اساس دين محمدي( و دولت در اسلام را بررسيده و دين آسماني را متضمن عقيده، شريعت و اخلاق دانسته و ويژگي‌هاي شريعت محمدي( و ادله ضرورت دولت و حکومت در سيره و سخن پيامبر اسلام(ص) با تکيه بر مبحث ولايت رسول خدا(، احکام، نياز جامعه به حکومت، اقوال علما و حکما و سياست‌مداران و سيره آنان درباره حکومت، آيات و روايات دلالت کننده بر حکومت و مفهوم مدينه محمديه را تبيين مي‌سازد. نويسنده در باب سوم از پژوهش خود به مقايسه سيره فکري و سيره عملي پيامبر اسلام با افکار افلاطون مقوله حکومت و اجتماع پرداخته و عناصر تشکيل دهنده حکومت فاضله مانند طبقات مردم، قانون و حاکم يا سلطان را بيان مي‌کند. او در ادامه با نگاهي به مدينه فاضله محمدي( در زمينه وجود طبقات اجتماعي، قانون و... اين عناصر را با عناصر مدينه فاضله افلاطوني مقايسه کرده است. جايگاه زن در مدينه فاضله افلاطوني و مدينه فاضله محمدي(، تعدّد زوجات در دين اسلام، مسأله ازدواج در مدينه فاضله افلاطوني و مدينه فاضله محمدي(، پوشش مناسب عورت (حجاب) در اسلام و مدينه فاضله افلاطوني، رقيت (بندگي و بردگي) در دين اسلام و مدينه فاضله افلاطوني و اخلاق و جايگاه آن در اين دو مدينه، از ديگر مطالب مهم در اين نوشتار محسوب مي‌شود.

---

‫در اين نوشتار با رويکردي تطبيقي ديدگاه‌هاي فقه اماميه و فقه حنفيه در مورد حق شفعه و حالات و شرايط آن در فقه معاملات مورد شرح و بررسي قرار گرفته و فروع فقهي مربوط به آن توسط اين دو مذهب فقهي، به عنوان نمايندگان فقه شيعه و فقه اهل سنت و فقهاي آنان، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نويسنده در پنج فصل ضمن بررسي مباني حق شفعه در فقه اماميه و فقه حنفيه، کيفيت اخذ به شفعه و موانع و مسقطات آن را بررسي نموده است. در فصل اول ابتدا تعريفي از شفعه و شفيع در لغت و اصطلاح و فقه اماميه و حنفيه ارائه شده، سپس تفاوت معناي لغوي و اصطلاحي آن و اختلاف نظر و اتفاق نظر فقهاي شيعه و حنفيه در اين زمينه مطرح گرديده است. آن گاه معناي حق، اقسام حق، فرق بين حکم، حق و ملک، اقسام حقوق و مفهوم حق شفعه و معناي شرکت لحاظ شده در معناي‌آن تبيين گرديده و حقيقت شرکت نزد فقهاي اماميه و ادله قرآني، روايي و اجماعي آنان در اين زمينه و ديدگاه‌هاي فقهاي حنفيه در اين باره بيان شده است. در پايان اين فصل، مشروعيت شفعه و حکمت تشريع آن در فقه اماميه و حنفيه مطرح گرديده است. در فصل دوم، موارد ثبوت حق شفعه و ادله آن و همچنين شروط شفعه از منظر فقهاي اماميه و حنفيه در موارد ثابت و منقول و انواع ملک و منفعت تبيين گرديده است. در همين راستا نويسنده مقتضاي اصل اوليه در تصرف مال غير را مورد بحث قرار داده و ارتباط آن را با حق شفعه و موارد ثبوت آن را بررسي کرده و ادله شرعي ثبوت شفعه اعم از ادله قرآني، ادله روايي و اجماع و موارد اتفاق و اختلاف نظر در اين موضوع را ذکر نموده است. در فصل سوم، شروط شفيع و شروط ثبوت شفعه در فقه اماميه و فقه حنفيه بيان شده است. در فصل چهارم، کيفيت اخذ به شفعه در فقه اماميه و فقه حنفيه با يکديگر مقايسه گرديده و موارد اختلاف نظر و اتفاق نظر آنان در اين زمينه ذکر شده است. در فصل پنجم، مواردي که حق شفعه در آن ساقط مي‌شود و موارد نزاع در استيفاي حق شفعه و کيفيت رفع اختلاف بين طرفين دعوا (بايع و مشتري) از منظر فقه اماميه و فقه حنفيه مطرح گرديده و نيز موارد اختلاف و اشتراک نظر فقهي آنان در اين زمينه منعکس شده است.

چکیده دوره سامانیان از مهم‌ترین دوره‌های اثرگذار در گستره فرهنگ و تمدن ایران و بستر شکوفایی عناصر گوناگون فرهنگی و تمدنی بوده‌ است. با ورود اسلام به سرزمینهای آَسیای میانه و ایران، فصل تازه ای در تاریخ، فرهنگ و ادبیات این سرزمینها پدید آمد و این امر زمینه تحقیق و مطالعه را در تاریخ ، جغرافیا ، زبان ، ادبیات ، فرهنگ و هنر این حوزه جغرافیاییتوسط محققین داشته است و دوران حکمرانی سامانیان این کانون را در اوج توجه مورخین قرار داد ، با توجه به اینکه اساس مطالعات علمی ، تاریخی شناخت و نزدیک شدن به حقیقت است، بنابراین ماهیت همۀدستاوردهای علمی بدست آمده نسبی خواهد بود ،که سامانی شناسی ازنگاه ایرانشناسان مختلف به نوعی با تعابیرمبالغه آمیز وگاه افراط گرایانه همراه شده و همین مسأله اعتبارعلمی پژوهشهای انجام یافته را مورد تردید قرار می دهد.در این پژوهش برخی از مجموعه تحقیقات انجام یافته در زمینه تاریخ سامانیان را به لحاظ روش ، رویکرد و حوزه های تحقیق طبقه بندی علمی خواهیم نمود و هدف ما از این پژوهش بررسی دیدگاه های مطرح شده در خصوص تاریخ سامانیان در آثار محققین خواهد بود و مهمترین دستاورد تحقیق روش ، رویکرد و حوزه های تحقیق در شناخت سامانیان در سه گروه می باشد که سامانی شناسی از دیدگاهایرانشناسان تاجیکی، ایرانی وغربی از جمله آنهاست. کوشش می شود تا به نقد و بررسی برخی از منابع و مآخذی که نقش اساسی تری در تبیین تحولات سیاسی و نظامی عصر سامانی درقرن اخیرداشته اند،پرداخته شود. البته با توجه به اینکه برخی از محققین در خصوص سامانیان آثار متعددی دارند اما به علت فرصت و مجال کم از یک طرف و شباهت در روش ، حوزه و رویکرد بکارگرفته شده در آثار مختلف از طرف دیگر ، فقط به بررسی یکی از مهمترین پژوهش یا اثر تحقیقیآنان خواهیم پرداخت.واژگان کلیدی : سامانیان ، ایرانشناسان ، خاورشناسان ، روش ، رویکرد ، حوزه