جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مدینه فاضله جایگاه خود را در عرصه های اندیشه و فرهنگ یافته است و از مهمترین موضوعات شعر عربی و فارسی معاصر به شمار می رود. و این پژوهش سعی کرد تا تصویری از مدینه فاضله ای که بدر شاکر سیاب و سهراب سپهری توصیف کرده بودند را به تصویر بکشد. دلیل انتخاب این دو شاعر اشتراکات آن ها از قبیل قرابت سنی و هم عصر بودن، و تشابه مکاتب آن ها است که هر دو شاعر مدرنیسم و پیشتاز شعر آزاد هستند و از سویی شعر آن ها دارای تناقض های و ابعاد زیبایی شناسی نیز می باشند. اما هر دو شاعر متمرکز بر جنبه انسانی هستند که این پژوهش نیز بر موضوع انسانیت تأکید دارد و أهمیت آن به دلیل دستاوردهای انسانی، اجتماعی، روحی و انعکاس آن ها بر متن أدبی این دو شاعر است و هدف از آن ورود به شعر این دو شاعر، آشنایی با اندیشه های آنان و نیز بیان تصویر مشترکی از دو فرهنگ عربی و فارسی است این پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی به یافته هایی دست یازید که مهمترین آن ها نگاه بدبینانه این دو شاعر به جهان اطراف خود بود و هر دو از طریق درد و آلام بشری و آرزوی همیشگی شان برای رسیدن به مدینه فاضله، وارد شعر شدند مدینه ای که یافتن آن در این دنیا امکان پذیر نبود.

هدف پژوهش حاضر مقایسه ی باورهای معرفت شناختی، رویکردهای یادگیری و خودکارآمدی تحصیلی در مقطع پیش دانشگاهی رشته های انسانی و ریاضی بود. برای این منظور تعداد 311نفر شامل 151 دانش آموز انسانی و 160 دانش آموز ریاضی انتخاب و پرسشنامه های باورهای معرفت شناختی، فرایند مطالعه ی بیگز و خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان برروی آنها اجرا شد. داده ها با استفاده از روش های آماری تحلیل واریانس مستقل یک راهه، همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که دانش آموزان رشته ها ی علوم انسانی و ریاضی- فیزیک در باور به ذاتی بودن یادگیری و ساده بودن دانش باهم متفاوتند، در استفاده از رویکرد سطحی یکسان نیستند و با وجوداینکه در خودکارآمدی تحصیلی کلی تفاوت معناداری ندارند ولیکن در سازه های استعداد و کوششِ خودکارآمدی متفاوتند. به علاوه نتایج نشان داد که درهر دو گروه، ابعاد ذاتی بودن توانایی یادگیری و یادگیری سریع با رویکرد عمیق و خودکارآمدی تحصیلی رابطه ی منفی معنادار ولی با رویکرد سطحی رابطه ی مثبت معنادار دارند. جهت رابطه ی خودکارآمدی تحصیلی با رویکرد عمیق مثبت و با رویکرد سطحی منفی بود. همچنین نتایج حاکی از آن بود که خودکارآمدی تحصیلی به همراه سه باور معرفت شناختی ذاتی بودن یادگیری، ساده و قطعی بودن دانش قدرت پیش بینی رویکرد سطحی را دارا بودند.

مثبت‌اندیشی، فرایند و کیفیت تاثیر آن بر ایجاد رضایت باطنی و آرامش در انسان، یکی از ضروری‌-ترین مباحث قابل طرح در حوزه اسلام و روان‌شناسی است. احساس آرامش، شادی و سلامتی در زندگی، در گرو نوع بینش فرد و تفسیر و شناخت او از رویدادها و واقعیت‌ها است. این پژوهش به روش تحلیلی-تطبیقی رویکرد مثبت‌اندیشی در متون اسلامی و مقایسه آن با روان‌شناسی مثبت‌گرا» را مورد توجه قرار داده است. مهم‌ترین نتایج تحقیق حاضر بیان می‌کند که به دلیل بهره‌مندی اسلام از مبانی هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و جهان‌شناختی و فقدان این مبانی در روان‌شناسی مثبت‌گرا، ابعاد مثبت‌اندیشی در متون اسلامی بسیار گسترده‌تر و عمیق‌تر از روانشناسی مثبت‌گراست. در متون‌ اسلامی اعتقاد به خداوند و صفات متعالی‌اش، از قوی‌ترین عوامل زمینه‌ساز توسعه خیرانگاری درانسان است. اما روان‌شناسی مثبت‌گرا با تاکید بر "انسان‌محوری" با سبک تفسیری اسنادیِ سطحی‌تر و‌ شکننده‌تر مواجه است.معنویت در روان‌شناسی مثبت‌گرا، به دلیل عدم تعریف عالی‌ترین هدف غایی و تنوع و فراوانی اهداف غیرمتشخص، از عمق و گستره کمتری در انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری نسبت به معنویت اسلامی برخوردار است. در متون اسلامی، تحقق عزت‌نفسِ انسان در توکل بر خداوند، با تعریف اعتماد ‌به‌ خود در روانشناسی مثبت‌گرا، قابل جمع نبوده و منافات دارد.

‫علت مراجعه انسان به دين، مسأله اين پژوهش است که با روش توصيفي و تحليلي، مورد بررسي قرار گرفته است. دين، مجموعه به‌هم پيوسته‌اي از باورها و انديشه‌هاي برگرفته از وحي در رابطه با جهان، انسان، جامعه، و جهان پس از مرگ مي‌باشد که هدف آن، هدايت انسان به سوي روش بهتر زيستن است. به صورت کلي مي‌توان گفت که از ‌يک‌سو، محدوديت‌هاي انسان در علم و عقل موجب نيازمندي انسان به وحي و هدايت‌گري الهي است؛ و از سوي ديگر، بررسي تاريخ، آيات و روايات نشان مي‌دهد که انسان به صورت فطري، گرايش به دين دارد. در توضيح اين دو بعد، مي‌توان گفت که دين اسلام در حوزه انسان‌شناسي به ترکيب انسان از جسم و روح، حيات پس از مرگ، آزمايش و امتحان، مقام خلافت الهي، عبادت و بندگي انسان اشاره مي‌کند که همگي مؤيد نيازمندي انسان به دين است. همچنين دين مي‌تواند در حوزه شناخت مبدأ و معاد، مانند شناخت خدا و صفات او، فلسفه مرگ و پيوند دنيا و آخرت، راه‌گشاي انسان باشد زيرا انسان راه ديگري براي دست‌يابي به اين معارف و حقايق ندارد، و البته فراهم شدن اين امکان نيز تنها از طريق وحي و ارسال پيامبران از سوي خدا ممکن خواهد بود. با توجه به فطرت انسان نيز مي‌توان گفت که دين پاسخ‌گوي نيازهاي رواني و عاطفي انسان است، و مي‌تواند با ايجاد تعادل رواني، به کاهش اضطراب و احساس تنهايي انسان کمک کند. با نگاه کارکردي به دين هم مي‌توان گفت که دين، در حوزه عمل، رابطه انسان با خود، خدا، هم‌نوعان و طبيعت را تنظيم و اصلاح مي‌کند؛ همبستگي اجتماعي را مي‌افزايد؛ و عدالت اجتماعي را گسترش مي‌دهد. در حوزه اخلاق نيز دين، از يک‌سو، تفسير درستي از مفاهيم اخلاقي و ارزش‌هاي والاي انساني ارائه مي‌دهد، و از سوي ديگر مي‌تواند به‌عنوان يک ضمانت اجرايي بسيار قوي تلقي گردد.

در جهانى که امروزه حیات فردى و اجتماعى خویش را در آن سپرى مى‏کنیم، چنان پیوندها و ارتباطات شدت یافته که گویا همه انسانهاى موجود در جوامع متعدد، داراى یک فرهنگ و عقیده‏اند . در حالى که ما با انواع مختلف فرهنگها و عقاید و مذاهب و ادیان، اعم از الهى و غیرالهى مواجه هستیم . تا زمانى که این گونه پیوند و ارتباط میان جوامع انسانى وجود نداشت و افراد با زندگى ساده بدوى، بدون آشنایى با عقاید دیگران به زندگى خود ادامه مى‏دادند، با این فرهنگ خو گرفتند که حقیقت در عقیده و فرهنگ و مسلک آنها منحصر و محدود است و هیچ سخنى از کثرت حقایق در میان نبود . در آن روزگار، محور بحث، «انحصار گرایى ادیان‏» (exclusivism) و «شمول‏انگارى‏» (inclusivism) بوده است . اما تدریجا این دیوار مرتفع تخریب و برخى از وجوه اشتراک میان ادیان، موجب تحول این بحث‏شد و مدتى نگذشت که بحث مزبور جاى خود را به موضوع «تکثرگرایى ادیان‏» داد . این نکته‏اى است که از بررسى پیشینه بحث‏به خوبى به دست مى‏آید . نکته حایز اهمیت، این است که بحث مزبور در دین اسلام چه جایگاهى دارد و متفکران اسلامى چه موضعى در قبال آن گرفته‏اند . آنچه که در این نوشتار بدان پرداخته مى‏شود، تبیین همین مساله است . البته چون سخن در این مقوله بسیار است، هدف نگارنده بر این است که پس از بیان معنى پلورالیزم و ذکر تاریخچه و مبانى آن به نحو اجمال، دیدگاه سه متفکر بزرگ معاصر را مورد بحث قرار داده و موضع آنان را تبیین نماید .