جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫يکي از آيات مهم قرآني که از حوادث صدر اسلام خبر مي‌دهد، آيه سوم از سوره مائده است که در ميان مفسران و متکلمان، آيه اکمال دين نام گرفته است. به‌دليل اهميت اين آيه، مفسران شيعه و اهل سنت بحث‌هاي زيادي را در مورد آن مطرح کرده‌اند. از نظر قرآن کريم و همچنين بر اساس روايات اهل ‌بيت(، تعقل در مفاهيم قرآني براي حيات بشري امري لازم و ضروري است. در اين راستا، تفسير اجتهادي و عقلي مورد قبول علماي فريقين بوده، و جزء مباني مورد اتفاق هر دو گروه به‌شمار مي‌رود. انسجام دروني آيه‌اکمال نشان مي‌دهد که هر دو واژه "اليوم" به‌کار رفته در اين آيه، بيان‌گر يک روز است، و در آن چهار ويژگي يأس کفار از دين اسلام، کامل شدن دين اسلام، اتمام نعمت بر مسلمانان و رضايت خداوند از دين اسلام، مطرح شده است. مراد از "اليوم" در اين آيه، روز اجتماع مسلمانان در غدير خم و در هجدهم ذي‌الحجه سال دهم هجري مي‌باشد. در اين روز، پيامبر اسلام(، در حضور جمع کثيري از مسلمانان، علي( را به خلافت خود و رهبري امت اسلام منصوب نمود. بعد از روشن شدن مسأله جانشيني رسول خدا(، دشمنان از دين اسلام نااميد شدند؛ زيرا پيش از آن تصور مي‌کردند که چون پيامبر پسري ندارد، بعد از فوت وي، اسلام هم از بين مي‌رود. اما جايگاه علي( براي همگان روشن بود، و ايشان همه‌شرايط يک رهبر شايسته را دارا بوده، و بهترين حامي و حافظ دين اسلام بود. از اين لحاظ، موجبات يأس و نا‌اميدي کفار فراهم گرديد. با نزول اين آيه، خداوند در امان ماندن از خطرات کفار را براي مؤمنان تضمين مي‌کند، و ترس آن‌ها را در اين مسأله بي‌مورد مي‌شمارد. برخي از اهل سنت نيز معتقدند که آيه‌اکمال در روز غدير خم نازل شده، و برخي ديگر، نزول اين آيه را در روز عرفه مي‌دانند.