جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پايان نامه حاضر، به تبيين ابعاد و مراتب مختلف نفس، حالات و قواي آن، نسبت بين نفس و عقل و بدن و ساير ويژگي‌هاي نفس از ديدگاه اميرالمؤمنين علي( در نهج‌البلاغه مي‌پردازد. نويسنده با مراجعه به سخنان امام علي( در نهج‌البلاغه در مورد نفس، معاني مختلف نفس و روح و فراز و نشيب‌هاي آن را از منظرحضرتش بررسي کرده است. و نوشتارش را در سه فصل فراروي مخاطبان مي‌نهد. در فصل اول از اين پژوهش، از عظمت کتاب نهج‌البلاغه و شخصيت امام علي( سخن گفته و به شبهه هاي وارد شده به نهج‌البلاغه پاسخ مي‌دهد. آن گاه به تبيين روش شناسي بحث در اين پژوهش خويش و فرضيه‌هايش پرداخته و فصاحت و بلاغت بي‌نظير نهج‌البلاغه را همانند قرآن قلمداد مي‌کند. نگارنده در فصل دوم ابتدا مفهوم لغوي روح و نفس و معاني و ابعاد روح انساني در نهج‌البلاغه و سپس آراي فلاسفه در مورد نفس انسان، اثبات وجود نفس، ادله عقلي و قرآني بر اثبات وجود نفس، برهان هاي منطقي و فلسفي مبني بر وجود نفس، رابطه بين نفس و بدن انسان و قواي نفس در فلسفه و کلام اميرالمؤمنين را شرح داده است. وي در ادامه اين فصل به بحث درباره حقيقت عقل از منظر امام علي( در نهج‌البلاغه پرداخته و انواع عقل، منزلت والاي عقل نزد خداوند و امور تقويت کننده و تضعيف کننده نفس را تبيين مي‌نمايد. او در همين زمينه پرخوري، غضب، شهوت، تعصب فکري، غفلت، آرزوهاي دراز، پيروي از هواي نفس، محبت دنيا، حرص و طمع، ترک کردن عمل، استبداد رأي و فقر را از عوامل ضعف عقل و در ادامه ارتباط با خدا، وحي، تعليم و تربيت صحيح، تجربه و مجاهده نفس و ياد خدا را از اسباب تقويت عقل بر مي‌شمارد. مراتب نفس، تجرد نفس، و رابطه نفس و مرگ، از ديگر مندرجات فصل دوم محسوب مي‌شود. در فصل سوم علاوه بر بحث در باره معرفت نفس از منظر امام علي(، اهميت معرفت نفس، آثار، راه‌ها و آفات آن تبيين گرديده است.