جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شرح مزجي است بر قصيده لاميه «بدء الامالي» سراج الدين فرغاني (575) كه در اعتقادات بروش اهل سنت سروده است. در اين شرح به توضيح الفاظ و نقل اقوال پرداخته و كمتر استدلال مينمايد. (سيد احمد اشكوري) چند شرح ديگر بر اين قصيده در كتابخانه مرعشي بوده است با اين خصوصيات: الف: ضوء المعالي لبدء الامالي، از ملا علي بن سلطان محمد قاري (1014ق) [مرعشي 6/73، ش2062] ب: هداية من العباد، از محمد بن ابي بكر رازي [مرعشي 3/225، ش1/1033] ج: دو شرح مجهول[مرعشي 6/243وش2/2258و3/226، ش1033] «صدرائي خوئي» [مرعشي 4/353؛ مجلس شورا 37/426؛ كشف الظنون 2/1349؛ الفبايي آستان قدس ص 587؛ الاوقاف العامة موصل2/260]

پس از اين، بندي در پانزده سطر: باب اعتقاد في البداء قال الشيخ ابو جعفر (ره) ليعلم انه ليس بامام بعدي انتهي كلامه ... «فاضل، محمود» [مدرسه نواب 25]

در آن از شرح علامه اكمل كه فرق ضاله را هم دارد و از شرح بدء الامالي شمس الدين محمد بن ابي اللطف مقدسي و بحر الكلام سيف الدين ابوالمعين نسفي بهره برده است، ساخته روز سه شنبه 13 جمادي الاول 1060 براي طلاب. (محمد تقي دانش پژوه) [نشريه 11/191؛ معجم التاريخ2/918]

کتابي است به نظم و نثر در اعتقادات که مؤلف پس از يک مقدمه طولاني (در سه باب) به ذکر اصول دين (پنج باب) و فروع دين (شش باب) بر حسب استخراج کمون و بطون حروف و کلمات «الله» در قرآن پرداخته است. بنابر مقدمه (برگ 21 و 22 نسخه) مؤلف در راه بازگشت از زيارت امام حسين (ع) به مشهد الرضا (ع) در کازران (کازرون) توقف کرده و به درخواست «ميرعلي نقي بن حيدر حسيني» اشعاري (به فارسي و عربي) در اصول و فروع دين بر مبناي استخراج کمون و بطون سروده و به شرح آن پرداخته است. وي اين کتاب را در 1261ق مطابق با ماده تاريخ «ز پيغمبر» به انجام رسانده است. [اهدائي رهبر 4-1؛ ] كتابي در اعتقادات است كه به حسب استخراج بطون حروف و كلمات الله در قرآن كريم، ذكر اصول و فروع دين نگارش يافته است. (سيد محمود مرعشي) از ناشناس كه در چند جا از خود با نام عبدالله ياد مي كند. وي وعده مي دهد كه كتاب خود را در 15 باب بسازد، ولي متن چنين نيست. (احمد منزوي) كتابي است بزبان فارسي كه گويا مولف آن عبدالله نامي است و موضوع آن پيدا كردن سر كمون و بطون حروف و كلمات قراني است از روي ارقام حساب جممل - بنظر ميرسد كه رساله ف1و ف2مقدمه براي اين رساله است كتابي در استخراج عقايد احكام شرعي از آيات قرآني طبق قواعد علم حروف كه در سال 1261 در قصبه كازرون تأليف شده است. كتاب مرتب بر شش باب است و بسياري از مطالب بصورت شعر آمده است. (انصاري، محمد باقر) [دائرة‌ المعارف بزرگ اسلامي 1/28؛ ملي فارس 1/377؛ مرعشي 30/575؛ كتابخانه شيخ علي حيدر 3/128؛ فهرستواره منزوي 7/128]

در پاسخ 10 پرسش سيد محمد بن ابوالفتوح كه در مشهد مي زيسته. نمايه پرسش ها در «فهرست كتب مشايخ 280» آمده است. 1. اراده پروردگار 2. معني تكليف 3-4فايده تكليف 5. تر عبادت چرا منشأ عذاب مي شود ... (احمد منزوي) آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد، فيقول العبد المسكين احمد بن زين الدين الاحسايي، ان جناب سيدنا الاجل. . السيد محمد بن السيد ابي الفتوح من اهل مشهد الرضا ارسل الي بهذه المسايل يريد الجواب عما يرد من الاشكال ... الاولي ارادة العبد المنبعثة من العلم و الداعي. . انجام كتاب: غلبت علينا شقوتنا و كنا قوماً ضالين. الآيات. و هو ظاهر. و الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آله و كتب احمد بن زين الدين الاحسايي سنة سبع و عشرين بعد المأتين و الالف. [كتابخانه وزيري 4/1375؛ فهرست كتب مشايخ 280 «رساله» ؛ دائرة المعارف اسلامي 1/125]

از شیخ احسایی در پاسخ همان شیخ احمد قطیفی و این یکی دربرگیرندۀ 10 پرسش و پاسخ است، نمایۀ آنها در «فهرست کتب مشایخ» (ص 231-232) آمده است: 1. چگونه ائمۀ اطهار اول ما خلق‌اند و چگونه علت موجوداتند، 5. حدوث عالم ذاتی ست یا زمانی، 10. تفسیر «و لهم فیما ما یشتهون»، پس اگر خواهش «پیامبری» کنند چه می‌شود. در انجامه تاریخ به پایان بردن 18 ذیحجۀ 1213ق/ 1799م آمده است. در «جوامع الکلم» چاپ شده: تبریز، 1273ق. آغاز: حمدله. صلاة. و بعد، فیقول العبد المسکین... الاحسائی انه قد وردت علی مسائل جلیلة بمباحث جمیلة من الشیخ الاوحد الشیخ احمد بن الشیخ صالح بن سالم بن طوق، تدل علی کثرة خبره و دقة فکره. طلب منی جوابها و کشف حجابها... انجام: والی الله ترجع الامور. و کتب مولفها العبد المسکین احمد بن زین‌الدین بن ابراهیم الاحسایی فی ثامن عشر من ذی الحجة الحرام یوم الجمعة سنه ثلث عشرة و مأتین و الف من الهجرة. و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین.