جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پاياننامه فصل نهم و دهم كتاب « القرائات و اللهجات» ترجمه و تحقيق شده است. در فصل نهم با عنوان مبادى و مسائل مباحثى چون تعريف اختيار در قرائات، شروط قراء، امور مكروه در قرائت و تعريف علم قرائت آمده است. فصل دهم تحت عنوان گلدزيهر و قرائات، زندگى نامبرده و ديدگاه او درباره اختلاف قرائات بررسى شده است. در پايان قرّاء هفتگانه و دهگانه معرفى گرديدهاند.

‫تحقيق حاضر مشتمل بر چهار فصل با اين عنوانهاست: فصل اول، احوال شخصيه: ولادت، پدر، استادان، ويژگىهاى اخلاقى؛ فصل دوم، آثار علمى: كلام، رجال، فقه، اصول؛ فصل سوم، خدمات اجتماعى: تأثير در حوزههاىِ علميه و على الخصوص حوزهىِ علميهىِ نجف اشرف، خدمات و آثار باقيهىِ جاودانى؛ فصل چهارم، معرفى اجمالى كتاب «البيان» فى تفسير القرآن: مسئلهىِ فضل قرآن، اعجاز قرآن، اوهام در زمينهىِ اعجاز قرآن، ساير معجزات، قاريان مختلف، نزول قرآن بر هفت حرف، صيانت قرآن از تحريف، جمع قرآن، ظواهر قرآن، نسخ در قرآن، اصول تفسير، تأثير البيان بر ساير كتب علوم قرآنى پس از خود، روشهاى تفسيرى، روش تفسير آيت الله خوئى در تفسير سورهىِ حمد، تفسير سورهىِ حمد، محل نزول آن، فضيلت آن، تعداد آياتش، دربارهىِ آيهىِ «بسم الله»، اعراب «بسم الله»، دلايل جزء قرآن بودن «بسم الله»، نحوهىِ قرائت آيه، تحليل آيهىِ «ايّاك نعبد و ايّاك نستعين»، اعراب آيه، تحليل آيهىِ «اهدنا الصراط المستقيم» تا آخر، نحوهىِ قرائت، مفردات آيه،...."

‫تفسير غريب القرآن در شرح لغات مشكل قرآن و متعلق به ابومحمد عبدالله بن مسلم بن قتيبه دينورى (213 ـ 276 ق) است. در اين پايان نامه متن اين كتاب ترجمه و با دو تفسير معتبر شيعى مجمع البيان شيخ طبرسى و الميزان علامه طباطبائى تطبيق شده و در مواردى كه اين اثر با دو تفسير يادشده تفاوت داشته مطالب هر دو تفسير نقل شدهاست.

توضیح کتاب: مروری بر مؤلفه‌های مهم فلسفه اخلاق از منظر فلسفه غرب است. در ابتدای کتاب حاضر به تبیین جایگاه عقل در مسایل اخلاقی پرداخته شده و پس از آن برخی از قواعد اخلاقی و نظریات رایج در اخلاق با رویکردی فلسفی بیان شده است. در همین زمینه نویسنده به مسایلی مانند: برداشت حداقلی از اخلاق، چالش‌های نسبیت‌گرایی فرهنگی، ذهنیت‌گرایی در اخلاق، مبتنی بودن اخلاق بر دین، خودگرایی روان‌شناختی، خودگرایی اخلاقی، نظریات سودگرایانه در این زمینه، مطلق بودن قواعد اخلاقی، زنانه‌نگری مسایل اخلاقی، رویکرد فضیلت‌گرایانه در این زمینه، لوازم حکم اخلاقی، نظریه اخلاقی رضایت‌بخشی و اندیشه قرارداد اجتماعی اشاره نموده دیدگاه ایمانوئل کانت را در مورد کرامت انسان و حرمت اشخاص بیان کرده است. وی نوع نگرش فلاسفه و اندیشمندان غرب را در مورد ماهیت و مبانی عقلی اخلاق منعکس کرده و رویکردهای فوق‌الذکر را در این موضوع، مورد شرح و تفسیر اجمالی قرار داده است.

‫رساله حاضر ترجمه کتاب اصول النقد الادبي اثر احمد شايب است که در موضوع نقد ادبي به رشته تحریر در آمد این کتاب مشتمل بر هفت بخش مي‌باشد که طولاني‌ترين بخش آن، بخش اول است که در خصوص ادب بحث کرده است و خود داراي هشت فصل مي¬باشد؛ در فصل اول معناي کلمه ادب و تاريخچه آن و در فصل دوم عناصر ادب را بيان مي¬کند سپس در فصل سوم به ذکر اقسام ادب بسنده مي¬کند و در فصل چهارم علوم ادبي را بصورت متمايز بيان مي¬کند و در فصل پنجم امر داير است بين اينکه ادب علم است يا هنر؟ و حول همين موضوع به بحث مي¬پردازد در فصل بعدي به کاربرد ادب در زندگي اشاره مي¬کند و در فصل هفتم عوامل تاثيرگذار در حيات ادب را بيان مي¬کند و در آخرين فصل بخش اول به روش‌هاي پژوهش ادبي اشاره نموده و امتيازات و نواقص هر روش را شرح مي¬دهد. در ادامه با شروع بخش دوم وارد خود مبحث نقد ادبي مي¬شود که در فصل اول اين بخش به تعريف نقد ادبي در لغت و اصطلاح و موضوع نقد ادبي مي¬پردازد در فصل دوم ذوق ادبي و عناصر و اقسام آن و عوامل تاثيرگذار در آن را بيان مي¬کند. در فصل سوم در رابطه با ضرورت نقد و اقسام و درجات آن بحث مي¬کند؛ فصل چهارم حول اين مطلب است که نقد ادبي علم است يا هنر؟ و فصل پنجم در رابطه با کاربرد نقد ادبي است. بخش سوم پیرامون معيارهاي نقد ادبي است که در چهار فصل، عاطفه، خيال، واقعيت و صورت ادبي را به تفصيل بحث مي¬کند. در بخش چهارم به سرقت‌های ادبي و ذکر برخي از مصادیق آن در طول دوره‌های گذشته¬ مي¬پردازد. در بخش پنجم مقايسه ادبي و اصول مقايسه ادبی را بيان مي-کند. بخش هفتم در باره شعر است که خود سه فصل دارد که در هر کدام از فصل¬ها به ترتيب تعريف شعر، اقسام شعر و اوزان شعري را بحث مي‌نماید. در بخش هشتم به بحث نثر مي¬رسد و در دو فصل يکي تعريف نثر و اقسام آن و در ديگري داستانهاي نثري و انواع آن را شرح مي¬دهد. در پايان در ذیل یک خاتمه نيز معيارهاي نقد ادبي قديم را بيان مي‌کند. كليد واژه: نقد ادبی‌، نقد عاطفه‌، عناصر ادب‌، نقد اندیشه‌، خیال‌، نقد شعر‌، سرقت‌های ادبی‌، ذوق ادبی.

‫یکی از علوم مرتبط با قرآن و حدیث، دانش های پیرامون قرآن است که امروزه به نام «علوم قرآن» شناخته می شود. پایان نامه ی حاضر ترجمه و نقد و بررسی یکی از نوشتارهای امروزین در این موضوع است که به دست دانشمند قرآن شناس آیت الله العظمی نهاوندی نوشته شده است. این نوشتار که مقدمه ی تفسیر گرانقدر ایشان به نام نفحات الرحمن فی تفسیر نامدار شده است. وی در این مقدمه به مباحثی درباره ی قرآن پرداخته است و در هر بخش موضوع جداگانه ای را در پیش گرفته و از آغاز تا پایان روند زنجیره واری را پیموده است. شیوه ی بحث در این پیشگفتار قرآنی، آمیزه ای از پژوهش و استدلال و استناد به آیات و روایات است. از این مقدمه می توان وقوف و چیرگی این نویسنده را در مباحث کلامی، تفسیری، و روایی به خوبی دریافت. در بخش ترجمه سعی شده است بازگردان فارسی، ساده و روان و در عین حال سازگار با متن اصلی مصنف باشد. از آنجا که این نوشتار دارای یک نسخه بود، در بخش تصحیح تنها به اصلاح غلط های فاحش در متن اکتفا گردید و در بخش تحقیق، مآخذ و تراجم را در پاورقی ها ذکر کردیم.

‫اين پايان نامه ترجمه‌اي است به زبان اردو، از کتاب ولايت امام علي( در کتاب و سنّت تأليف علاّمه سيدمرتضي عسکري، که در آن به شبهه هاي مهمّي در زمينه امامت و خلافت امام علي( با استفاده از آيات قرآن، روايات نبوي و حقايق تاريخي صدر اسلام پاسخ داده مي‌شود؛ شبهه هايي همچون: چرا در قرآن کريم درباره امامت و خلافت امام علي( به طور صريح بحث نشده است؟ چرا نام امام علي( و دوازده امام شيعه در قرآن نيامده است؟ شيعه چرا و چگونه جانشيني اميرالمؤمنين و يازده فرزندش را به پيامبر اسلام نسبت مي‌دهد؟ شيعيان بر چه اساسي ائّمه معصومين( را مصدر قانون گذاري در اسلام مي‌دانند؟ شيعه، غيبت طولاني امام مهدي( را چگونه توجيه مي‌کند؟ و اصولاً وجود يک امام و رهبر غايب چه فايده‌اي دارد؟ نويسنده مي‌کوشد با استفاده از منابع روايي مورد قبول اهل سنّت و پرهيز از هر گونه اطاله کلام و حاشيه پردازي، اين قبيل از شبهه ها را که نوعاً از جانب اهل سنّت مطرح مي‌شود، با استدلال منطقي پاسخ دهد، به گونه اي که هر کس از مسير انصاف و وجدان خارج نشود، آن ها را پذيرفته و اِقناع خواهد شد. نويسنده (علاّمه سيدمرتضي عسکري) که اين کتاب را در پاسخ به پرسش هاي عدّه‌اي از اهل سنّت نگاشته، توانسته آن بسياري از اهل سنّت را به تشيع بکشانَد. در بخش دوم کتاب که شامل قسمت عمده‌اي از مطالب مي‌شود، نگارنده به طرح مباحث مربوط به مهدويت و اثبات امامت امام مهدي( و غيبت طولاني آن حضرت مبادرت ورزيده و ضمنِ بررسي مباحث مربوط، به تحليل مستندات قرآني و روايي مربوط به امامت و خلافت بلافصل امام علي( مي‌پردازد.

‫مباحث عمدهىِ اين تحقيق به اين شرح است: شورا در عرف قبيلهاى، شورا در مكه قبل از اسلام، شرح و تحقيق «حلف الفضول»، شورا در قرآن كريم، معنى شورا، شورا در سياق قرآن، اشاره و شورا، مشورت دو همسر درگير در مورد از شير گرفتن بچه، بعضى احكامى كه آيه آنها را بيان مىكند، مشورت خصوصى و عمومى، شورا از مهمترين ويژگىهاى امت اسلامى، نكات و اشارات آيه، دستور خداوند به حضرت رسول در مورد مشورت با مسلمانان، ردّ شبهات منافقين در پيرامون شورا، ظرافتها و رهنمودهاى آيات، ماجرايى از شورا در داستانهاى قرآن، قبيلهاى از قوم ثمود كه با حضرت صالح(ع) مشورت كردند، مشورت ابراهيم(ع) با پسرش اسماعيل(ع) در مورد خواب كشتن، شور ابراهيم با پسرش اسماعيل در مورد ساخت كعبه، مشورت برادران يوسف بر ضد او، رايزنى برادران يوسف با يكديگر در مورد برادر دربند خود، اشارهىِ خواهر رضاعى موسى(ع) به خانهىِ فرعون، خبردادن به حضرت موسى(ع) دربارهىِ مشورت درباريان فرعون به قتل او، مشورت فرعون در مورد موسى(ع) با درباريان خود، شور ملكهىِ سبأ با قبيلهاش در مورد نامهىِ سليمان، مشورت در ماجراى اصحاب كهف، شور قريشدر مورد رهايى از حضرت رسول در شب هجرت.

‫در اين پايان نامه که ترجمه و تحقيق کتاب "خصائص اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب" تأليف احمد بن شعيب نسائي به زبان اردوست؛ ويژگي‌هاي امام اميرالمؤمنين علي( و فضايل آن حضرت با استناد به آيات قرآن و روايات نبوي، شرح و بررسي شده و دلايل امامت و حکومت بلافصل آن حضرت، با استفاده از شواهد و مستندات متعدد ارائه گرديده است. نويسنده نخست، به معرفي مؤلف کتاب و سپس به بحث در باره اهميت آگاهي از اوصاف و ويژگي‌هاي امام علي بن ابيطالب( پرداخته و در ادامه، به بحث درباره ويژگي‌هاي آن حضرت از زمان طفوليت تا زمان شهادت اشاره کرده است. وي امام علي( را نخستين مسلمان و نمازگزار همراه پيامبر اسلام(ص) دانسته و شخصيت آن حضرت را از لحاظ عبادي ستوده است. نويسنده، اميرالمؤمنين علي( را بنده‌اي عنوان کرده که از سوي خدا در سخت‌ترين امتحان‌ها و آزمون‌ها قرار گرفت و در تمام اين مراحل و در همه زواياي زندگي خويش اخلاص و عبوديت محض الهي را از خود نشان داد و از اين رهگذر نزديک‌ترين فرد به رسول خدا( شد؛ به طوري که پيامبر اسلام او را وارث خويش و نفس خود معرفي کرد و مکرراً مردم را بر محبت و اطاعت از امام علي( تشويق و ترغيب نمود. ازدواج امام علي( با حضرت فاطمه(، قرابت خاص امام علي( به رسول خدا(، حضور پررنگ امام علي( در همه جنگ‌ها و نقش سرنوشت‌ساز حضور آن حضرت در اين عرصه از مطالبي است که مؤلف به آن‌ها پرداخته است. نقش امام علي( درتدوين قرآن وتأويل آن و شرح حديث غدير و ده‌ها حديث ديگر نبوي در مدح و ستايش اميرالمؤمنين( که اثبات کننده امامت، ولايت، و خلافت آن حضرت مي‌باشد؛ از مندرجات ديگر کتاب مذکور مي‌باشد که با استناد به روايات شيعه و اهل سنت ارائه گرديده است.

‫در اين نوشتار که ترجمه ترکي استانبولي بخش هاي دوم تا چهارم کتاب "ربا" است؛ با استفاده از روش‌هاي مختلف فقهي، احکام فقهي ربا بحث و بررسي گرديده و سؤال ها و شبهه هاي مربوط به ربا پاسخ داده شده است. بخش اول، به بيان تاريخچه‌اي از بحث ربا در ميان فقهاي شيعه و اهل سنت اختصاص يافته است. در بخش دوم، احکام کلي ربا از منظر قرآن و روايات پژوهش شده و اشکال مختلف حرمت ربا بيان گرديده است. در اين بخش، همچنين ضمن تبيين حکمت تدريجي يا دفعي حرمت ربا؛ فلسفه حرمت ربا از منظري روايي بررسي گرديده است. در بخش سوم، که مهم ترين بخش اين نوشتار است، انواع ربا در فقه اسلامي و نيز رباي خريد و فروش، رباي قرضي از نظر مذاهب اسلامي و مبتني بر کتاب هاي فقهاي مسلمان شرح و بررسي گرديده و منابع فقهي شيعه و اهل سنت در اين زمينه معرفي شده است. در بخش مربوط به خريد و فروش و رباي مربوط به آن، ملاک‌هايي از احاديث اهل بيت( در خصوص حرمت ربا عنوان گرديده و اختلاف نظر فقه شيعه با فقه اهل سنت در اين زمينه برجسته شده است. بنا بر مذهب اهل بيت، از جمله ملاک‌هاي رباي خريد و فروش، بودن يا نبودن خريد و فروش به شکل مکيل و موزون عنوان شده و بر اساس اين نوع ربا، خريد و فروش مخصوص چيزهايي است که فقط با کيل و وزن فروخته مي‌شود و در اجناس ديگر چنين ربايي تصور نمي‌شود. فقهاي اهل سنت، با به کار بردن قياس، ملاک‌هاي ربا را مطرح کرده‌اند. نويسنده به وعده‌هاي عذاب براي ربا مندرج در قرآن کريم و روايات نيز اشاره و نيز اين وعده‌هاي عذاب از لحاظ حکم تکليفي ربا تجزيه و تحليل کرده و مواردي که حکم عذاب ربا براي آن قطعي است، بيان نموده است. از نظر نويسنده، محدوده حرمت ربا در روايات معصومين( کاملا مشخص شده و شرايط تحقق رباي معاملي نيز معين گرديده است. بخش چهارم، به راه‌هاي فرار از ربا از نظر فقهي و نيز طرح پانزده روش مندرج در کتاب هاي قديمي فقهي که به عنوان حيله‌هاي ربا مطرح شده؛ اختصاص يافته است.