جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اين كتاب تلخيص و تحليل انتقادى كتاب« محصل أفكار المتقدمين و المتأخرين» امام فخر رازى مى‏باشد. خواجه نصير الدين طوسى در مقدمه كتاب علت تأليف كتاب را اين‏گونه بيان مى‏كند:«در اين زمان از كتب اصولى كه بين مردم متداول است جز كتاب محصل كتابى در دست نيست و آن نيز برخلاف نامش مشتمل بر غث و سمين بسيار مى‏باشد. خواستم كه آنرا از زوائد خالى و مهذب نمايم و آنچه بحث در آن واجب است ذكر كنم اگرچه عده‏اى از افاضل بر اين كتاب شروحى نوشته‏اند و براى توضيح و تبيين مطالب آن جهد و كوشش فراوانى كرده‏اند ليكن هيچ‏يك چنانكه بايد موفق نگشته و از عهده آن چنانكه قاعده انصاف است برنيامده‏ اند». كتاب به‏ طور كلى به چهار ركن و هرركن گاه به اقسام و مسائلى تقسيم مى‏شود كه در ذيل مى‏آيد: الركن الاول فى المقدمات: مولف در اين ركن 3 مقدمه بيان مى‏كند. مقدمه اول در بيان علوم بديهيه و مباحث مربوط به آن مى‏باشد. مقدمه دوم در موردنظر و احكام آن مى‏باشد. در مقدمه سوم مولف به دليل و اقسام آن مى‏پردازد. او دليل را به ادله نقليه و عقليه و مركب از اين دو تقسيم مى‏كند و استدلال را تقسيم مى‏كند به قياس، استقراء و تمثيل. سپس در توضيح هريك از آنها و اينكه كدام‏يك از آنها افاده علم مى‏كند سخن مى‏گويد. الركن الثانى فى تقسيم المعلومات: مولف حول موجودات، معدوم و حال بحث مى‏كند. او موجودات را در تقسيمى به واجب و ممكن تقسيم كرده و خواص واجب لذاته و ممكن لذاته را طى مسائلى بيان مى‏كند. او در تقسيمى ديگر موجودات را به قديم و محدث تقسيم كرده و محدث را به عرض و جوهر تقسيم مى‏كند. او اعراض را به دو قسمت اصلى تقسيم مى‏كند: الاعراض فى غير الحى و الاعراض التى لا يتصف بها غير الحى و هركدام از اين دو را هم به اقسامى ديگر تقسيم كرده و احكام هريك ازآنها و احكام كلى اعراض را بيان مى‏كند. او اجسام را به جواهر فلكيه و عنصريه و مركبات تقسيم مى‏كند و ملائكه و جن را از جواهر مجرده مى‏داند. و در خاتمه اين ركن بحث مى‏كند از احكام موجودات كه عبارت است از مباحث وحدت و كثرت و علت و معلول. الركن الثالث فى الالهيات: مولف مباحث الهيات را به چهار قسم تقسيم مى‏كند. قسم اول در بيان ذات خداوند و اثبات وجود بارى تعالى مى‏باشد. در قسم دوم ابتداء بحث مى‏كند از صفات سلبيه خداوند عز و جل، سپس در مورد صفات ثبوتيه او سخن مى‏گويد. در قسم ثالث مولف بحث مى‏كند از افعال خداوند و از قضاء و قدر و اثبات مى‏كند حسن و قبح عقلى را و اينكه خداوند عادل است. در قسم رابع از اسماء بارى تعالى بحث مى‏كند. الركن الرابع فى السمعيات: مولف بعضى از مباحث اعتقادى را از سمعيات شمرده و در چهار قسم آنها را بيان كرده است( البته بايد توجه داشت كه تقسيم‏بندى ابواب كتاب از فخر رازى است) القسم الاول فى النبوات: مولف در اين مبحث از معجزات و فوائد بعثت، ضرورت نبوت، عصمت انبياء( ع) و افضليت انبياء از ملائكة بحث مى‏كند. القسم الثانى فى المعاد: در اين مبحث از معاد، نفس، تناسخ، وعد و وعيد بحث مى‏شود. القسم الثالث فى الاسماء و الاحكام: مولف در اين مبحث از ايمان و كفر و مسائل مربوط به اين دو بحث مى‏كند. القسم الرابع فى الامامة: مولف در اين مبحث ابتداء اقوال فرق مختلف را حول وجوب امامت بيان كرده سپس فرق مختلف شيعه را به اماميه، كيسانيه، زيديه و غلاة تقسيم كرده و عقائد آنها را بيان مى‏كند. او فرق مختلف كيسانيه و زيديه را شمرده و عقائد هريك از آنها را بيان مى‏كند و در پايان مبحثى را اختصاص مى‏دهد به مذهب اماميه و شرح عقائد و اثبات حقانيت آن.

«اصول فلسفه و روش رئالیسم» تألیف محمد حسین طباطبایی به همراه تشریح مرتضی مطهری کتابی است مشتمل بر یک دورهٔ مختصر معرفت‌ شناسی اسلامی و در برگیرندهٔ ۱۴ مقالهٔ با اهمیت و پر ارزش که با سبکی زیبا و قابل فهم نوشته شده است. این کتاب مشتمل بر یک دوره مختصر است، که اساسی ترین مسائل فلسفه اسلامی را بیان می کند و سعی شده است که حتی الامکان ساده و عمومی باشد تا همه اشخاصی که ذوق فلسفی دارند با داشتن اطلاعات مختصری به فراخور حال خود استفاده کنند. کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم مشتمل بر 5 جلد بوده و 14 مقاله دراین مجلدها گنجانده شده است. مقالات مندرج در جلد حاضر عبارتند از: مقاله هفتم: مباحث وجود، مقاله هشتم: امکان و وجوب، مقاله نهم: علت و معلول.

«اصول فلسفه و روش رئالیسم» تألیف محمد حسین طباطبایی به همراه تشریح مرتضی مطهری کتابی است مشتمل بر یک دورهٔ مختصر معرفت‌ شناسی اسلامی و در برگیرندهٔ ۱۴ مقالهٔ با اهمیت و پر ارزش که با سبکی زیبا و قابل فهم نوشته شده است. این کتاب مشتمل بر یک دوره مختصر است، که اساسی ترین مسائل فلسفه اسلامی را بیان می کند و سعی شده است که حتی الامکان ساده و عمومی باشد تا همه اشخاصی که ذوق فلسفی دارند با داشتن اطلاعات مختصری به فراخور حال خود استفاده کنند. کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم مشتمل بر 5 جلد بوده و 14 مقاله دراین مجلدها گنجانده شده است. مقالات مندرج در جلد حاضر عبارتند از: مقاله اول: فلسفه چیست؟، مقاله دوم: فلسفه و سفسطه، مقاله سوم: علم و ادراک، مقاله چهارم: علم و معلوم.