جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

« عقائد النسفي» رساله ي مختصر بسيار مشهوري است از نجم الدين ابو حفص عمر بن محمد نسفي (537) دربيان اعتقادات اهل سنت. واين شرح مزجي کوتاهي است که بيشتر جنبه ي توضيحي دارد وکمتر به ادلّه وتفصيل مي پردازد. اين در روز پنجشنبه 29 شعبان 768 در جرجانيه خوارزم پايان رسيده است. اين شرح به چاپ رسيده است. شرحي است از سعد تفتازاني بر عقايد نسفي و به چاپ رسيده و به انگليسي هم در آمده است. شرحي است مزجي بر رساله موجز عقائد تأليفي ابو حفص عمر بن محمد نسفي سمرقندي متوفاي 537 ختم تأليف اين شرح شعبان 768 است. نسخه بچاپ هم رسيده است. (مهدي ولايي) متن «عقايد نسفي» ازنجم الدين ابوحفص عمر پسر محمد نسفي (461-537) متني جامع است از عقائد سنيان سده ششم كه به ظاهر از تسنن سلفي دو قرن آغازين دفاع مي كند، ليكن در عمل انديشه هاي گنوسيستي ايراني را در آن آميخته و اين معجون را به سلفيان نسبت مي دهد. چون نسفي نخستين كس بود كه پس از غزالي گنوسيسم ايراني را تسنن ناميد، پشتيباني حكام را براي كسب كرد و مورد پسند واقع گرديد و شرحها و حاشيه ها بر آن نگاشته، كه مقداري از آنها در كشف الظنون ج2ص 1145 ياد شده است نسخه اي از ترجمه فارسي اين كتاب كه در سال 914 به فارسي گردانيده شده است به شماره 3056 در اين كتابخانه هست و در فهرست ج 6ص 855معرفي شده است يكي از شرحهاي اين كتاب نسفي، از تفتازاني (712-793) سعد الدين مسعود بن عمر است، كه در شعبان 768 آنرا به پايان رسانيده است شرح تفتازاني بر عقايد نسفي در كلكته 1260هـ و لكناهور 1286هـ و مصر 1321 و چاپ شاكر 1331هـ -1913هـ و قازان 1897هـ و 1898هـ و استانبول 1313هـ 1323هـ چاپ شده است (معجم المطبوعات سركيس ص637) نسخه چاپ استانبول 1303هـ نيز در قم به سال 1352 افست و پخش شده است (علينقي منزوي) شرح مزجي مختصري است بر كتاب «العقايد» اثر مشهور نسفي كه در بيان اعتقادات اهل سنت مي باشد. اين اثر بارها در خارج از ايران به چاپ رسيده است. (زهره معيري) عقايد نسفي كتابي است در علم كلام از ابوحفص عمر بن نسفي. ملا سعدالدين تفتازاني بر آن شرحي نوشته كه متن اين رساله است. سپس دو نفر از علماء بر آن حاشيه نوشته اند كه در حواشي اين رساله نوشته شده است. (علي نقي بهروزي) شرح مزجي است بر رساله موجز «عقايد نسفيه» ابو حفص عمر بن محمد نسفي سمرقندي (-570ق). بر اين شرح، شروح و حواشي فراواني نگاشته شده که از جمله آنها «شرح تفتازاني» است که در شعبان 768 به پايان رسيده است. شرح مزجي عقائد نسفي است. (نظري، محمود) آغاز كتاب: «بسملة، الحمدلله المتوحد بجلال ذاته و كمال صفاته المتقدس في نعوت الجبروت عن شوائب النقص و سماته و الصلوة علي نبيه محمد المؤيد ... و بعد فإن مبني علم الشرايع و الأحكام و أساس قواعد عقائد الإسلام هو علم التوحيد و الصفات الموسوم بالكلام المنجي عن غياهب الشكوك و ظلمات الأوهام و أن المختصر المسمي بالعقائد للإمام الهمام ... نجم الملة و الدين عمر النسفي ... فحاولت أن أشرحه شرحاً يفصل مجملاته و يبين مفضلاته ... هو حسبي و نعم الوكيل؛ أعلم أن الأحكام الشرعية منها ما يتعلق بكيفية العمل و يسمي اعتقادية ... » انجام كتاب: « ... و يقدورون بإذن الله تعالي علي أفعال أقوي و أعجب من إبراء الأكمه و الأبرص و إحياء الموتي و الترقي و العلو إنما هو في أمر ... إظهار الآثار القوية لا في مطلق الشرف و الكمال فلا دلالة علي أفضلية الملائكة؛ تمت» [حقوق 377؛ سپه 5/210؛ المستدرک علي الکشاف 173؛ کتابخانه ملک 1/302؛ مرعشي 3/187 و 3/187 و 32/385 و 7/323و 21/97 و 13/287و 17/182 و 22/137و 25/102 و 27/119و 25/191 و 30/411و 28/56 و 34/839؛ آستان قدس 1/151 و 11/201-202؛ الهيات مشهد 1/171 و 1/299 و 1/455 و 3/944؛ کشف الظنون 2/1145؛ مشار، عربي 555؛ الأعلام 5/219؛ ريحانة الأدب 1/338؛ آيت الله جليلي 162؛ دانشگاه بوعلي ص 56؛ خاندان ميبدي 12؛ كتابخانه ملي 15/49 و 11/309 و 13/196 و 16/266 و 18/122 و 16/439؛ الهيات تهران ص 232و 261 و 580-581؛ عكسي مركز احياء ميراث 5/41 و 6/215؛ كشف الظنون 2/1145-1149؛ التراث العربي 3/352؛ ذخائر التراث العربي الاسلامي 1/413؛ معجم المطبوعات 1/637؛ آستانه حضرت عبدالعظيم 1/310؛ سيد مهدي لاجوردي ص 108؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 1/447 و 2/95؛ رضوي 1/151، 152 و 11/201؛ معجم المطبوعات العربية 1/637؛ دانشكده حقوق تهران 377؛ كتابخانه ملي تبريز 1/408؛ دانشگاه تهران 3/593 و 16/435 و 16/463؛ هدية العارفين 2/429؛ حضرت شاهچراغ 2/202؛ نشريه 5/39 و 5/64 و 5/68و 5/286 و 7/184 و 9/25 و 9/29 و 9/32 و 9/34 و 10/152 و 10/165و 10/174و 9/42 و 9/44 و 9/72 و 9/76 و 11/258 و 11/502؛ شيخ علي حيدر 2/5؛ وزارت امور خارجه 21؛ ميراث شهاب س10ش1-/2 19؛ شورا 2/223/40 و 1/133/33؛ الاوقاف العامة موصل2/260 و 4/52؛ اوراق عتيق 1/246و 1/496؛ رايانه آستان قدس؛ خزانه مفتي 5/20؛ الاوقاف العامة موصل 4/174و 7/120و 7/121 و 4/189 و 8/130 و 7/326و 7/342 و 8/223] شرح و حواشي: حاشية حاشية الخيالي علي شرح عقائد النسفي (-) حاشية عبدالكريم علي حاشية الخيالي علي شرح العقائد النسفية للتفتازاني (-) زبدة الافكار = تعليقات علي حاشية الخيالي = حاشية حاشية شرح العقائد النسفية سيالكوتي، عبدالحكيم بن شمس الدين (-1067) بحر الافكار مدرس، حسن بن حسين (-10) حاشية حاشية الخيالي علي شرح عقائد النسفي = حاشيه بر حاشيه عقائد نسفي قرماني، كمال الدين اسماعيل (-920) حاشية شرح عقائد النسفي = بحر الافكار = حاشية الخيالي خيالي، احمد بن موسي (829-862) حاشية شرح العقائد النسفية حفيد تفتازاني، احمد بن يحيي (-916) حاشية علي حاشيتي الخيالي و قول أحمد = تسويدات علي الحاشتين للخيالي و قول احمد = حاشية حاشية الخيالي علي شرح عقائد النسفي ساچقلي زاده، محمد بن ابي بكر (-1150) حاشية شرح عقايد النسفي = حاشية الكستلي علي شرح عقائد النسفي قسطلاني، مصطفي بن محمد (-901) الفرائد (الفوائد) في حل شرح العقائد النسفية ابن ابي شريف، محمد بن محمد (822-905) حاشية حاشية الخيالي علي شرح عقائد النسفي كفوي، محمد بن حميد (-1174) حاشية حاشية الخيالي علي شرح عقائد النسفي قول احمد، احمد بن محمد (-950) حاشية شرح عقائد النسفية قزويني، محمد بن مبارك (-928) حاشية حاشية الخيالي علي شرح عقائد النسفي بركشاطي، محمد شريف (-) حاشية حاشية الخيالي علي شرح عقائد النسفي باخرزي، محمد قاسم بن محمد صالح (-) التحفة النملية الي آمر خزانة الكتب السليمانية المتعلقة علي الحاشية الخيالية علي العقائد النسفية حيدري، عاصم بن ابراهيم (-13)

کتاب تنبیه‌الأمه و مؤلف آن، نماد مکتبی فقهی- سیاسی شد که بیان دینی از آزادی و دموکراسی در مذهب شیعه فراهم می‌کرد و یا حداقل مقدمات چنین مهمی را تدارک می‌دید. به همین دلیل است که تنبیه‌الأمه در مرکز مناقشات معاصر ما، درباره استبداد و مردم‌سالاری از یک سو، و نوگرایی مذهبی و سکولار از سوی دیگر نشسته و همزمان مورد توجه علاقه‌مندان به مذهب، سیاست، تاریخ و ملیت قرار گرفت. در کتاب پیش رو نویسنده تلاش کرده تا با توضیح واژگان در کنار متن و شرح و تحشیه تنبیه‌الأمه، اندیشه مکنون در آن را بازنماید و امکانات و تنگناهای این اثر مهم را در راستای رابطه دین و دموکراسی آشکار سازد.

جلد اول کتاب عون اخوان الصفاء، به نام «فی المنطق» که تألیف بهاءالدین محمدبن حسن الاصفهانی، مشهور به «بها»، «فاضل هندی» و «کاشف اللثام» است، به کوشش و تحقیق علی اوجبی راهی بازار نشر و فروش شد. «شفا» که بی‌بدیل‌­ترین اثر فلسفی ابن سینا است و به طور قطع در وهله اول چنین به ذهن متبادر می‌شود که اثری در پزشکی باشد و به شناخت و درمان بیماری­ها بپردازد، اما دایره­المعارفی فلسفی است. همانند کتاب دیگر او «قانون» که بر خلاف پندار اولیه، اثری در پزشکی است، نه فلسفه. از این رو، از دیرباز شماری در جستجوی وجه تسمیه این اثر به تکاپو افتاده‌­اند. مسائلی که ابن سینا در الهیات شفا درباره ذات و صفات واجب‌الوجود و کیفیت صدور عالم از او و رابطه خالق با مخلوق و همچنین نحوه توفیق میان عقل و نقل بیان داشته، از مهمترین موضوعاتی بوده است که استادان دانشکده الهیات در سراسر جهان را مدت‌ها به خود مشغول داشته است. فاضل هندی، شارح شفا، کتاب فوق را یکی از ابداعات ابن سینا می‌شمارد. او «شفا» را به دریای عمیقی تشبیه می کند که صاحبان حکمت هماره به غواصی در آن سرگرم می‌شوند. وی در«عون اخوان الصفاء»، علی رغم اینکه سعی دارد به متن وفادار باشد، در موارد اندکی به نقد آن نیز می پردازد. مرحوم استاد سید جلال الدین آشتیانی درباره اهمیت این اثر می‌نویسد: «اثر نفیس او در حکمت، تلخیص کتاب شفا است که در ضمن حذف مکررات عبارات شفا و بیان مطالب با عباراتی روان که خاصیت قلم توانای اوست، مشکلات کتاب را نیز حل نموده است». اساس بازخوانی اثر حاضر، نسخه شماره 1920 کتابخانه مجلس است که از درست ­ترین و معتبرترین نسخه‌­های موجود است و استاد حائری در بخشی از معرفی این نسخه می ­نویسد: «این نسخه به خط نسخ و در زندگی مؤلف نوشته شده و شامل هر سه جمله است. مؤلف خود آن را دیده و با نسخه اصل به خط خود مقابله کرده و در 27 ربیع­ الثانی 1084 (سال تألیف) مقابله آن را به پایان رسانده». این اثر به تحقیق علی اوجبی و نود صفحه مقدمه بسیار جامع ایشان آراسته گردیده است. مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران انتشار این کتاب را در 661 صفحه به عهده گرفته است.