جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گزارش استواري است بشيوه شيعي آميخته با فلسفه و عرفان بر يکي از متون اعتقادي که گويا ترجمه و شرح اعتقادات صدوق متوفي 381 هـ. ق. يا مفيد متوفي 413 هـ. ق. باشد که در آن از سال 1064 هـ. ق. ياد شده است و آمده: « آنچه حقير شارح در سال هزار و شصت و چهار هجري بعد از نيل شرف زيارت عتبات عاليات شده ... شامل يک مقدمه و چند باب که ابواب موجود، هفت باب مي باشد. مقدمه مشتمل بر دوازده اشاره 1- وجود مستغني از توصيف است. 2- وجود بسيط است 3- کيفيت نسبت محمول بموضوع ... باب دوم در صفات ذات و صفات افعال. باب سيم در تکليف 4- در افعال عباد 5- در نفي جبر و تفويض 6- در اراده و مشيت الهيه باب هفتم در قضا و قدر. در باب چهاردهم آمده است: در افعال عباد. مصنف رحمه الله فرموده که اعتقاد نافي افعال العباد انها مخلوقة خلق تقدير لا خلق تکوين. اعتقاد در کارها و کردارهاي بندگان ... (فاضل) آغاز كتاب: بسمله باب اول در ذکر اعتقاد فرقه اثنا عشريه در توحيد. مخفي نماند که در توحيد ... ليکن حقير مستهام در اين مقام ... [کتابخانه جامع گوهرشاد 2/719]

حاشيه اي است بر رساله اثبات واجب الوجود محقق دواني كازروني كه بوسيله يكي از شاگردان او (احتمالاً ميرزا جان متوفي 994) نوشته شده است. اين حاشيه بر رساله جديده دواني نوشته شده است. «اردلان» آغاز كتاب: بسمله. في اثبات واجب الوجود الخ اي بيان ثبوته و تقرير دليل وجوده بان يبين ان من الموجودات ما هو واجب بالذات. [فهرست آستان قدس 1/87]

شرح و ترجمه اعتقادات شيخ صدوق است با استفاده از نظرات شيخ مفيد و خواجه نصير الدين طوسي و با ديدگاهي فلسفي. شارح در ابتداء مقدمه اي مشتمل بر دوازده اشاره آورده و در آن مباحث فلسفي مطرح كرده است از جمله: 1- وجود مستغني از توصيف است 2- وجود بسيط است 3- كيفيت نسبت محمول بموضوع و ... شارح از دانشمندان اماميه در سده يازدهم هجري است، چنانكه در جايي از اين شرح مي گويد: «آنچه حقير شارح در سال هزار و شصت و چهار هجري بعد از نيل شرف زيارت عتبات عاليات سدره مرتبات و تقبيل تراب عتبه روضه منوره سيد الشهداء عليه و علي آبائه و اولاده سلام رب الأرض و السماء در آن مقام ... ». «حافظيان-ابوالفضل» آغاز كتاب: بسمله. باب اول در ذكر اعتقاد فرقه اثنا عشريه در توحيد، مخفي نماند كه در توحيد اثبات ذات مقدم بر وصف آن بصفات و نفي منافيات است ... حقير مستهام در اين مقام اقتدا باالأعلام و توصي للمرام و تيمنا بابتداء الكلام بذكر ذاته الأقدس الأعلي في الايراد و الافهام مقدمه محتوي بر دوازده اشاره مذكور مي سازد و غرض عمده در ايراد آن تسهيل فهم مطالب غامضه عاليه و اشارات دقيقه آتيه و ارجاع كليات توحيد تاليه بآنست ... (پس از مقدمه ... ) قال الشيخ قدس سره: اعتقادنا في التوحيد ان الله تعالي واحد أحد الي قوله فتبارك الله رب العالمين. مخفي نماند كه شيخ صدوق ره درين فقرات. انجام كتاب: و ياري مي دهم از آنكه تقرب و طاعت بنده را دوست مي دارم و اگر اراده نافرماني كني بر اين تقدير هم اين عنايت مي فرمايم. [عكسي مرعشي 5/249]

حاشيه ايست مختصر بر «اثبات الواجب» قديم جلال الدين دواني با عناوين «قوله - قوله»، نسخه اي از اين حاشيه درکتابخانه آية الله مرعشي به شماره 2329 موجود است که مؤلف آن معلوم نگشت. رساله اي متوسط درتحشيه و تعليقه بر «اثبات الواجب (قديم)» جلال الدين دواني (908 ق) که بصورت «قول - اقول» تنظيم شده است. تاريخ پايان تأليف حاشيه در 15 ذي حجه 983 ذکر شده است. حاشيه ملاميرزاجان باغنوي (م994) است بر اثبات واجب قديم ملا جلال دواني. «اردلان» تاريخ فراغت از تأليف نيمه ذيحجه 983 است. (مهدي ولايي). اين حاشيه كه بعنوان «قوله-قوله» است چون مقدمه ندارد و از آخر افتاده است، معلوم نشد از كيست. (سيد احمد اشكوري) اين كتاب بزبان عربي و در حكمت است - مولف آن ملاجلال الدين محمد بن سعد الدين دواني است و محشي آن ملا ميرزا جان باغنوي شيرازي - ولي ده برگ اول انر اديگري نوشته و بدان الصاق كرده است از ميرزا جان حبيب الله باغنوي تاليف نيمه ذي حجه 983 (پايان نسخه) نويسنده نسخه ما ميگويد كه در نسخه مير محمد باقر داماد ديده ام كه اين حاشيه در آغاز ع1/1013 تأليف شده است. (دانش پژوه) حاشيه ايست از ملا ميزاجان حبيب الله باغنوي شيرازي بر اثبات واجب قديم دواني. (طوس 66: 4- ذريعه 10: 6). (محمد تقي دانش پژوه) حاشيه اي است بر متني فلسفي - كلامي ناشناخته. نام متن و حاشيه بدست نيامد. تاريخ نگارش در پايان نيمه ذيحجه 683ق آمده است. (احمد منزوي) آغاز كتاب: «بسمله، قوله: منهم من زعم ان جميع براهين هذا المطلب يتوقف علي ابطال الدور [ ... ] فيما ذکره رحمه الله اشارة الي الرد علي القائل الغير المفارق قوله و لو کان في ابطال الدور اي ابطال الدور ...» انجام كتاب: «... بصورته المطلقة له في الماهية ... و هکذا هذا آخر ما قصدنا ايراده في حاشية الرسالة ... و الحمدلله علي الاتمام و علي رسوله افضل الصلاة و السلام ما دامت الارض و السماء ... بدوام طلوع الشمس علي صفحات الايام.» [مرعشي 6/308 و13/135 و 36/354و 25/69 و 25/192و 28/428 و 31/432؛ کشف الظنون 1/842؛ دانشكده ادبيات مشهد ص 192؛ فهرست سپهسالار 4/139؛ فهرست آستان قدس 4/66 و 1/74 و 11/320 و 11/325؛ الذريعة 6/10ش 19؛ ريحانة الادب 6/63؛ مركز احياء ميراث 1/121و 4/285؛ كتابخانه وزيري 4/1210؛ الهيات تهران ص 511؛ كتابخانه ملك 5/320؛ كتابخانه جمعيت نشر ص 1188؛ آية الله زنجاني ص 227؛ علامه طباطبايي 2/144؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 1/436؛ مجلس شوراي ملي 11/3؛ دانشگاه تهران 3/228 و 8/712 و12/2513؛ مدرسه معمارباشي ص 116؛ نشريه 5/64 و 6/590؛ اهدائي به آستان قدس ص 271؛ التراث العربي، اشکوري 2/247؛ مكتبة اميرالمؤمنين 2/336؛ مجلس شورا 32/356 و 1/32/33؛ الاوقاف العامة موصل 2/258 و 3/146]