جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله با موضوع «نقد شبهات پیرامون عصمت انبیا(علیه السلام) در قرآن» در چهار فصل تنظیم شده است: در فصل اول به ضرورت و تاریخچه بحث، کلید واژه ها و پرسش اصلی تحقیق پرداخته شده است. فصل دوم در مورد نقد شبهات پیرامون عصمت پیغمبر| است. فصل سوم به آیات پیامبران اولوالعزم غیر از پیغمبر اکرم| اختصاص دارد. فصل چهارم در مورد پیامبران غیر اولوالعزم است.

در این تحقیق نظریه وحدت موضوعی سوره های قرآن به نقد کشیده شده و مطالب آن در چهار فصل با این عنوان ها آمده است: فصل اول، مفاهیم و کلیات: بیان مسئله و اهمیت و پیشینه؛ فصل دوم، وحدت موضوعی و علوم قرآنی: مسئله سیاق و وحدت موضوعی، رابطه علم مناسبات و وحدت موضوعی؛ فصل سوم، وحدت موضوعی در ترازوی نقد: آرای قرآن پژوهان درباره وحدت موضوعی، خاورشناسان و اسلوب قرآن، دلایل اثبات وحدت موضوعی و نقد آنها(توقیفی بودن چینش آیات، راز حصر آیاتی چند در یک سوره، اقتضای حکمت، اقتضای بلاغت، سکوت مشرکان)، اوصاف قرآن و وحدت موضوعی، روایات و وحدت موضوعی؛ فصل چهارم، دلایل انکار نظریه وحدت موضوعی: انحراف در فهم، صعوبت دست یابی به غرضی واحد، ناسازگاری نظریه با اسلوب حاکم بر قرآن، فقدان اشارتی از معصوم(ع)، فقدان میزانی مطمئن، تشتت آرای مفسران در تعیین غرض اصلی سوره ها و...

پژوهش حاضر در زمینة نقد و بررسی اسرائیلیات در قصص انبیاء(حضرت زکریا(ع)، یحیی(ع)، مریم(س)، عیسی(ع» با توجه به تفاسیر «الدرالمنثور» و «نور الثقلین» است که در پنج فصل تنظیم شده است. در فصل اول کلیاتی درباره اسرائیلیات مطرح شده است. در فصل دوم بررسی تطبیقی شخصیت حضرت زکریا(ع) از دیدگاه منابع اهل کتاب(عهد عتیق و عهد جدید) و قرآن و سنجش آنها با روایات تفسیری شیعه و سنی صورت پذیرفته است، و در فصلهای سوم و چهارم و پنجم نظیر چنین پژوهشی صورت پذیرفته است. در این پژوهش منابعی از قبیل تفاسیر اثری و تحلیلی اهل سنت و شیعه و کتب عهدین و کتب قصص الانبیاء و کتب تحلیلی دیگر که توسط علمای اسلامی به رشته تحریر در آمده است مورد استفاده قرار گرفته است. روش گردآوری اطلاعات به تناسب موضوع کتابخانه ای است و روش تحلیل اطلاعات در این پژوهش استنباطی اجتهادی(روش قرآن و قرآن) مصطلح در حوزه های علمیه است. هدف کلی از این پژوهش، پاسداری از حریم کتاب الهی و سنت و سیرة معصومین(علیهم السلام) و زدودن اندیشه ها و آثار فرهنگ بیگانه از متون اصلی اسلامی به ویژه تفاسیر قرآن کریم و همچنین دفاع از پاسداران واقعی حریم قرآن کریم و عترت است.

این پایان نامه در پی آن است که به بیان آرا و نظرات دکتر عبدالعزیز محمد نور ولی در کتاب اثر التشیع علی الروایات التاریخیه فی القرن الاول الهجری پرداخته، آنها را مورد نقد و بررسی منطقی قرار دهد.برای رسیدن به این هدف مبحث دوم از فصل اول کتاب مذکور که پیرامون حادثه غدیرخم نگاشته شده است انتخاب و بررسی شد و در سه فصل مجزا با عناوین کلیات، گزارش حدیث غدیر از منظر دکتر محمدنورولی، و نقد و بررسی دیدگاههای دکتر محمدنورولی در حدیث غدیر، تنظیم شد

. مسلمانان پس از رحلت جانگدار پیامبر (ص) دچار تشتت و افتراق شده و فرقه ها و نحله های مختلفی در حوزه اسلام پدیدار گردید که هر کدام از این گروهها در خصوص مباحث کلامی صاحب آرای گوناگون بودند. علت عمده این افتراق و گوناگونی بروز اختلافات سیاسی و به تبع آن دوری از کتاب خدا و عترت رسول (ص) بود. یکی از اولین گروهها "خوارج" بود که با برداشتهای انحرافی خود از تعالیم الهی، چهره ای خشن و نفرت آور از دین را به تصویر کشیدند. "عملگرایی افراطی" مشخصه بارز این فرقه منحرف بود. تکفیر و به دنبال آن حکم اعدام، تنها موضع آنها در قبال مخالفین خود و مرتکبین معاصی بود. در پی واکنش مسلمین در قبال این دیدگاه افراطی، گروهی دیگر پدید آمدند که "مرجئه" نام گرفتند. اساس اندیشه کلامی مرجئه را "به تاخیر انداختن عمل از ایمان" تشکیل می داد که براساس این تئوری ایمان جدای از عمل بوده و با وجود ایمان، گناه ضرری نخواهد داشت، همانطوری که با وجود کفر، طاعت، سودی ندارد. براساس این تئوری، قضاوت در مورد خوبی و بدی افراد را هم باید تا روز قیامت به تاخیر انداخت . این تئوری به خاطر ماهیت عافیت آور خود مورد استقبال عامه واقع شد و سواد اعظم مسلمین را به دنبال خود کشید و از طرفی به خاطر تامین مطامع حکام جور در پرتو این اندیشه، مورد استقبال امویان قرار گرفت و اصولا به عنوان مذهب امویان قلمداد می شد. این مقاله اساس تئوری را که عبادت از جدایی ایمان از عمل باشد، نشانه رفته و سعی کرده است با الهام از آیات الهی و بهره جستن از روایات اثبات کند که عمل، عنصری اساسی در کشب ایمان محسوب می شود. هدف از تخریب این اساس، برگشت به اندیشه افراطی خوارج نیست بلکه بیان طریق معتدل و به دور از افراط و تفریط است، همان راهی که ائمه معصومین (ص) پیروان خود را به آن راهنمایی کرده اند. همچنین سعی شده است که مرز بین امیدواری به بخشش الهی و عمل گریزی و لاابالیگری که از ناحیه اندیشه ارجا وارد جوامع مسلمین شده و صورتهای جدید در تمامی اعصار نمایان شده، مشخص شود

مراد از واژه جمع در متون اسلامی تاریخی مربوطبه دو معنی است: حفظ و بخاطرسپاری قرآن، و نگارش و تدوین آن. به همین جهت این پایان نامه نیز در دوبخش تنظیم شدهاست: بخش اول، معانی نخست رامدنظر داشته و به بررسی عوامل مؤثر در حفظ قرآن وحافظان قرآن می پردازد . بخش دوم، به معانی دوم جمع نظر دارد و به بررسی تدوین قرآن در عصر پیامبر صلی الله علیه وآله،نخستین جامع قرآن بعد از رحلت پیامبر صلی الله علیه وآله، و عصرابوبکر و عصر عثمان می پردازد. در پایان نقطه و اعجام قرآن مورد بررسی قرار می گیرد

هدف اصلی این رساله نقد و بررسی آراء مفسران درباره ملائکه است تا در پرتو آن بتوان به نظریه ای جامع و صحیح درباره این موجودات دست یافت؛ چرا که به علت وجود تضاد و نقص در آراء موجود دستیابی به چنین نظریه ای غیرممکن است. برای وصول به این هدف ابتدا موضوعات مورد اختلاف استقصاء شده سپس از میان موضوعات موجود با توجه به هدف از نزول قرآن و نیز زمان بندی اجرای طرح مهم ترین موضوعات مفید، تحت عناوین کلی « چگونگی ارتباط ملائکه با مُلک و ملکوت »، « اختیار »، « عصمت » و « رابطه ملائکه و انسان از جهت تفضیل و برتری » انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته اند. شیوه مبنا در بررسی هر یک از این موضوعات ابتدا تبیین نظریات نادرست و ناقص بوده و در مرحله بعد بر اساس نظریه صحیح آراء مذکور مورد تحلیل و ارزیابی واقع شده اند. طبق نتیجه نهایی حاصل از بررسی های صورت گرفته، ملائکه مخلوقاتی از عالم مُلک و غیرمادی بوده و در نتیجه نیازهای مادی از جمله خوردن و آشامیدن و خوابیدن برای آنها معنا ندارد؛ البته بر آنها نیز همچون دیگر موجودات عالم مُلک نوعی از زمان حکمفرماست. آنها رسولان الهی و کارگزاران اجرایی امر خداوند در عالم هستند و متناسب با نوع رسالت و در نتیجه میزان مراتب قرب دارای دو یا چند بال می باشند که بالها به مساله صعود و نزول آن ها هنگام اجرای رسالتشان اشاره دارد. ملائکه دارای مقام عصمت بوده، همواره امر خداوند را اجرا می کنند؛ در قول و فعل بر او پیشی نمی گیرند و استکبار نمی ورزند و به حکم اینکه تنها عقل بر وجودشان حکمفرماست عاشقان خداوند بوده، همواره چشم به سوی او دارند. البته با توجه به مختار بودن ملائکه و نسبی بودن مقام عصمت، در عالم عشق نیز امتحانها، خطاها، توبه ها و پاداش و جزاهایی برای آنها وجود دارد؛ زیرا ملائکه هر لحظه تحت تربیت خداوند بینهایت قرار دارند. ملائکه با این ویژگیها و با همه عظمت و پاکیشان، محبان و خادمان برترین خلق، یعنی انبیاء، متقین و اهل بیت (ع) بوده و از آنجایی که هر یک از اهل بیت (ع) خلیفه مطلق خداوند در عالم می باشند ملائکه در اجرای وظایفشان در عالم، تحت امر ایشان عمل می کنند؛ آنها تابع و مطیع اهل بیت (ع) بوده، هدایت و حساب و کتابشان در دست ایشان و بازگشتشان به سوی ایشان است. همچنین در راستای شناخت دقیقتر این موجودات باید گفت ملائکه متفاوت با روح و جبرئیل می باشند

رسالة حاضر پژوهشی است پیرامون نقد و بررسی اسرائیلیات در قصص الانبیاء؛ و در آن نوعی از اسرائیلیات مورد بررسی قرار می گیرد که علاوه بر ایجاد تصوراتی نامأنوس با پندارهای دینی، به هتک حرمت انبیاء(علیه السلام) پرداخته است و مروجین آن، برای اشاعة مطالب ساختگی خود، از هیچ تلاشی فرو گذار نکرده اند؛ همان گرنه که مستحضرید، مسلمانان جهت دانستن مطالبی که در قرآن مجید به صورت مختصر ذکر شده بود؛ به اهل کتاب مراجعه می کرده اند و ایشان، به ویژه یهودیان پیوسته در راه تعلیم فرهنگ تورات دست نبشتة خود از هر روزنه ای وارد می شدند و یکی از طرق ایشان، وارونه نمودن حقایق دینی در سرگذشت انبیاء بوده است که با گفتاری قصه وار توأم بود و از سویی علماء اسلام به علت عدم اصطکاک این گونه مسایل با احکام قرآن، با این موضوع با ملایمت و گذرا برخورد نموده که این روش مقابله، راه را برای ورود اسرائیلیات ریز و درشت باز نمود و صد دریغا که این فاجعه، علاوه بر تفاسیر اهل سنت، گریبان گیر تفاسیر شیعه نیز گردید و طولی نکشید که قصص اهل کتاب، به ویژه یهودیان(تازه مسلمان) به صورت گسترده دست به اشاعة مطالبی ضد و نقیض دربارة پیامبران زدند و آنچه نباید می شد، انجام پذیرفت و اکنون در عصر حاضر با کتب تفسیری و قصص، مملو از ارجیف و بافته های عاملین این امر مواجه هستیم و لذا نمی بایست دست بر دست نهاده و اجازة حضور بیش از این به موارد ذکر شده بدهیم و این پایان نامه تلاشی کوچک در این راه است؛ و در طی فصول آن به ذکر نمونه هایی از این موارد، پرداخته شده است که انشاءالله نتایج حاصل از این تحقیق و بررسی بتواند ما را در راه شناخت حقایق قرآنی یاری نماید، لازم به ذکر است که در بخش نخست این پایان نامه به ذکر چگونگی شکل گیری اسرائیلیات در چهار فصل می پردازد که عبارت است از:1 عوامل پیدایش اسراییلیات در تفاسیر2 معروفترین افراد در ترویج اسرائیلیات3 شناخت جایگاه اسرائیلیات4 اسرائیلیات و وظایف مسلمین در قبال آن. سپس در طی بخش دوم که شامل دو فصل است و هر کدام از این فصول به ترتیب دربارة نقد و بررسی اسرائیلیات در سرگذشت حضرت شعیب(علیه السلام) و حضرت موسی(علیه السلام) و سپس بخش سوم که شامل دو فصل است و هر کدام از این فصول به ترتیب دربارة نقد و بررسی اسرائیلیات در سرگذشت حضرت یوشع(علیه السلام) و حضرت یونس(علیه السلام) می پردازد.

موضوع این رساله عبارت است از نقد و بررسی تحقیقات خاورشناسان در زمینة تاریخ گذاری آیات و سور قرآن. مراد از تاریخ گذاری قرآن تعیین تاریخ نزول سوره های قران است. با توجه به اینکه این موضوع پژوهشی تاریخی است؛ از این رو مبنا و روش تحقیق درست آن، استناد به ادلة تاریخی، روایات معتبر و مضامین آیات و سور است. بدین لحاظ، قرآن پژوهان مسلمان اغلب در این زمینه به روایت ابن عباس استناد کرده اند و بر اساس آن به ترتیب نزول سوره ها پرداخته اند؛ ولی خاورشناسان از آنجا که بیشتر بررسی لحن و آهنگ و سبک آیات و سور را ملاک و مبنای تحقیق خود قرار داده اند و یا آنکه به روایات ضعیف استناد جسته اند به همین جهت به نتایجی ناموزون و نادرست دست افته اند؛ به گونه ای که نتیجة پژوهش آنها در ارایه ترتیب سوره ها نه تنها با ترتیب روایی ناسازگار می باشد بکله میان ترتیبهای خودشان هم تفاوت و ناسازگاری های بسیار زیادی مشاهده می شود و این نشانگر آن است که معیارها و مبانی آنها چیزی جز ذوقیات و تخیلات محض نبوده است. این رساله به گزارش و نقد پژوهش هشت تن از خاورشناسان در زمینة تاریخ گذاری قرآن می پردازد که عبارتند از: تئودور نولدکه، گوستاو وایل،رودول، بلاشر، ریچارد بل، ویلیام مویر، گریم و هرشفلد. ساختار رساله متشکل از یک مقدمه، چهار فصل و بخش پیوستها است. .فصل اول به کلیات پژوهش از قبیل تبیین موضوع، اصطلاح شناسی و زندگی نامه خاورشناسان اختصاص یافته است. در فصل دوم طبقه بندی جهار مرحله ای سوره ها، در فصل سوم، سایر طبقه بندی ها و در فصل چهارم، جمع بندی و نتایج تحقیق و پیشنهادها و در قسمت پیوستها برخی از جداول ترتیب نزول سوره ها ارائه شده است.

پایان نامه حاضر تحدّی قرآن را در هفت فصل با این عناوین بررسی کرده است: فصل اول، مقدمات و کلیات؛ فصل دوم، تاریخچه اعجاز قرآن؛ فصل سوم، تحدّی و اعجاز قرآن؛ فصل چهارم، تحدّی در قرآن و تفسیر و وجوه آن؛ فصل پنجم، تحدّی در تاریخ؛ فصل ششم، تحدّی و برهان صرفه. در فصل هفتم نتایج بحث آمده است.