جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فَدَک فِی التّاریخ کتابی به زبان عربی نوشته سید محمد باقر صدر (متوفای ۱۳۵۹ش). وی در این اثر، به مسئله تاریخی فدک پرداخته و مطالب آن را در پنج فصل گردآوری کرده است. مؤلف در این بخش‌ها، سرگذشت فاطمه زهرا(س) پس از درگذشت پیامبر اسلام (ص)، گوشه‌هایی از سخنان وی و گفت‌وگوهایش با خلیفه اول درباره میراث انبیاء را مطرح و نیز تاریخچه جغرافیایی و سیاسی فدک وارزش مادی و معنوی این سرزمین را بیان کرده است. کتاب فدک فی التاریخ کتابی تحلیلی است و نویسنده آن تلاش کرده است کتاب را بی‌طرف بنویسد و تحت تأثیر گرایش‌های فرقه‌ای و مذهبی قرار نگیرد. به نظر شهید صدر، نویسنده کتاب، ماجرای فدک اختلاف بر سر مالکیت فدک نیست، بلکه موضوعی کاملا سیاسی است؛ بنابراین او در این کتاب به ابعاد سیاسی این واقعه پرداخته است. کتاب در پنج فصل تدوین شده است: - بر صحنه قیام (عَلی مَسْرَحِ الثّورَة):شهید صدر در این فصل، حرکت حضرت زهرا پس از رحلت پیامبر (ص) را قیامی بزرگ می‌داند که با تمام وسعت خود در تاریخ ثبت شده و در ادامه به شرح صحنه‌های این قیام می‌پردازد. - معنای حقیقی و رمزی فدک (فَدَك بِمَعْناهَا الْحَقيقی وَ الرّمْزی): این فصل دربردارنده مشخصات جغرافیایی فدک و تاریخچه سیاسی آن بوده و درباره رد و بدل شدن آن میان خلفا و خاندان اهل‌بیت سخن می‌گوید. - رقابت سیاسی خلفا با حضرت علی (تاريخُ الثّوْرَة): شهید صدر رقابت سیاسی خلفا با حضرت علی(ع) و نقش آنان در زمینه‌سازی برای خلافت امویان را توضیح می‌دهد. - گوشه‌هایی از کلام فاطمه زهرا (قَبَسات مِنَ الْكَلام الْفاطِمی): تجزیه و تحلیل بخش‌هایی از خطبه حضرت زهرا - ارزیابی نهایی ماجرا (مَحْكَمَةُ الْكِتاب) استناد حضرت زهرا به قرآن برای دفاع از ولایت.

خصائص الوحي المبين في مناقب أميرالمؤمنين، از مهم‌ترين و مشهورترين كتاب‌هاى ابوحسين، يا ابوزكريا شمس‌الدين يحيى بن حسن بن حسن بن على بن محمد بن بطريق اسدى حلى (523-600ق) محدث، فقيه، اديب و متكلم امامى، بعد از كتاب ديگر وى؛ يعنى عمدة عيون صحاح الأخبار في مناقب إمام الأبرار، است. اين اثر ارزشمند حاوى دويست و دو حديث درباره مناقب علی‌ عليه‌السلام است كه ضمن بيست و پنج فصل تنظيم گشته و در اين احاديث به آياتى اشاره مى‌شود كه بنا به اعتراف عامه و شهادت منابع ايشان در شان علی‌ عليه‌السلام نازل گشته است. مؤلف كتاب اسناد و طرق خود در نقل روايات مزبور را در ابتداى كتاب ذكر مى‌كند و اين خود نشان از جايگاه والا و تضلع وى در علم حديث دارد. همچنين از كثرت مشايخ و اساتيد او و دستيابى او به اوج احاطه به مناقب و فضائل حكايت مى‌كند. مؤلف در اين كتاب به گردآورى و تدوين مناقب امام اميرالمؤمنين على بن ابى‌طالب‌ عليه‌السلام با استفاده از متون مورد اعتماد اهل سنت نظير صحاح سته و نيز آثارى كه درباره سنت پيامبر اكرم(ص) توسط آنها نگاشته شده، پرداخته است. منابعى كه ابن بطريق در اين اثر از آنها بهره برده، عبارتند از: صحيح بخاري و صحيح مسلم. الجمع بين الصحيحين، لحميدي. الجمع بين الصحاح الستة، شيخ أبوالحسن رزين بن معاوية بن عمار العبدري. مسند أحمد بن حنبل الشيباني. و تفسير الثعلبي، موسوم به الكشف و البيان. مناقب الفقيه، أبوالحسن بن علي بن محمد الطيب،.معروف به ابن المغازلي الواسطي. مناقب أحمد بن حنبل معروف به فضائل الصحابة و غيره. نگارش اين كتاب نقطه آغازى بود، بر تألیف و تدوين آثارى در موضوع مناقب كه در آنها از منابع اهل سنت در نقل و يادكرد مناقب اميرالمؤمنين علی‌ عليه‌السلام سود جسته مى‌شد. پس از نگارش اين اثر آثار متعدد ديگرى درباره مناقب حضرت و ساير ائمه عليهم‌السلام با استفاده از منابع مهم و معتبر اهل سنت نگارش يافت.

کتاب محاضرات حول دور الصحابة فی النهضة الحسینیة و جواز لعن یزید فی القرآن و السنة توسط محمد جعفر الطبسی به رشته تحریر در آمده است. شک و تردیدی نیست که امت اسلامی در مقابل قیام حضرت سید الشهداء (ع) مسؤول بودند. و بر مسلمین واجب بود که حول نصرت و یاری حضرت سید الشهداء (ع) اقدام نمودند. به دلیل اینکه ایشان برای احیای دین جدشان پیامبر اسلام (ص) و احیای امر بمعروف و نهی از منکر قیام نمودند. و منکر در عصر حضرت سید الشهداء (ع) وجود بنی امیه و استهزای دین و احکام اسلامی و رسول اعظم (ص) توسط آنان بود. پس بر امت اسلامی دفاع از حیثیت و محدوده اسلام و قرآن لازم بود. مؤلف این اثر درصدد است تا به بیان نقش اصحاب رسول الله (ص) هنگام خروج امام بسوی عراق یا کوفه در منطقه حجاز یا در مناطق و اماکن دیگری بودند و سید شباب اهل الجنة (ع) را یاری نکردند و مهمتر از آن بعضی از این اصحاب امور و اوضاع را برای مرتکب شدن یزید آن جرائم و منکرات که مثل آن در تاریخ انسانیت نبوده است، هدایت نمودند. این کتاب شامل مقدمه و ده مطلب می باشد. به ترتیب مطالب عبارتند از: جواز لعن کردن یزید از خلال قرآن کریم، کلام احمد بن حنبل پیرامون لعن کردن یزید، وقفه کوتاه با ذهبی، جواز لعن کردن یزید در روایات، لعن کردن یزید در کلمات اعلام، کفر یزید، تارک الصلاة بودن یزید و معتاد به خمر و شراب بودن او، یزید در نظر صحابه و تابعین، سؤال از ذهبی، چه کسی احتمال دارد مسؤلیت این جرائم بزرگ را بر عهده بگیرد؟ مؤلف پس از بررسی پیرامون اصحاب پیامبر (ص) در نهضت و قیام امام حسین (ع) و جواز لعن یزید در قرآن و سنت به این نتیجه رسیده است که بزرگترین فجایع و جرائم و منکرات توسط یزید صورت گرفته است و جواز لعن یزید در خلال قرآن و روایت آمده است و کفر یزید نیز ثابت گردیده است.

کتاب نصائح لعقلاء الوهابیة توسط شعبة الإعلام / وحدة الدراسات به رشته تحریر در آمده است. وهابیت دشمنی خود را با مسلمانان بسیار نشان داده است و در پیِ آن نسبت های بسیاری به مسلمانان وارد کرده است که نه خدا و نه رسولش از آن راضی نیستند. و روح تفرقه و اختلاف را در بین مسلمین ایجاد کرده اند.و به انان نسبت شرک و کفر داده اند. نویسنده درصدد بیان اشکالات وهابیت و پند نصیحت به فرقه وهابیت می باشد. این کتاب شامل مقدمه و سیزده نصحیت می باشد. مطالب و مباحث این نصائح عبارتند از: عقیده تجسیم, عقیده به رؤیت خداوند متعال, مکان و جایگاه خداوند, افترای بر شیعه, زیارت قبر رسول الله, کشتار مسلمانان و تکفیر آنان چرا صورت می گیرد, توسل کردن, توسل و استغاثه کردن به میت مومن, ساخت قبه بر قبر نبوی, زیارت قبر نبوی, حرام بودن رفتن به زیارت, خروج امام حسین(ع) بر یزید می باشد. نویسنده می گوید: وهابیت از یک خیال باطل و واهی تبعیت می کنند و به هر طریقی به مسلمانان تهمت شرک و بت پرستی می زنند و خون آنان را مباح می شمارند لذا ما بدون هیچ غرض و تعصبی تمام عقلای وهابیت را نصیحت می کنیم به اینکه بدون تحقیق کلامی را بیان نکنند و دست از قتل و اذیت مسلمانان بردارند و خود را از تهمت باطله به مسلمانان را محذور بدارند.

کتاب الحصون المنیعة فی الرد عَلی کتاب حوار هادیء بین السنة و الشیعة توسط حسن عبدالله علی به رشته تحریر درآمده است. مخالفین شیعه برای این که شیعیان را متهم به بطلان عقیده کنند اتهام های زیادی به شیعه وارد کرده اند در حالی که هیچ شیعه ای حتی از عوام الناس آنان به اینها اعتقاد ندارند. نویسنده در صدد بیان این شبهات و اتهامات وارده به شیعه و ردً آنان با استفاده از آیات و روایات می باشد. این کتاب شامل مقدمه و بیست و شش فصل می باشد. فصل اول: شبهه قول به تحریف قرآن, فصل دوم: شیعه و سنت شریف, فصل سوم: شیعه و تشیع, فصل چهارم: زیارت قبور و نماز و دعا در نزد شیعه, فصل پنجم: توسل و استشفاع و استعانت به صالحین و تبرک, فصل ششم: نقل جنازه و مشاهد شریفه, فصل هفتم: ردً علی شبهه التسمیه بعبد الحسین, فصل هشتم: قسم به غیر خدا, فصل نهم: عصمت ائمه (ع), فصل دهم: شیعه و غلو, فصل یازدهم: ردً عَلی محاوله الجنید إشراک زوجات النبی(ص) مع أهل بیت فی آیه التطهیر, فصل دوازدهم: ردً عَلی الجنید حول اتهامه الشیعه بالطعن فی عائشه, فصل سیزدهم: شیعه و صحابه, فصل چهاردهم: امامت عند الشیعه الإثنی عشریه, فصل پانزدهم: محاوله الجنید إثبات وجود علاقه وطیده بین أهل البیت و بعض الصحابه, فصل شانزدهم: اتهام الجنید الشیعه بأنهم قتلوا الحسین (ع), فصل هفدهم: زعم الجنید أن أهل بیت ذمًوا شیعتهم, فصل هجدهم: نکاح المتعه, فصل نوزدهم: بداء, فصل بیستم: التقیه, فصل بیست و یک: فریضه الخمس, فصل بیست و دوم: سجود عَلی التربه, فصل بیست و سوم: الجمع بین الصلاتین, فصل بیست و چهارم: عقیده شیعه فی المهدی المنتظر, فصل بیست و پنجم: شهادت لعلیِ بالولایه فی الأذان وحی عَلی خیر العمل, فصل بیست و ششم: صلاه الجمعه می باشد. نویسنده می گوید: شیعیان اعتقادات راسخ خود را به برکت پیروی از اهل بیت پیامبر(ص) و تبعیت از قرآن دارند. و اعتقادات خود را از هیچ کسی غیر از اهل بیت نگرفته اند چرا که اهل بیت پیامبر و قرآن دو ثقل بزرگی هستند که پیامبر اسلام به امت خود به امانت گذاشته است و مادامی که از این دو پیروی کنند دچار گمراهی نمی شوند.

کتاب فصل الخطاب من كتاب الله و حديث الرسول و كلام العلماء في مذهب ابن عبدالوهاب توسط سلیمان بن عبدالوهاب نجدی حنبلی به رشته تحریر در آمده است. علمای اسلام در باب رد بر فرقه جعلی و ضاله وهابیت کتب و مقالات زیادی نگاشته‌اند. اثر حاضر اولین کتاب در رد عقائد و نظرات محمد بن عبدالوهاب و از قویترین ردیه ‌ها علیه وهابیت است که توسط برادر بزرگتر و استاد او سلیمان ابن عبدالوهاب تدوین گردیده است. در این كتاب برخی آموزه ‌های مذهبی فرقه وهابیت، با استناد به آیات، روایات و اصول فقهی، شرح، تفسیر و نقد شده است. این کتاب حاوی بیست و شش فصل می باشد: تقلید و اجتهاد، كفر و اسلام، كفر و عدم كفر خوارج، عدم كفر اهل رده، عدم كفر معتزله، اجتماع ایمان و كفر و نفاق در مسلمانان، دلایل عدم جواز كفر مسلمانان و ویژگی ‌های مسلمانان از منظر رسول‌اكرم (ص) از موضوعاتی است كه در این كتاب، شرح و بسط یافته است. نویسنده با بررسی عقائد و نظرات منحرفانه محمدبن عبدالوهاب به نقد و رد افکار و مذهب او پرداخته است.

کتاب سعادة الدارین فی الرد علی الفرقتین الوهابیة و مقلدة الظاهریة توسط ابراهیم بن عثمان السمنودی العطار به رشته تحریر درآمده است. از امور مهم در اسلام نقد و بررسی عقاید فرقه های گمراه است که یکی از آنها وهابیت می باشد، نویسنده درصدد نقد و بررسی و رد عقاید وهابیت است که مخالف اسلام ناب محمدی (ص)و مسلمانان واقعی می باشد. این کتاب در دو جلد تالیف شده است، جلد دوم آن از باب ششم شروع می شود و در بیست و پنج باب مسایل را بیان کرده است. ایشان به مباحثی همچون جواز طلب شفاعت از نبی (ص) و هر مقرب عندالله، جواز قصد صالحین و تبرک به آنان، در جواب نداء میت در بحث تقبیل ید و رجل، نذر و ذبح برای مخلوق، تکفیر کسی که قبور انبیا و اولیا را مسح کند، احکام قبور، کلامی بر اوراد صوفیه، در سوگند به غیر خدا و در پایان بعضی افکار این فرقه را ذکر و خطاهایشان را بیان می کند. نویسنده پس از بررسی عقاید وهابیت و نقد تابعین آنها به این نتیجه می رسد که عقاید اینان مخالف اسلام و مسلمانان واقعی می باشد و وهابیون هم و غمی در دین، جز تکفیر و بدعت در دین ندارند، و در پایان بیان می دارد که این کتاب برای کسی که می خواهد عقاید فکری غلط وهابیت را بشناسد بسیار مفید و مورد استفاده واقع می شود.

دعوی السفارة في الغيبة الكبری، شيخ محمد سند، كتابى است به زبان عربى در رد ادعاى مدعيان سفارت و نيابت خاصه از طرف حضرت حجت عليه‌السلام پس از پايان دوران غيبت صغرى. اين كتاب اولين اثرى بود كه شيخ محمد سند به نگارش آن پرداخت. انگيزه وى از تألیف اين كتاب اين بود كه او مى‌ديد، در بحرين و ساير شهرهاى شيعه‌نشين، و حتى لبنان و عراق اين شبهه ايجاد شده بود كه بعضى از افراد با امام زمان(عج) ارتباط دارند و حالت پيغام‌رسان از سوى او به مردم و از سوى مردم به آن حضرت مى‌باشند، در واقع يك نوع ادعاى وساطت داشتند. اين شبهه و شبهه‌هاى مشابه ديگرى كه مطرح بود، باعث شد كه اين كتاب را بنويسد. در واقع اين كتاب در خصوص دعوى سفارت نيست؛ بلكه درباره مطلق بحث‌هاى اتصال به غيب، مكاشفات و ارتباط با نشئات ديگر است. اين كتاب پژوهشى است، مستند در شناسايى مدعيان دروغين ارتباط با امام مهدى(ع) و احكام آن‌ها و نقد و بررسى نظرات آنان. به گفته مؤلف در هر زمانى افرادى پيدا مى‌شوند كه با توسل به شعبده و سحر و يا با استناد به خواب و غيره،، ادعاى سفارت و ارتباط با امام عصر(ع) مى‌كنند و بدين وسيله، عوام شيعه را به هيجان انداخته به انحراف مى‌كشانند. وى در بخش نخست كتاب پس از بيان فرق بين سحر و كرامت و معجزه، در فصلى طولانى، معناى نيابت امام، انقطاع نيابت خاصه در نزد شيعه، عدم حجيت خواب، نيابت عمومى فقها، مدعيان دروغين سفارت و نيابت و معناى ابدال و اوتاد را توضيح داده و نظر شيعه را در اين باره بيان كرده است. در دو فصل بعدى اجمالى از تاريخ بهاييت و بابيت در ايران و نيز فرقه‌هاى انحرافى شيعه در رابطه با مهدویت از ابتدا تاكنون تشريح شده است. در پايان بخش اول كتاب نيز درباره علائم ظهور امام زمان مطالبى بيان شده است. در بخش دوم كتاب ابتدا مؤلف به بيان جايگاه عقل از منظر آيات و روايات پرداخته و محدوده حجيت ادراكات عقل را بيان نموده است. به گفته مؤلف حوزه بديهيات، محدوده حجيت عقل به شمار مى‌رود و خود بديهيات عقلى، سرمايه ارزشمندى در شناخت مبدأ آفرينش؛ يعنى خداوند متعال مى‌باشد؛ اما به هر صورت حوزه حجيت ادراكات عقلى محدود به بديهيات است و به گفته مؤلف فِرَق منحرف با انكار بديهيات عقلى گام در وادى خطرناكى گذارده‌اند و خود و ديگران را به گمراهى و انحطاط كشانده‌اند. سپس فصلى را با عنوان «منظومه معارف دينى» گشوده و ضمن آن با استفاده از آيات و روايات، شش محور را براى منظومه تشريع و معرفت دينى ترسيم مى‌كند كه عبارتند از: دين، ملت، شريعت، روش، طريقه و حكمت. در انتهاى اين فصل به برخى شبهات سكولارها درباره دين اشاره مى‌كند. در فصل سوم كه «فتنه بصيرت» نام گرفته به اهميت اين موضوع؛ يعنى آزمايش و امتحان مردمان در عرصه بصيرت و شناخت، اشاره كرده و آن را شديدترين نوع امتحان برشمرده و در اين زمينه به تفاوت بصيرت‌ها اشاره كرده و نمونه‌هايى از اين نوع فتنه‌ها كه امّت‌هاى پيشين؛ مانند بنى‌اسرائيل در داستان گوساله سامرى و...بدان گرفتار آمده‌اند، را يادآور مى‌شود و حكمت ابتلاء بندگان بدين نوع از فتنه را نيز بيان مى‌كند. مؤلف در ادامه با استفاده از آيات شريفه قرآن، توسل به پيامبر اكرم و اهل‌بيت طاهرينش را، از جمله مواردى مى‌داند كه در آن بصيرت بندگان به آزمايش گذارده شده و درجه بصيرت آن‌ها سنجيده مى‌گردد. وى همچنين روش به سلامت خارج شدن از اين نوع فتنه را بيان مى‌دارد. در فصل چهارم با عنوان «حقيقت و مراتب حجج» ابتدا به حقيقت شناخت حجت‌هاى الهى اشاره كرده و بدين نكته نيز اشاره مى‌كند كه منظومه حجج الهى عبارت است از، مجموعه‌اى كه به شكلى خاص و بر اساس اصول خاصى مرتب و بر اساس هندسه الهى منظم گرديده و داراى ويژگى‌هاى خاصى است. وى به عنوان نمونه به حجيت نواب خاص حضرت صاحب الزمان(ع) اشاره كرده و مى‌گويد كه حجيت اين نواب با حجيت فقها؛ يعنى نواب عام حضرت، هيچ گونه تنافى و تضادى ندارد و به عبارت بهتر اين دو نوع حجيت به هيچ وجه يكديگر را قطع نمى‌نمايند. در ادامه مؤلف به دوام و ثبات حجيت فقها در عصر ظهور حضرت حجت(ع) اشاره كرده و در اين رابطه به آيه نَفر كه به حجيت قول فقها هم‌عصر با رسول اكرم(ص) تصريح دارد، اشاره مى‌كند. وى با استفاده از اين مطلب به مسئوليت‌هاى مشخص سفراى حضرت در دوران غيبت صغرى و نيز نواب عام حضرت در دوران غيبت كبرى اشاره كرده كه هيچ كدام با مسئوليت‌هاى امام(ع) تنافى و برخوردى نداشته‌اند و با اين سخن به شبهاتى كسانى كه با استناد به روايات فاقد سند روشن مى‌گويند، حضرت حجت به هنگام ظهور به كشتار عالمان و فقيهان دست مى‌زند، پاسخ مى‌گويد. در فصل پنجم با عنوان «قواعد اصلى شناخت» از بديهيات عقلى به عنوان اولين قاعده در شناخت ياد كرده و در مراتب بعدى از ضروريات دين، سنت‌هاى انبياء الهى، فرمايشات و سيره فاطمه زهرا(س) و روش امامان معصوم(ع)، به عنوان ساير قواعد شناخت ياد مى‌كند. وى در ادامه به سخن درباره كسانى چون ابن ابى‌العزاقر شلمغانى و احمد بن هلال عبرتائى كه با تخلف از اين قواعد و موازين به ادعاى نيابت خاصه و سفارت پرداختند، مى‌پردازد. فصل ششم به «نيابت خاصه» اختصاص يافته و ضمن آن از اصحاب سرّ حضرات معصومين(ع) ياد كرده و اين نكته را يادآور مى‌شود كه صاحب سرّ بودن اين گونه افراد بدين معنا نيست كه آنان از بديهيات عقلى يا ضروريات دين و ساير قواعد اصلى شناخت، كه قبلا بدان‌ها اشاره شد، دست كشيده باشند، چرا كه هيچ يك از علوم و اسرارى كه ايشان بدان‌ها واقف بوده‌اند، هيچ گونه تصادم و تقاطعى با قواعد مذكور نداشته است. از اين‌رو به گفته مؤلف شايسته است كه ما هيچ گاه فريب عناوينى؛ چون: علوم باطن، اسرار، علم بلايا و منايا و... را نخورده و به قواعد اصلى شناخت بى‌اعتنا نگرديم. وى با استفاده از اين نكته مهم به ردّ دعاوى صوفيه و برخى از عرفا كه ظاهر و باطن شريعت مقدس را از يكديگر جدا مى‌دانند، پرداخته است. از جمله نكاتى كه مؤلف در اين فصل بدان اشاره مى‌كند، امكان انحراف نائب خاص از وظيفه نيابت و سفارت است كه در اين خصوص به انحراف يكى از نواب خاص امام صادق(ع) به نام محمد بن ابى زينب مقلاص از وظيفه خود اشاره مى‌كند. فصل هفتم به «حقيقت نيابت خاصه و سفارت» اختصاص يافته و به بيان دلائل انقطاع اين نوع از نيابت، پس از دوران غيبت صغرى و نيز حدود نيابت خاصه و همچنين كفر مدعى اين نوع از نيابت و سفارت پرداخته شده است. در فصل هشتم به بيان «مفهوم غيبت، ميان افراط و تفريط» پرداخته شده و از حقيقت دو مفهوم غيبت و ظهور سخن به ميان آمده است. فصل نهم به موضوع «توقيت و ظهور» اختصاص يافته و ضمن آن مؤلف با استفاده از روايات وارده از معصومان(ع)، به تكذيب كسانى پرداخته كه براى ظهور حضرت حجت(ع) وقت معين و حتمى‌اى را مشخص مى‌نمايند؛ در حالى كه علم به وقت ظهور تنها از آن خداست.