جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 97136
گلستان ارم؛ پیشرو در تاریخنگاری علمی در زبان فارسی
نویسنده:
سجاد حسینی ,حسین میرجعفری ,لقمان دهقان نیری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
كتاب گلستان ارم اثر عباسقلی آقا باكيخانوف، يكي از مهم ترين آثار تاريخ نگاری محلی در حوزه ولايت های شيروان و داغستان در سده 19م. می باشد. اين كتاب حاصل تلاش های مورخی است كه از وابستگان دولت روسيه بوده و در بسياری از وقايع مهم منطقه چون جنگ های ايران و روس و معاهده گلستان حضور داشته است. از اين رو توانسته گنجينه ای از مشاهدات عينی ارزشمند را در كنار اطلاعات ماخوذ از طيف گسترده و متنوعی از منابع مكتوب، گردآوری نمايد. اين اثر به زبان فارسی نگاشته شده و مورخ در تدوين آن از بسياری از اصول نوين دانش تاريخ، بهره برده است. با اين وجود، معاصر با گلستان ارم هنوز تاريخ نگاری سنتی و غيرعلمی سرشار از ذهنيت و كم بهره از عينيت در جغرافيای تاريخ نگاری زبان فارسی در ايران و ماورای قفقاز تداوم داشت. اين پژوهش بر آن است تا به شيوه تحليلی و تطبيقی و با اتكا بر منابع كتابخانه های، ضمن معرفی كامل كتاب گلستان ارم، به تحليل محتوا و سبك نگارش آن بپردازد و ميزان عينيت در يكی از نخستين آثار تاريخ نگاری علمی زبان فارسی را بسنجد.
صفحات :
از صفحه 37 تا 56
بررسی کلامی - فلسفی مساله حشر حیوانات
نویسنده:
سعید نظری توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
گرچه وجود جهان پس از مرگ و زندگی اخروی، از جمله اصول اعتقادی تمامی مسلمانان است، در اینکه این نوع زندگی به چه گروهی از موجودات اختصاص دارد، دیدگاه های مختلفی توسط اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. صرف نظر از تفسیرهای مختلفی که از آیات و روایات در این زمینه وجود دارد، بحث حشر حیوانات در منابع کلامی - فلسفی مذاهب مختلف اسلامی با دو اصل وجود یا نبود نفس ناطقه برای حیوانات و تکلیف ناپذیر بودن آن ها پیوند خورده است.هرچند نبود تکالیف شرعی برای حیوانات، مسلم به نظر می رسد، امت دانستن حیوانات از جانب قرآن کریم، هم حکایت از فهم آن ها از هستی دارد و هم معلوم می کند که دارای هدفی مشخص و مشترک در زندگی دنیوی خود هستند. وجود دو عامل فهم و هدفمندی در حیوانات سبب شده است که قرآن کریم آن ها را همسان انسان بداند و برای آن ها نیز حیات اخروی را مطرح سازد. در چنین فرضی می توان ادعا کرد که حضور حیوانات در جهان آخرت، افزون بر دادخواهی میان گروهی، به منظور دادخواهی آن ها از انسان ها نیز است. بر این اساس، اصل مسوولیت پذیری انسان در برابر حیوانات قابل مطرح است و امکان هر گونه بهره وری از آن ها را در خارج از هدف ذاتی از خلقتشان منتفی می سازد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 148
الهیات سلبی
نویسنده:
غلامحسین توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
جریان فکری نیرومندی در میان متفکران، هم در جهان غرب و هم در جهان اسلام، وجود دارد که همواره توان عقل را در شناخت خداوند به طور جدی مورد تردید قرار می داده است. این جریان موسوم به «الهیات سلبی» است. عصاره دیدگاه یاد شده این است که شناخت چیستی خدا به هیچ وجه امکان پذیر نیست، نهایت چیزی که انسان می تواند بداند، این است که خداوند چه نیست، نه اینکه چه هست. در این نگرش صفات ایجابی خداوند یکسره، و یا با یک استثنا، نفی و همه به صفات سلبی برگردانده می شود. این مقاله ابتدا دیدگاه پیروان الهیات سلبی در یونان باستان و در سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام را طرح می کند، سپس دلایل و مشکلات الهیات سلبی را عرضه کرده آن را نقد می کند. در تلاشی به قصد تعیین دقیق جایگاه الهیات سلبی در میان سایر نگرش ها، نوعی رده بندی از همه دیدگاه ها ارایه می شود و در نهایت، نشان داده می شود که نمی توان با سلب همه صفات ایجابی، از خداوند شناختی داشت.
صفحات :
از صفحه 91 تا 118
مبنای انسان شناختی تمایز عقل و ایمان نزد توماس آکویناس و دکارت
نویسنده:
سیمین اسفندیاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
در بحث رابطه عقل و ایمان به‌‌عنوان یکی از مباحث مهم در حوزه الهیات و فلسفه، توماس آکویناس یکى از متکلمان برجسته مسیحى در قرون وسطا بارویکرد عقل‌گرایى خود، عقل را مستقل از ایمان، بلکه حاکم بر آن مى‌داند. در عقل‌گرایی جدید نیز که دکارت مؤسس آن دانسته می‌شود، چیزی فراتر از عقل وجود ندارد؛ به عبارت دیگر هر آنچه با عقل قابل شناسایی نباشد، در حوزه معرفت قرار نمی‌گیرد. هرچند دکارت و توماس آشکارا دو روش کسب معرفت، یعنی عقل و ایمان را از هم جدا می‌کنند‌، اما بین آنها تناقضی نمی‌بینند، بلکه بین آن‌دو به هماهنگی بنیادی قائل‌اند. در این مقاله با توجه به تفوق و برتری اراده بر عقل که در انسان‌شناسی دکارت و آکویناس دیده می‌شود، به تبیین نسبت بین ایمان و عقل براساس بینش آنان از انسان پرداخته می‌شود.
صفحات :
از صفحه 97 تا 111
زمانمندی در تفکر جدید
نویسنده:
منوچهر صانعی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
بنابر مفهوم زمانمندی، علوم به دو بخش طبیعی و انسانی تقسیم می شوند. علوم انسانی علوم زمانمند یا تاریخمند است، یعنی وقوع تاریخی آن ها پیوند ضروری با زمان وقوع آنها دارد و این امر بر خلاف علوم طبیعی است. زمانمندی در عصر جدید از فلسفه دکارت برخاست، اما در فلسفه های آلمانی از لایب نیتس تا هایدگر پرورش یافت. نتیجه این دیدگاه عبارت است از اختصاص هر رویداد فرهنگی به زمان خاص آن. زمانمندی از ویژگی های تفکر جدید است و در فلسفه یونانی که منابع اصلی آن آثار افلاطون و ارسطوست، نشانی از آن دیده نمی شود؛ زیرا زمان از نظر افلاطون سایه و تصویر ابدیت و از نظر ارسطو یکی از مقولات عرضی است. در حالی که مفهوم زمانمندی متضمن اصالت وجود زمان است. در عصر جدید، دکارت که فلسفه او صبغه مسیحی دارد، اعلام کرد که لحظات و آنات زمانی هر کدام یک واقعیت اصیل و از لحاظ وجودی مستقل از آنات دیگر است، و کانت در هر دو حوزه حس و فهم دخالت مستقیم و مؤثر زمان را در تحقق «محسوس» و «مفهوم» اعلام کرد. زمانمندی در عصر جدید پیوندی ناگسستنی با تاریخمندی دارد و این ارتباط از ویژگی های منادولوژی لایب نیتس است؛ زیرا منادهای لایب نیتس در یک فرایند نامتناهی در طول زمان (تاریخ) صفات خود را از قوه به فعلیت می رسانند. در فلسفه هگل، مفهوم «ضرورت دیالکتیکی» به این خاصیت زمانی اضافه شد و هگل اعلام کرد که حوادث تاریخ در همان زمان و به همان صورت که رخ داده اند، باید رخ می دادند. این سنت زمانی - تاریخی فلسفه آلمانی به دیلتای رسید و او با استفاده از این سنت، دو مفهوم تاریخمندی و نقد عقل تاریخی را در هم آمیخت. سرانجام هایدگر در کتاب «وجود و زمان» حالت هستی را ذاتا زمانمند و زمانمندی را جوهر هستی اعلام کرد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 21
حل پارادوکس عینیت - ذهنیت وجود مطلق با تکیه بر هستی شناسی علامه سیدحیدر آملی
نویسنده:
سیدحسن سعادت مصطفوی ,مهدی سپهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
سید حیدر آملی از عرفا و حکمای قرن هشتم، با بسط و تنسیق عرفان نظری در مکتب محی الدین عربی، طرح و الگویی در هستی شناسی می اندازد که می توان آن را هستی شناسی ناب دانست. هستی شناسی ناب نه یک رویکرد در کنار سایر رویکردها، بلکه حقیقتی است که فراتر از هر گونه نگاه مفهومی - مصداقی می رود، به این بیان که هستی را نه مصداقی برای مفهوم وجود بلکه حقیقتی فراتر از مفهوم و مصداق می داند. همچنین برای هستی خارجیت (عینیت) قایل است، اما نه خارجیت در مقابل ذهنیت بلکه خارجیتی (عینیتی) در ورای دوگانه خارجیت - ذهنیت. از این رو حقیقت وجود (وجود مطلق) در عین حال که هم خارجی است و هم ذهنی، نه خارجی است و نه ذهنی. این طرح، پارادوکسی را که در باب خارجیت (= عینیت) و ذهنیت وجود مطرح است، حل می کند. پارادوکس به این صورت است که ذهنیت در مقابلِ عینیت است، در عین حال خود، عینیت دارد؛ یعنی ذهنیت، عینی است و عینی نیست. حل این پارادوکس با توجه به هستی شناسی ناب سیدحیدر آملی و در نهایت، با نظریه تمایز احاطی ابن ترکه اصفهانی به کمال خود می رسد.
صفحات :
از صفحه 23 تا 57
تکاپوهای سادات برای تشکیل حکومت در ماوراالنهر در سده پنجم هجری قمری
نویسنده:
محسن رحمتی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
 لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.
صفحات :
از صفحه 89 تا 109
نقش دبیران ایرانی در تحول نظام اداری عباسیان
نویسنده:
فهیمه فرهمندپور ,محبوبه فرخنده زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
سقوط امپراتوری ساسانی و ورود مسلمانان عرب به ایران، سبب اختلاط طبقات مختلف جامعۀ ایرانی با جامعۀ اسلامی گردید. یکی از این طبقات مهم، دبیران اند که حامل رسوم و سنت های سرزمین خود خاصّه در زمینۀ امور اداری و نهادهای سازمانی و حکومتی بودند. با نفوذ ایرانیان در دستگاه خلافت عباسی، خلفای آن سلسله، از آداب و سنن ایرانی الگو گرفته و آن را در ادارۀ حکومت خود به کار بستند. از این رو موالی و ایرانیان نو مسلمان در رأس تشکیلات اداری و سازمان دولت عباسی قرار گرفتند. آنان که در دورۀ اموی فعالیت خود را در تشکیلات حکومتی آغاز کرده بودند، در دوران عباسی، جایگاه ویژه ای در ادارۀ حکومت به دست آوردند. در حقیقت، حرکتی که موالی ایرانی با عنوان کتّاب در دورۀ اموی آغاز کرده بودند، با روی کار آمدن خاندان های دیوانی در عهد عباسی ادامه یافت. شکل گیری منصب وزارت، تأکید بر همسانی دین و دولت و در نهایت انتقال وظایف و اختیارات وزراء به کتّاب، از تحولات و دگرگونی های منصب کتابت در دورۀ عباسی بود. این پژوهش بر آن است تا بر اساس روش توصیفی - تحلیلی و به استناد منابع و مآخذ تاریخی فرایند حضور کاتبان را در تشکیلات اداری عباسیان بررسی کرده و نقش آنان را در تحوّل و تطوّر نظام اداری آن دولت بیان نماید.
صفحات :
از صفحه 99 تا 121
سنت حلف و کارکردهای آن در عصر جاهلی
نویسنده:
علی ناظمیان فرد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
کلیدواژه‌های فرعی :
چکیده :
جامعه ی عرب در روزگاران پیش از اسلام به حیث ماهیت قبیله ای و نابرخورداری از حاکمیت سیاسی و نظم مدنی،متأثر از سنت هایی بود که روابط درونی و بیرونی قبیله را تنظیم می کرد.سطح متفاوت قدرت و اقتدار قبایل عدیده ی جزیرة العرب در روزگار جاهلی و زندگی مشحون از جنگ و ستیزی که طبیعت خشن عربستان بر ساکنان خود تحمیل می کرد و سنت و آدابی که جامعه ی قبیله ای عرب با خود داشت زمینه را برای افزایش بحران های اجتماعی هموار می کرد. پرسش اساسی که این مقاله حول محور آن سامان یافته،این است که در چنین شرایطی جامعه ی قبیله ای عرب،چه راهبردی را در مهار و یا فرو کاستن بحران اتخاذ می کرد؟یافته های این نوشتار بر این مفروض مبتنی است که جامعه ی قبیله ای عرب در نبود نظم و حاکمیت سیاسی متمرکز- که بتواند با سازوکارهای خویش به تنظیم و تعدیل مناسبات اجتماعی بپردازد- به اندیشه ی پی افکندن سنتی روی آورد که از آن به عنوان حلف یاد شده است. در این نوشتار سعی بر آن است تا با تکیه بر داده های تاریخی، به تبیین حلف و مکانیزم انعقاد گونه های مختلف آن و نیز کارکردهای ویژه ای که در جامعه ی عرب جاهلی از آن برخوردار بوده است،پرداخته شود.
صفحات :
از صفحه 125 تا 144
بلغار و «بلغارها» در منابع تاریخی و جغرافیایی اسلامی از آغاز تا سده نهم هجری
نویسنده:
حسین قره چانلو ,رمضان رضایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
بلغارها گروهی از اقوام ترك بودند كه در آسيای مركزی می زيستند و در طول تاريخ و تمدن اسلامی در ثغور اسلامی و در سرزمين قپچاق گذران زندگی می كردند. اين گروه از ترك ها ضمن تعاملات با مسلمانان هم جوار خود به دليل نيازهای طبيعی و امور زندگی خود به كناره های شمالی دريای خزر و سپس به سواحل رود خانه ولگا مهاجرت و سرانجام در اروپای شرقی سكونت دائم پيدا كردند و امروزه به عنوان كشور بلغارستان شناخته می شود. اين مقاله بر آن است، فرآيند اين فراز و فرودهای آنان و علل مهاجرت به نواحی خوش آب و هوای آسيای مركزی و در كنار روس ها و تعامل با آنان و يا با مسلمانان و خلفای اسلامی و مغول ها و حاكمان ترك اسلامی در منابع جغرافيايی مسلمانان و مورخان اسلامی را بيان كند.
صفحات :
از صفحه 123 تا 135
  • تعداد رکورد ها : 97136