جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

تجدیدنظرخواهی جزء طرق فوق العاده اعتراض به آرای قطعی محاکم است که معادل آن اعاده دادرسی درحقوق ایران می‌باشد، مساله دادرسی و احقاق حقوق افراد هم در فقه و هم درقوانین موضوعه کشورها مورد توجه ویژه قرارداشته و با توجه به‌اهداف قوانین حقوقی و کیفری که در صدد برقراری عدالت درکشور می‌باشد، تجدیدنظرخواهی به‌عنوان یکی از طرق فوق‌العاده اعتراض به آرای نهایی محاکم، درقانون آئین‌دادرسی‌کیفری وحقوق اسلامی برای اصحاب دعوا در نظرگرفته شده‌است؛ این موضوع آنقدرحایز اهمیت است که به‌عنوان حق بین المللی و از حقوق بشری به‌شمار می‌آید. مشکلی که در این تحقیق دنبال حل آن هستیم، این‌است که تجدیدنظرخواهی در فقه مصداق نقض حکم حاکم محسوب می‌شود و اکثر فقهای امامیه و احناف با درنظرداشت شائبه «رد حکم واجب‌النفوذ»، نقض حکم حاکم را جایز نمی‌دانند؛ از طرف دیگر با حکمت قضا که فلسفه آن فصل خصومت است، سازگار نیست؛ دراین نوشتار سعی گردیده با بررسی همه‌جانبه کتب فقهی، حقوقی، دیدگاه‌های مختلف حقوق‌دانان و فقهاء، به‌حسب ضرورت تجدیدنظرخواهی درعصرکنونی، به‌بررسی آن پرداخته شود، که نگارنده از خلال مطالعه وبررسی اطلاعات جمع‌آوری شده به‌نتایجی دست‌یافته که به‌برخی از آنها اشاره می‌شود: یک)تجدیدنظرخواهی که در فقه از آن به نقض حکم حاکم یاد می‌شود، به‌عنوان یک‌روش فوق‌العاده اعتراض براحکام نهایی محاکم، درحقوق افغانستان در موارد خاص و استثنایی قابل پذیرش بوده‌است؛ دو) بر اساس مبانی فقهی اکثر فقهای امامیه و احناف اصل عدم جواز تجدید‌نظرخواهی در آرای قضایی حاکم است مگر در مواردی که ادله حرمت نقض حکم شامل آن نشود؛ سه) برخی از فقها مواردی را برشمرده که بر اساس آن می‌توان در آرای قضایی تجدید‌نظر نمود؛ چهار)تجدیدنظرخواهی با سایر طرق اعتراض به آراء متفاوت بوده و دارای شرایط، آثار وکاربردهای مخصوص به‌خود می‌باشد. این نوشته، به ‌بررسی تجدیدنظرخواهی درحقوق افغانستان ازدیدگاه فقه اهلبیت و فقه حنفی با استفاده از منابع کتابخانه‌ی، مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی، پرداخته است.

‫مهاجرت پيامدهايي مانند افزايش يا کاهش جمعيت، تغيير ترکيب جمعيتي، ايجاد تنوع فرهنگي و همچنين پيامدهايي در حوزه اقتصادي و اجتماعي دارد. طبق آمار اعلام شده از سوي وزارت کشور ايران، بيش از 800 هزار تبعه افغاني در ايران زاده شده‌اند. مخالفت ايران با اشغال افغانستان توسط شوروي، شباهت‌هاي فرهنگي ميان دو کشور و وضعيت سياسي و اقتصادي ايران، باعث مهاجرت افغاني‌هاي زيادي به ايران شد. از دلايل مهاجرت افغان‌ها مي‌توان به کودتاي هفت ثور (1979ـ1978) که موجب فشار رژيم کمونيستي بر مردم و نارضايتي آن‌ها شد؛ قيام‌هاي مردمي که ناامني براي مردم عادي را به‌دنبال داشت، و آغاز جنگ چريکي در زمان حمله روس‌ها و پيوستن مردم به مجاهدين، اشاره کرد. مجاهدين در روستاها مراکزي را ايجاد کردند که موجب حمله دولت به اين روستاها شد. حکومت کمونيستي در طول سال‌هاي متمادي، فشارهاي فراواني را بر مردم تحميل کرد. حتي در دوران حکومت مجاهدين، جنگ‌هاي داخلي بار ديگر مردم را به سختي انداخته بود. طالبان نيز با اعمال افراطي مانند ايجاد ساتر براي چهارپايان، تعيين اندازه براي ريش مردان، تازيانه زدن بر مردگان در صورت کوتاهي ريش آن‌ها، بيرون کشيدن جنازه رقيبان خود و نابود کردن آن‌ها، عرصه را بر مردم تنگ کرده بودند. همه اين‌ها موجب مهاجرت افغان‌ها گرديد. حفظ جان و مال، آموزش و اشتغال از جمله پيامدهاي مثبت اين مهاجرت براي افغان‌ها بود. مهاجرت به ايران نيز پيامدهاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي، حقوقي و فرهنگي فراواني داشته است. برخي از روزنامه‌نگاران ايراني، آسيب‌هاي اجتماعي ناشي از پذيرش افغان‌ها را بسيار بزرگ جلوه داده‌اند، و ناعادلانه قضاوت کرده‌اند. از ديدگاه آن‌ها ازدواج با دختران ايراني، رهاکردن زن و فرزند، وابستگي به مواد مخدر، افزايش بيکاري، تجاوز جنسي و افزايش کودکان خياباني، از جمله پيامدهاي مهاجرت افغان‌هاست. در حالي‌که اين موارد واقعيت نداشته، و با روحيه غيرتمندي و زحمت‌کشي مردم افغانستان سازگاري ندارد.