جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پژوهش حاضر با رويکردي تطبيقي، ديدگاه‌هاي فقه اماميه و مذاهب چهارگانه اهل سنت در باره احکام و فروع فقهي مربوط به ارث زنان و مقدار آن و حقوق زن نسبت به مرد طبق قوانين موضوعه جديد را تجزيه و تحليل مي‌کند. نويسنده نخست با تعريف ارث و ارکان آن از لحاظ لغوي و اصطلاحي، مفهوم ترکه (آنچه از مورّث به عنوان مال ارث به جاي مانده است) را نزد مذهب فقه اماميه و مذاهب فقهي اهل سنّت بررسيده و ضمن طرح کردن موجبات ارث در فقه مذاهب مختلف اسلامي، موضع دين اسلام در مورد ارث زن را با قوانين ساير اديان و جوامع بشري مقايسه مي‌نمايد. وي آن‌گاه با بيان موضع قوانين موضوعه جديد در مورد حقوق و مزاياي زن نسبت به مرد، حقوق زن از منظر حقوق موضوعه معاصر به عنوان دختر، خواهر، مادر و همسر را با قوانين فقهي مقايسه کرده است. در فصل دوم موضعگيري مذهب فقهي اماميه در مورد ارث زن مطرح شده و ادله قرآني و روايي ارث زنان و مقدار اين ارث نسبت به زنان ذکر شده و ارث زن به عنوان همسر، مادر، خواهر، دختر، عمه، خاله، مادربزرگ و... از لحاظ مقدار از منظر علماي اماميه به صورت مفصل بيان مي‌گردد. در فصل سوم ديدگاه‌هاي فقهي مذاهب اسلامي اهل سنت در مورد مقدار ارث زنان با عناوين مختلف مادر، فرزند، خواهر، عمه، خاله، مادربزرگ و همسر تبيين شده و فتاواي آنان در مورد موانع ارث زن، موجبات ارث زن، حواجب، عول و تعصيب با ديدگاه‌هاي فقهي فقهاي اماميه مقايسه گرديده است. در فصل چهارم نيز احکام عمومي مرتبط با ارث زنان مانند، بطلان تعصيب و عول و ادله ردّ آن‌ها از منظر فقهاي اماميه مطرح شده و آراي آنان با ديدگاه‌هاي فقهاي مذاهب اربعه که به نوعي قائل به عول و تعصيب هستند، تطبيق و مقايسه مي‌شود.

‫گاهي نوع قرائت آيه و يا کلمات قرآني مي‌تواند احکام فقهي را تغيير دهد، و اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي به بررسي نقش اين موضوع در استنباط احکام شرعي پرداخته است. مصاحف اوليه، بدون نقطه و اعراب بود، و نقل و روايت اين مصاحف نيز اگرچه بر حفظ و ضبط استوار بود اما لهجه افراد، و همچنين اجتهاد در انتخاب قرائات بر اساس مرجحات، در مجموع سبب گرديد تا اختلاف قرائات، فراگير شود. بسياري از علما شرايطي را براي شناخت قرائت صحيح مطرح کرده‌اند اما اين شرايط به آساني محقق نمي‌گردد و بهتر آن است که همگام با ديدگاه اهل بيت‌(، قرآن موجود در ميان مسلمانان را ملاک قرار دهيم. درباره حجيت قرائت‌ها نيز اگرچه برخي به ادله حجيت خبر واحد استناد کرده‌اند اما حق آن است که قرائات مختلف حجيت ندارد و تنها قرائتي داراي حجيت، همان است که از صدر اسلام تا به حال، سينه به سينه نقل شده است. اما در طول تاريخ اسلام، فقهايي بر اساس اين قرائت‌ها فتوا داده‌اند؛ مثلاً در آيه حيض، اختلاف در قرائت عبارت "حتي يطهرن" موجب شکل‌گيري دو حکم شده است؛ اگر اين عبارت به‌تخفيف قرائت شود، حکم جواز هم‌بستر شدن با زن بعد از پاکي از حيض، و پيش از غسل احراز مي‌گردد؛ اما اگر به‌تشديد قرائت شود، هم‌بستر شدن با زن پيش از غسل حيض جايز نخواهد بود. همچنين در آيه وضو، اگر واژه "أرجل" را به‌کسر بخوانيم و عطف به "رؤوس" بدانيم، حکم آن وجوب مسح پا در وضو خواهد بود؛ اما اگر "أرجل" را به‌فتح بخوانيم و عطف به "وجوه" بدانيم، حکم آن وجوب شستن پا در وضو خواهد بود. همچنين در آيه‌اي که موارد نقض وضو را بيان مي‌کند، اختلاف در قرائت "لامستم" و "لمستم" حکم فقها را مختلف نموده است؛ که اماميه قرائت "لامستم" را که کنايه از جماع است، درست مي‌داند و لمس زنان را باعث نقض وضو نمي‌داند. در بسياري از آيات الاحکام، اين اختلاف در قرائت، و تفاوت حکم وجود دارد.

---

---

‫آنچه در این تحقیق به رشتۀ تحریر درآمده است، ترجمانی از کتاب «الدر النظم فی لغات القرآن العظیم» اثر محدث قمی، به همراه پژوهش و توضیحاتی است که گاه مطالب کتاب ایجاب کرده است. در این کتاب که خود برگرفته از آثاری چند در باب مفردات قرآن و تأویل آیات آن است به نحو ایجاز مطالب بسیار زیاد و کاملاً مفید گرد آمده است و من در این رساله کوشیده ام که به مقصود نگارنده پی ببرم و آن را به ترتیب و شیوه ای که مؤلف نگاشته است به فارسی برگردانم. علاوه بر آن در پیشگفتار و مقدمه نکاتی را در باب شرح حال و آثار مؤلف، کتب مفردات و جز این دو تقدیم داشته ام. کوشش من در این رساله به صحّت ترجمه وهمانندی آن در اختصار معطوف بوده و تا حد امکان از کاستن یا افزودن مطلبی بر آنچه مؤلف آورده است خودداری کرده ام و آنچه در توضیح و یا تکمیل مطلب نیاز بوده است، در پای ورق و جدا از سخن مؤلف متذکرگردیده ام. برخی از این توضیحات برگرفته از دیگر منابع است که به مأخذ آن اشاره کرده ام و برخی دیگر به معلومات دانشجویی ام باز می گردد. سرانجام تلاش نگارنده به ترجمه کامل کتاب و تعلیقاتی علاوه بر آنچه گروه تحقیق در موسسه در راه حق یافته اند، منتهی گردید- والسلام. Abstract In this desertation that is a translation of "al-dor al-nazim fi loghat-e-al-qoran", by mohaddeth of qum and research on it is some fragments that its comment was necessary. in this book which its data take from some works on single elements and hermenutics of quran, there are many and so useful information subjects. This desertation has tried to understand the amis of complier and translate it in Persian. Biography and works of author and introducing of work on single elements of qoran in translation of text, I tried to keep integrity and honesty. Therefore my translation is verbatim. My comment on some fragment refers to my own opinion and the points of view of other scholors. In my desertation of the book has completed and with annexation that I added made this work in relation with the effort that dar rah-e-haqq institution did, is more complet.

در مورد معماری مساجد دوره پس از اسلام بخصوص سدههای اولیه، تحقیقات نسبتاً جامعی صورت گرفته و ویژگیساختمانی این بناها از نظر نوع پلان، مصالح بهکار رفته، و بهطور کل ویژگیهای معماری بنا در دورههای مختلف مورد مطالعه و بررسی مستشرقین و محققین داخلی قرار گرفته است. در این میان مطالعه تزئینات بنا، بازشناخت و رهیافت به چگونگی خلق آنها و ویژگیهای تجسمی و بصری آن کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است، حال آنكه مبحث تزئین در معماری بناهای اسلامی همچون خود معماری اهمیت داشته و به جد دنبال شده و مبانی نظری و تئوریهای بسیاری را در خود نهفته است.در این تحقیق تلاش میشود با تأکید بر آرایههای تزئینی مسجد جامع قروه ویژگیهای تزئینی مساجد اولیه دوره اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. مسجد جامع قروه از بناهای اولیه دوره اسلامی است این بنا دارای دو کتیبه گچی با خط نسخ و یک کتیبه رنگی به خط کوفی است، هر کتیبه دارای تزئینات خاص خود است که در این میان کتیبه کوفی از ارزش هنری بالایی برخوردار بوده و نوع خط و نقشهای گره زیبایی خاصی به آن بخشیده است. سایر نقشهای تزئینی این بنا شامل نقشهای هندسی و گیاهی در زمینه کتیبهها، نقشهای شمسه و تزئینات آجری میباشد.با بررسی و مطالعه نقشها میتوان علاوه بر مرمت، بازسازی و حفظ این نقشها به مبانی تجسمی و زیباییشناسی آن نیز پی برد. بیشک دسترسی طراحان گرافیک به این نقشها و آشنایی هنرمندان با زیباییهای گرافیکی این آثار میتواند آنان را با وجوه جدید هنرهای اسلامی آشنا ساخته و طراحان گرافیک را به کاربرد این آثار ترغیب نماید. در واقع مهمترین انگیزه نگارنده در این تحقیق پررنگتر ساختن وجوه گرافیکی و تزئینی این بنا است که سعی شده است بوسیله بازسازی نقشها و کتیبهها و بررسی بصری آنها تا حدی به این امر کمک شود. در حین مطالعة تزئینات این بنا مشاهده میگردد که بخشهایی از تزئینات آن با نقشهای کتیبهای بناهای اطراف همچون مسجد جامع قزوین، مسجد جامع قلابر و گنبد سلطانیه تشابهات گاهاً نزدیکی دارند مثلاً مقایسة تزئینات کتیبهای این بنا با مسجد جامع قزوین نشان میدهد که هر دو از یک شیوه کاری و زیبایی شناسی واحدی تبعیت میکنند بدین ترتیب بهنظر میرسد این تشابهات بتواند زمان اجرای تزئینات این بنا را تا حدود زیادی مشخص نماید.مهمترین هدف در این تحقیق همانا نگاه گرافیکی به آرایهها جهت كشف روابط بصري و اصول تزئيني آن است، همچنين تلاش شد تا با طراحی و بارگذاری وب سایت تخصصی این بنا، تزئینات و نقشهای وابسته آن به نحو شایستهای به علاقمندان و پژوهشگران عزیز معرفی گردد. مسجد جامع قروه از بناهای اولیه دوره اسلامی است. این بنا دارای دو کتیبه گچی با خط نسخ و یک کتیبه رنگی به خط کوفی است، هر کتیبه دارای تزئینات خاص خود است که در این میان کتیبه کوفی از ارزش هنری بالایی برخوردار بوده و نوع خط و نقش‌های گره زیبایی خاصی به آن بخشیده است. سایر نقش‌های تزئینی این بنا شامل نقش‌های هندسی و گیاهی در زمینه کتیبه‌ها، نقش‌های شمسه و تزئینات آجری می‌باشد.مهمترین هدف تحقیق همانا نگاه گرافیکی به آرایه‌ها جهت کشف روابط بصری و اصول تزئینی آن است. بی شک با بررسی و مطالعه نقش‌ها می‌توان علاوه بر مرمت، بازسازی و حفظ این نقش‌ها به مبانی تجسمی و زیبایی‌شناسی آن نیز پی برد. بی‌شک دسترسی طراحان گرافیک به این نقش‌ها و آشنایی هنرمندان با زیبایی‌های گرافیکی این آثار می‌تواند آنان را با وجوه جدید هنرهای اسلامی آشنا ساخته و طراحان گرافیک را به کاربرد این آثار ترغیب نماید.

‫موضوع اين اثر اعراب القرآن در مجموعه عكسى از يك نسخه خطى است كه تمام سورههاى قرآن را شامل مىشود، ولى در مواردى، به ساير موضوعات علوم قرآنى مثل: تفسير، لغت، غريبالقرآن، قرائت نكات بلاغى، اشتقاق و ساير موضوعات ديگر كه به نوعى در ارتباط با علوم قرآنى، مىپردازد. در اين اثر، مصنف سعى كرده است تمام نكات صرفى و ظرايف ادبى و تفسيرى و موارد ديگر را كه در علم اعراب القرآن مهم به نظر مىرسد، مطرح سازد كه اين امر در نوع خود كمنظير است. با توجه به قرائن به دست آمده از متن نسخه مشخص مىشود كه مصنف حداقل در قرن ششم هجرى يا فراتر از آن مىزيسته است. از آنجه كه متن نسخه از نظم و هماهنگى دستورى و نيز موضوعات برخوردار نبود، لازم بود كه دستهبندى و مرتب شود و شيوهاى جديد در كتابت آن اعمال گردد. اهداف اين پاياننامه عبارتند از: 1) ارائه اثرى جامع و در عين حال موجز و مختصر در زمينه اعراب القرآن. 2) تجزيه و تركيب عبارات قرآن از جنبههاى علمى و عملى و بيان نكات ظريف و لطايف در اسلوب بيانى قرآن.

‫چکیده و 20 صفحه از متن الکترونیکی در پیوست ها و منابع دیجیتالی قابل رؤیت می باشد

چکیده ندارد.

---