جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مطالب پایان نامه حاضر در چهار بخش تنظیم شده است. بخش نخست نگاهی به میبدی و کشف الاسرار .بخش دوم ترجمه قرآن و بررسی شیوه مترجمی میبدی. بخش سوم ویژگیهای سبکی کشف الاسرار با تکیه بر نوبت اول پیش درآمد و بخش پایانی واژگان کشف الاسرار و اهمیت آن.

این رساله با عنوان«عفت کلام در قرآن» در جستجوی پاسخ به پرسشها و ابهاماتی است که در ذهن نگارنده و برخی دانشجویان وجود داشته است و به نظر می رسد پژوهش جدیدی درزمینه آشنایی با کیفیت سخن گفتن و یا به عبارت دیگر آشنایی با فواید و آفات بیان و زبان از دیدگاه قرآن می باشد. این پایان نامه شامل یک مقدمه و سه بخش می باشد. بخش اول به بررسی واژه«عفت» (لغوی و اصطلاحی) و کاربرد عفت کلام با استناد به آیات و روایات می پردازد. هم چنین درباره کلام و بیان تحت، عنوان نقش کلیدی زبان در فرهنگ قرآن و اهمیت زبان و به برخی از آفات زبان اختصاص یافته است. بخش دوم درباره «ادب الهی در تبین معارف قرآنی» می باشد که شامل مفاهیم و تعاریف ادب و هم چنین تعریف اخلاق و جایگاه آن و به مفهوم کنایه و کنایاتی که در قرآن به کار رفته اختصاص یافته است. بخش سوم درباره نقش قرآن در اعتدال بخشیدن کلام و بیان است که در آن به مباحثی درباره پیشگامی قرآن در اعتدال و اصلاح گفتار و شناساندن آفات زبان و اصلاح تعبیرات و راههای گریز از مهلکه های زبان و آموزش شیوه صحیح سخن گفتن پرداخته شده است.

این پروژه به ریشه یابی سخنان حضرت فاطمه زهرا(س)، بعد از رحلت رسول خدا(ص)، در قرآن و سنت می پردازد. در قسمت مقدمه نگاهی گذرا به شناخت حضرت و مراحل زندگی ایشان داریم. در فصل اول، هجوم به بیت زهرا(س) و سخنان ایشان در برخورد مستقیم و غیر مستقیم با مهاجمان را، آورده و با آیات قرآن و سنت رسول خدا(ص)تطبیق می دهیم. فصل دوم به سرزمین فدک و مشخصات آن، اعطای فدک به فاطمه(س)، غضب فدک، مبارزات اولیه حضرت برای باز پس گیری آن، تصمیم به مبارزه نهایی، خطا به فدک در مسجد و بخشهای گوناگون آن و سرانجام فدک می پردازد. در این فصل حضرت آیا قرآن را به شکل دامنه داری، مستقیم و غیر مستقیم به کار می گیرد و امتی را که از کتاب خدا روی گردانده اند، مؤاخذه می کند و حکومتی را که مدعی تمسک به قرآن کریم است. با استدلالات قاطع به محاکمه می کشد. فصل سوم به بیماری حضرت و خطبه های کوتاهی که در بستر بیماری برای عیادت کنندگان، ایراد کردند، پرداخته و در آخر دعای نور را که به سلمان فارسی تعلیم دادند، آورده می شود. فصل چهارم به اشکهای زهرا(س) بعد از رحلت پدر و فلسفه این اشکها می پردازد و سپس اعتراض مردم به گریه های ایشان و حضور ایشان در بیت الاحزان و خواندن اشعاری در فراق پدر و شکوه از بی وفایی امت و انحراف آنان از مسیر قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) و در آخر خراب کردن سایبان بیت الاحزان توسط حکومت نامشروع سقیفه. در فصل پنجم حالات و سخنان واپسین حضرت بیان می شود. وصایای ایشان به امام علی(ع) و اسماء بنت عمیس سپس بیان چگونگی شهادت حضرت و در آخر وصیت نامه مکتوبی که شامل بخشهای مختلف می باشد، آورده می شود. در قسمت نتیجه، اثرات مبارزات و سخنان حضرت فاطمه(س) تحلیل شده است و انطباق سخنان ایشان با قرآن و سنت نبوی به طور مطلق و از طریق شباهت به پیامبر و اثبات و حیانی بودن کلام پیامبر، آورده می شود و با اثبات نقش محوری حضرت در میان اهل بیت(علیهم السلام) و حیانی بودن کلام ایشان به کل اهل بیت عصمت(علیهم السلام) تسری و تعمیم داده می شود. و در آخر فاصله جهان امروز با شخصیت فاطمه(س) به چالش کشانده شده است.

این رساله که به منظور بررسی و تجزیه وتحلیل نقش انسجام واژگانی در فهم و درک معانی قرآن مجید تدوین شده است، مشتمل بر سه فصل است. فصل اول که مقدمه رساله می باشد به بیان طرح مسئله، اهداف تحقیق و روشهای انجام آن اختصاص دارد. فصل دوم نگاهی گذرا بر ادبیات مربوطه داشته و مباحثی چون سیر مطالعه زبان، چگونگی پیدایش مکتب سخن کاوی و بررسی بافت موقعیت، بافتار و متن را شامل می شود.فصل پایانی رساله به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته و ضمن تبیین عناصر و عوامل انسجام واژگانی و جنبه های مختلف آن به همراه شواهدی از قرآن کریم، ادله ضرورت مطالعه متن بنیاد قرآن را بر شمرده و در انتها یکی از سوره های قرآن مجید از نظر روابط و گره های انسجامی تحلیل شده و نقش این روابط و گره ها در ارائه درونمایه متون قرآنی مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است.

در این پژوهش تلاش بر این بوده که آنچه درباره خلود و تعابیر گوناگون از آن در قرآن و منابع مربوط به آن آمده به صورتی اجمالی مطرح گردد که در این راستا، پژوهش به صورت فصلها و قسمتهای مختلفی ارایه شده که معرفی آنها به این صورت در این چکیده تقدیم می گردد. فصل اول تحت عنوان «کلیات و مبانی خلود» که در قسمت اول به مقدماتی نظیر معنی لغوی و معنی اصطلاحی خلود و نظر مفسران و صاحبنظران در مورد معنی آن می پردازد. و در قسمت دوم فصل، در مورد مسایلی از جمله روح، پدیده مرگ و امکان خلقت عالم دیگر توضیح داده ایم. فصل دوم که«تحلیل ابعاد تفسیری خلود» نام دارد شامل توضیحاتی برای وارد شدن به بحث اصلی است که از نظر تفسیری- کلامی به شناساندن ثواب و عقاب می پردازد و در ادامه هم آیاتی در باب همین موضوع آورده شده است. فصل سوم با عنوان«تأثیر اسلام در سر نوشت انسان» که به بحث در مورد اعمال خیر و شر مسلمانان و غیر مسلمانان می پردازد. در پایان پژوهش چند خطی به عنوان نتیجه گیری مطرح گردیده که امیدوارم جمع آوری این مطالب درباره خلود و جاودانگی انسان، همه و همه موجبات ایجاد آگاهی در شخصیت ما را فراهم آورد شاید که بتوانیم در مسیر شناختن این گونه معارف مهمتر و علمی تر قدم برداریم.

بررسی این قاعده که هیچکس نباید به زبان دیگری دارا شود یا استفاده بدون جهت در قرآن و حقوق اسلامی نویسنده می خواهد به این سوالات که وضعیت این قاعده در حقوق دیگر کشورها چه صورت است و چه سیری داشته، ماهیت آن چیست. موارد و مصادیق آن کدام هاهستند و وضعیت آن در حقوق اسلام و ایران پاسخ دهد و قصد دارد آنرا با قاعده کلی بنام اکل مال به باطل در قرآن مقایسه نماید. ابتدا وضعیت قاعده استفاده بدون جهت در حقوق خارجی مثل حقوق روم، فرانسه، انگلیس، امریکا و... بررسی می کند (بیان سیر تاریخی قاعده) و سپس به بررسی وضعیت آن در ایران می پردازد. پس استفاده بدون جهت (اکل مال به باطل) را در حقوق اسلام بررسی می کند که شامل استناد به قرآن، روایات و احادیث و فقه راجع به این قاعده می باشد. در فصل آخر هم مبنا و ماهیت قاعده، بیان شرایط تحقق آن و آثارش و در نهایت تعدادی از موارد و مصادیق آن بررسی می شوند و به این نتیجه می رسد که این قاعده که در قوانین اسلام و ایران به صراحت قوانین حقوقی برای کشورها بیان شده است دارای مصداق اجرایی بهتری می باشد و در کشورهای خارجی، این قاعده علی رغم ذکر صریح آن در قوانین حقوقی با ضعفهای عمده ای همراه است

عناوین این رساله به شرح ذیل است: مشکل اعراب سوره های : ضحی تین علق قدر زلزال قارعه عادیات تکاثر عصر همزه فیل قریش ماعون کوثر کافرون نصر مسد اخلاص فلق و ناس

در این تحقیق، تلاش بر این بوده که آنچه درباره جنبه های ربوبیت الهی، از زبان امام حسین(ع) که در دعای عرفه آمده است را، با تطبیق بر آیات قرآن کریم بیان نماییم. در این راستا، پژوهش به صورت فصل ها و قسمتها ی مختلفی ارایه شده است که در اینجا به معرفی آنها می پردازیم. ضمنا این تحقیق، به روش کتابخانه ای جمع آوری گردیده است و کتابهای لغات، تفسیر و به خصوص المعجم المفهرس، از جمله منابع مهم مورد استفاده می باشد. این تحقیق شامل 20 فصل می باشد که هر فصل شامل: فصل اول شامل چهار قسمت است: در قسمت اول، تعریفی در رابطه با دعا آمده و خود به یک بخش دیگر تقسیم می شود که در آن توضیحی دررابطه با معنای لغوی و اصطلاحی دعا داده ایم. قسمت دوم، پیرامون فلسفه دعا بحث می شود، که اصولا چرا ما دعا می کنیم. قسمت سوم:در این قسمت به انگیزه های توجه به دعاهای معصومین اشاره شده است. و آن را در چند مورد توضیح داده ایم. در قسمت چهارم هم، پیرامون اهداف داعی در هنگام دعا کردن بحث کرده ایم. فصل دوم: در این فصل تمام صفاتی را که حضرت در رابطه با خدای تعالی به آن اشاره فرموده اند، به همراه اهداف ایشان از ذکر این صفات را بیان کرده ایم. سپس توضیحی در رابطه با این صفات و آیات مربوط به آن داده ایم. فصل سوم: در این فصل پیرامون آفرینش انسان و الطافی که خداوند در حق بندگانش کرده، بحث شده است، سپس آیات مربوط به هر مرحله از خلقت انسان نیز ذکر شده است. فصل چهارم: در این قسمت، در باره حقیقت ایمان و مواردی که حضرت، ایمان خود را نسبت به خداوند، بوسیله آنها بیان کرده است، بحث می کنیم و آن را به دو قسمت تقسیم کرده ایم. در هر مورد، آیاتی از قرآن کریم پیرامون آن مطالب، آورده شده است. فصل پنجم: در این فصل پیرامون مساله توحید به خدای تعالی، سخن به میان آمده است و توضیحی پیرامون اعتقاد امام حسین(ع) به بیگانه بودن خداوند و آیات مربوط به آن داده ایم. فصل ششم: به در خواستهایی که امام حسین(ع) از خداوند طلب می کند و اهداف ایشان اشاره کرده ایم. این فصل شامل شش قسمت می باشد که در هر قسمت، خواسته های امام حسین(ع) را به همراه آیات مربوط به آن بیان کرده و توضیح داده ایم. فصل هفتم: در این فصل، پیرامون نعمت هایی که خداوند پس از خلقت انسان، در اختیار او قرار داده است و در این دعای شریف، حضرت ذکر کرده اند، اشاره شده و آیاتی هم از قرآن کریم در رابطه با آن آمده است. فصل هشتم: درباره اینکه انسانها در مراحل سخت و دشوار زندگی و زمانی که مشکلات به آنها روی می آورد، تنها از خداوند یاری بخواهند و از او طلب استعانت کنند، بحث کرده ایم، بدین ترتیب که هر فراز از سخنان حضرت را، به همراه آیات مربوط به آن آورده و توضیحی پیرامون آن داده ایم. فصل نهم: در این فصل ابتدا به توضیحی درباره در خواستی که حضرت از خداوند پیرامون دوری از عقوبت الهی دارد، پرداخته ایم و هدف ایشان را از بیان چنین در خواستی، ذکر کرده و آیات مربوط به این بحث را آورده ایم. در ادامه، توضیحی در باره خانه کعبه، که حضرت آن را با لفظ بیت الحرام و بیت العتیق آورده، داده ایم. سپس قسمت های دیگر فراز را بیان کرده ایم و آیات مربوط به هر قسمت را آورده ایم. در آخر هم بحثی پیرامون حروف مقطعه داریم. فصل دهم: در این فصل در باره اینکه اگر انسان از رحمت خداوند دور شود، چه مصائب و مشکلاتی برای او پیش می آید، به همراه آیات مربوط به آن توضیح داده ایم. فصل یازدهم: در این قسمت، به نتایج توجه به صفات خدای تعالی اشاره شده و بیان کردیم که اگر انسان، این صفات را همیشه به یاد داشته باشد. چه نتایجی برایش دارد و در رفتارش چه تأثیری خواهد داشت. این فصل شامل چهار قسمت می باشد که در هر قسمت، صفات خداوند را به همراه آیات مربوط به آن، مورد بحث قرار داده ایم. فصل دوازدهم: این فصل پیرامون الطاف و نعمتهایی است که خداوند در اختیار انبیاء و اولیاء خود گذاشته و آنان را مشمول رحمت خود قرار داده است، می باشد. شامل پنج قسمت است که در هر قسمت نام پیامبری را که حضرت در دعای شریف خود به آن اشاره کرده اند را، مورد بررسی قرار داده وآیات مربوط به هر قسمت را ذکر کرده ایم. فصل سیزدهم: در این فصل، بیانات امام حسین(ع) را پیرامون آن دسته از نعمتهایی که خداوند در آفاق، در اختیار انسان قرار داده است را، مورد بحث قرار می دهیم و آیات مربوط به آن را بیان می کنیم. در فصل چهاردهم: در باره شئون کریم بودن خداوند و اینکه چگونه می توان به این صفت پی برد، بحث کرده ایم، این فصل شامل هفت قسمت می باشد که در هر بخش، علاوه بر توضیحی که پیرامون کرامتهای خداوند داده ایم، آیات مربوطه به آن را نیز ذکر کرده ایم. فصل پانزدهم: بیان کرده ایم که نعمتهایی را که خداوند در اختیار بشر قرار داده، بسیار زیاد و غیر قابل شمارش می باشد. اهداف حضرت را نیز ذکر کرده و به آیاتی از قرآن کریم که پیرامون این مباحث می باشد اشاره کرده ایم. فصل شانزدهم: این فصل درباره انابه و بازگشت از گناهان به سوی خداوند می باشد. شرایط انابه را نیز توضیح داده ایم. سپس آیاتی از قرآن که پیرامون آن می باشد را بیان کرده ایم. فصل هفدهم: در این فصل بیان می کنیم که جز خدای تعالی، ملجأ و پناهگاهی نیست و پس از ارتکاب به گناه، باید تنها به او رجوع کنیم و از او طلب استغفار نماییم. این فصل شامل پنج قسمت می باشد. که در هر قسمت به هر ذکر مواردی پرداخته ایم که حضرت از گناهان خود اعتراف می کند و پس از آنکه خود را معرفی کرد، از خداوند طلب استغفار دارد. در هر مورد به آیات مربوط به آن اشاره شده است. فصل هجدهم: این فصل پیرامون توجهی است که خداوند نسبت به بندگانش در همه حالات دارد، و اینکه انسانها را هیچ گاه به حال خود رها نمی کند. این فصل را در دو قسمت، به همراه آیاتی از قرآن کریم توضیح داده ایم. فصل نوزدهم: در این فصل بیان می کنیم که هر گاه انسان، از گناهان خود به سوی خدا توبه می کند، خداوند او را پذیراست، توبه او را قبول می کند و نزدیکترین کسی است که می تواند خواسته او را اجابت کند. پس از آن، فرق صفات رحمان و رحیم را بیان می کنیم و در هر مورد، آیات مربوط به آن را ذکر کرده ایم. فصل بیستم: در این فصل ابتدا به برکات روز عرفه اشاره شده است. بعد از آن، خواسته های حضرت را که از خداوند درخواست می کند. به دو قسمت درخواست معنوی و درخواست مادی، تقسیم کرده و آیات مربوط به آن را ذکر کرده ایم. حاصل آنکه، خداوند اصل و مبدأ هر چیز است و قضای او شامل همه مصالح و منافع خلق می باشد، و سیر در حکم و مصالح و اسرارآفرینش، باعث می شود که ابتدا خدا را بشناسیم، سپس به حکمت او پی ببریم. و خداوند، مقدر کرده است که بسیاری از مصالح و خیرات را بوسیله دعا عطا بفرماید.

این رساله شامل مباحث ذیل است: - پیشینه خط عربی - آغاز کتابت قرآن، پیدایش خط کوفی و روند آن در جزیره العرب - نفوذ خط کوفی در ایران و تحولات آن - خط کوفی مورد استفاده در نگارش قرآن - قرآن های خط کوفی اولیه - قرآن های خط کوفی شیوه ایرانی - مشاهیر کاتبان خط کوفی ایران - خط کوفی ایرانی تزئین بخش سایر آثار هنری - گزیده ای از قرآنهای خط کوفی ایرانی در مجموعه های نسخ خطی ایران و جهان - فهرست قرآنها و نسخ علمی تاریخ دار خط کوفی ایران

آنچه در این نوشتار مورد بحث و بررسی قرار می گیرد، در ده فصل تحت عنوان فرهنگ واژگان قرآن حروف (م-ی) طبق تفسیر ابوالفتوح رازی(روض الجنان و روح الجنان) می باشد. اما پیش از شروع این بحث لازم دانستیم تا پیرامون مواردی از قبیل، زندگی و آثار و احوال ابوالفتوح رازی، تفسیر او و تاریخ ترجمه فارسی قرآن مباحثی را ارایه نماییم. همچنین در ادامه و پس از پایان فرهنگ لغات، حروف (م-ی) که پنج فصل این تحقیق را شامل می شود، پیرامون دو مورد دیگر یعنی اختلاف قرائات و نیز واژگان غیر رایج و نامانوس به کار رفته در تفسیر ابوالفتوح که در دوران اخیر کاربرد ندارند بحث خواهد شد. بنابراین آنچه در ذیل هر یک از مباحث ذکر شده در فوق، در ادامه این نوشتار خواهد آمد به قرار ذیل می باشد: فصل اول مربوط به معرفی ابوالفتوح رازی و شرح حال او و نیز آشنایی اجمالی با آثار او می باشد. فصل دوم درباره مهمترین اثر ابوالفتوح یعنی تفسیر روض الجنان، ابعاد و ویژگیهای آن، سخن بزرگان درباره این تفسیر و مواردی دیگری از این دست خواهد بود. فصل سوم این تحقیق تاریخچه ای است از ترجمه قرآن به زبان فارسی و پیشینه آن. آنچه در ذیل این عنوان آمده به قرار زیر می باشد: نمونه هایی از ترجمه های کهن قرآن به زبان فارسی، ریشه و اصل کلمه ترجمه، معانی و مفاهیم واژه ترجمه و موارد دیگری که بعداً ذکر آن خواهد آمد. فصل چهارم تا هشتم شامل لغاتی از قرآن کریم است که با حروف (م- ی) شروع شده اند. ضمن اینکه برای هر یک از این لغات ترجمه آن بر طبق ترجمه تفسیر ابوالفتوح رازی، و نیز شاهد مثال آن هم از آیات قرآنی همراه با ترجمه آن، به همان شیوه آورده شده است. با این توضیح که چون موضوع این پروژه یک فرهنگ واژگان قرآنی است، بنابراین آنچه در این پژوهش به عنوان مبنا و پایه کار و نیز ترتیب الفبایی واژگان آن مورد استفاده قرار گرفته، فرهنگ نامه قرآنی دکتر محمد جعفر یا حقی می باشد. مساله ای که در فصل نهم مورد بررسی قرار می گیرد این است که ابوالفتوح کدامیک از قرائات مشهور قرآن را مورد قبول دانسته و تفسیر خود را بر اساس آن نوشته است. بنابراین برای روشن نمودن این مساله چند نمونه از آیاتی را که در تفسیر ابوالفتوح دارای اختلاف قرائت هستند را مورد بررسی قرار داده تا از مجموع آنها نتیجه مورد نظر را کسب کنیم. در فصل دهم تعدادی از لغات فارسی قدیمی و غیر رایج که در ترجمه تفسیر روض الجنان مورد استفاده قرار گرفته اند به همراه معنی امروزی آنها ذکر شده است. در پایان نیز نتیجه گیری کلی و نهایی از مباحث ارایه شده در این فصول آورده خواهد شد.