جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
شاورانی , مسعود (استادیار، دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی،تهران ، ایران)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 11
بررسی تجربه‌های آشنائی و دیدار عارفان با «جنّ» و «پری» در منابع صوفیه
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
ادیان مختلف و فرهنگ‌های باستان هر کدام به اندازه‌ای درباره‌ی موجودات غیر مادی به نام کلی «جنّ» و «پری» سخن گفته‌اند. مسأله‌ی این تحقیق پی بردن به این است که آیا صوفیان و عارفان درباره‌ی این موجودات تجربه‌ای داشته‌اند و آن چگونه بوده است؛ زیرا عرفا به دلیل قبول، انجام و مداومت بر ریاضت‌‌ها‌ و پایداری در مراحل سیر و سلوک معنوی، به آگاهی‌‌ها و توانائی‌‌های روحی و معنوی و کرامات مختلفی دست می‌یابند‌ که انسان‌های دیگر فاقد آن هستند. این تحقیق نشان می‌دهد که یکی از قابلیت‌های روحانی و کراماتی که در منابع عرفانی در مورد صوفیان و مشایخ تصوف ذکر شده است، و در پیوند با آگاهی، ادراک و مشاهده‌ی امور غیبی است، دیدار، ارتباط و آشنائی با «جنّ» و «پری» بوده است. این رابطه گاهی به صورت مداوم و پیوسته و گاهی موردی و کوتاه بوده است، گاهی در عالم مکاشفه و گاهی هم در عالم واقع بوده است، گاهی برای انتقال پیام و پندی بوده است و گاهی برای کمک به دیگران بوده است. گردآوری مطالب در منابع متقدّم و متاخّر به روش کتابخانه‌ای و تحلیل کیفی آنها نشان می‌دهد که این نوع تجربه، برای بسیاری از مشایخ مشهور مانند: حسن بصری، ابراهیم ادهم، سرّی سقطی، ابراهیم خواص، سهل تستری، ابوجعفر حداد، ابوسعید خراز، ابو على دقّاق، ابوسعید ابوالخیر، عبدالقادر گیلانی، مولانا، ابن عربی و ...؛ و همچنین مشایخ دیگر مانند: ابوبکر بن هُوارا، مجدالدین قشیری، ابو الفضل جوهرى و ابو عثمان رجراجى و ... واقع شده است.
صفحات :
از صفحه 109 تا 134
مشخصات اثر
کارکرد منشِ بندگی بر اخلاق اجتماعی و محیط زیست از نگاه تصوف اسلامی
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
ارائه الگوها و راه‌کارهای اخلاقی در ارتباط با بهبود رابطه انسان با انسان و همچنین رابطه انسان با محیط زیست امروزه بسیار مورد توجه است. مفهوم عبودیّت و بندگی از مفاهیم مهم دینی در اسلام و به طور خاص در عرفان و تصوف اسلامی می‌باشد. هدف از این تحقیق ترسیم نمونه‌ای از اخلاق نوع دوستی و دگردوستی عملی و پاسداشت محیط زیست، با توجه به میراث کهن، غنی و ارزشمند تصوف اسلامی است. در منابع عرفان اسلامی برای مفهوم بندگی خداوند شروط و اصولی ذکر گردیده است که عمل، کاربرد، رعایت و پایندی به آنها منجر به بروز رفتار اخلاقی شایسته نسبت به انسان و طبیعت می‌شود. این تحقیق به روش کتابخانه‌ای انجام گرفته است و توصیف و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده نشان می‌دهد که اصول ضروری منشِ بندگی از دیدگاه عرفان اسلامی، شامل: تواضع و فروتنی، فقر و بی ملکی و خدمت، احسان و نیکوکاری می‌باشد. دستاورد این تحقیق نشان می‌دهد که تواضع منجر به تعامل بهتر انسان با انسان و دیگر موجودات می‌شود و از خود برتربینی و رفتار سلطه‌گرانه پیشگیری می‌کند و اعتقاد به فقر و بی ملکی منجر به قناعت بیشتر و حرص کمتر انسان در تملّک و مصرف منابع زیست محیطی می‌شود و اصل احسان و نیکوکاری منجر به خدمت و نیکوکاری به انسان و طبیعت می‌شود.
صفحات :
از صفحه 93 تا 117
مشخصات اثر
بررسی تاریخی عبارت «خلیفة الله» در روایات مذاهب اسلامی
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
عبارت «خلیفة الله» به معنای جانشینی انسان به جای خداوند، در اعتقاد اسلامی جایگاه مهمی دارد و باور رایج در مذاهب اسلامی این است که انسان خلیفه و جانشین خداوند بر روی زمین است. در روایات مذاهب اسلامی واژه «خلیفة» گاهی به تنهایی و گاهی به صورت «خلیفة رسول الله» و گاهی به شکل «خلیفة الله» به کار رفته است. این پژوهش به دنبال بررسی سیر تطور رواج و مصادیق این عبارت در روایات مذاهب اسلامی است. گردآوری داده‌های این تحقیق به روش کتابخانه‌ای و اسنادی می‌باشد و روش انجام آن توصیفی ـ تحلیلی است و بر این اساس روایات مذاهب: زیدیه، اباضیه، شیعه امامیه و اهل‌سنت بررسی و تجزیه و تحلیل گردیده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در منابع مختلف مذاهب اسلامی واژه «خلیفة» و جمع آن «خلفاء»، در بیشتر موارد در معنای لغوی همراه واژه‌های «الله»، «رسول الله»، «کتاب»، «رحمن» و «رب العالمین» ذکر شده‌اند. همچنین در روایات، مصداقهای مختلفی برای عبارت «خلیفة الله» به کار رفته است، گاهی برای مصداقهای عام مانند: فرشتگان، عالمان و اهل‌یقین و آمران به معروف و ناهیان از منکر، و گاهی برای مصداقهای خاص مانند: حضرت آدم(ع)، حضرت داود(ع)، حضرت محمد(ص)، امامان، به‌خصوص امام علی(ع) و امام مهدی(ع) به کار رفته است. اما نکته حائز اهمیت این است که در روایات تمام مذاهب، در قرن اول و دوم قمری عبارت «خلیفة الله» یافت نمی‌شود و در این دوره واژه «خلیفة» به تنهایی یا به صورت عبارت «خلیفة رسول الله» مشاهده می‌گردد و از قرن سوم به بعد عبارت «خلیفة الله» در روایات به دفعات دیده می‌شود. این تحقیق می‌تواند آغازی برای کاوش بیشتر این عبارت در روایات باشد.
صفحات :
از صفحه 19 تا 29
مشخصات اثر
ارزش جانوران در نگاه صوفیان
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
طبیعت و بخش‌های مختلف زیست‌بوم به‌علت بی‌توجهی انسان، به‌سرعت در حال تخریب و نابودی هستند و پژوهش‌ها در راستای ارزش نهادن به جانوران و حفظ حقوق آنان ضروری است. اخلاق محیط زیست از شاخه‌های مهم بحث حفاظت از محیط زیست است و هدف از این تحقیق، ارائۀ رویکرد اخلاقی صوفیان در احترام و ارزش‌ نهادن به حیوانات است تا به‌عنوان الگوی اخلاقی عملی، قابل طرح و کاربرد باشد. در شرح حال صوفیان، تذکره‌های عرفانی و آثار و روایات عرفانی نوشته‌ها و حکایات بسیاری از سیرۀ قولی و فعلی آنان در شفقت، ارزش‌گذاری و علاقه‌مندی به جانوران مشاهده می‌شود، که نشان از علاقه و احترام ژرف صوفیان نسبت به جانوران است. دوستداری و ارزش نهادن به جانوران در این مقاله شامل چند عنوان اصلی می‌شود که به آن پرداخته شده است: همنشینی با جانوران اهلی و غیراهلی، پندگیری از جانوران، اجتناب از آزار جانوران و ترک گوشت‌خواری، الفت و شفقت با جانوران، مؤانست و خدمت جانوران به عارفان، گفتار و نصایح عارفان در تکریم جانوران، گفتار عارفان در باب رعایت حقوق جانوران، اثر ایجابی نیکی و ستم به جانوران و اثر سلبی نیکی و ستم به جانوران. روش انجام این تحقیق کتابخانه‌ای است و توصیف و تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده نشان می‌دهد که صوفیان جزء گروه خاصی از دینداران بوده‌اند که از دیرباز در رفتار اخلاقی خود، به حیوانات علاقۀ ویژه‌ای داشته‌ و به حقوق آن‌ها احترام گذاشته‌ و ارزش ذاتی برای آنان قائل بوده‌اند.
صفحات :
از صفحه 205 تا 232
مشخصات اثر
بررسی اصطلاح «خلیفة الله» در متون عرفانی (قرن دوم تا یازدهم هجری قمری)
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
آموزه «خلیفة الله» در الهیات اسلامی بسیار حائز اهمیت است و مهم‌ترین مبنای تفکر برتری انسان در هستی می‌باشد. با توجه به تأثیر عرفان اسلامی در شکل‌گیری الهیات اسلامی، این پژوهش به دنبال بررسی سیر کاربرد و تطور معانی و مصادیق این عبارت در متون عرفانی است.گردآوری داده‌های این تحقیق به روش کتابخانه‌ای و روش انجام آن، تحلیل محتوای توصیفیِ متون و آثار عرفانی نخستین تا آثار قرن یازدهم هجری می‌باشد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که عبارت «خلیفة الله» در کل آثار قرون دوم و سوم هجری مجموعاً چهار بار به کار رفته است. بعد از آن در قرون چهارم و پنجم هجری بسامد این عبارت در متون عرفانی باز هم اندک است؛ ولی نسبت به گذشته تکرار آن افزایش یافته است. امّا از سده ششم و هفتم به بعد مخصوصاً در کتاب‌های با موضوع عرفان نظری این عبارت به تعداد فراوان به کار رفته است. در قرون بعد کاربرد «خلیفة الله» کاملا نهادینه شده است و مصداق‌های آن تنوع یافته؛ ولی مهم‌ترین مصداق آن، «انسان کامل» بوده است. امّا در تمام این قرون، همواره بسیاری از صوفیه به طور صریح و یا غیر مستقیم با کاربرد این عبارت مخالفت و از ذکر آن پرهیز نموده‌اند.
صفحات :
از صفحه 119 تا 148
مشخصات اثر
نگــرش اســلام بـه محیــط زیســـت
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
مشخصات اثر
مروری بر آموزۀ «خلیفة اللّه» در اسلام
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
تلقی انسان به عنوان «خلیفة اللّه فی ‌الأرض» امروزه به عنوان آموزۀ مسلمی پذیرفته شده است؛ اما در قرآن کریم چنین اصطلاحی ذکر نشده و واژه «خلیفة» دو بار در قرآن ذکر شده است. معنای اصلی واژه «خلیفة» جانشینی و جایگزینی فرد حاضر به جای شخص غائب است و به نظر می‌رسد که مقصود قرآن از به کار بردن این واژه و مشتقات آن همین معنا بوده است؛ و «خلیفة اللّه» دارای معنای متناقضی است؛ زیرا خدای حاضر و حاکم بر جهان که در قرآن کریم توصیف گردیده است، غائب نمی‌باشد که جانشین داشته باشد. از سوی دیگر بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که این اصطلاح در زمان پیامبر اسلام و اصحاب ایشان مقبولیّت نداشته است و از کاربرد آن پرهیز می‌کرده‌اند، ولی به تدریج شاید به دلایل سیاسی توسط خلفای اموی و عباسی در ادبیات سیاسی آن روزگار کاربرد و رسمیّت یافت و از حوزه سیاسی به حوزه‌های تفسیری، عرفانی، فلسفی و کلامی وارد گردید و انسان به عنوان خلیفه خداوند در زمین قلمداد گردید. این مقاله در پی بررسی و نقد معنای واژه «خلیفة» می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 95 تا 132
مشخصات اثر
کارکرد باورهای دینی در پیش گیری از خود کشی
نویسنده:
مسعود شاورانی، قربان علمی، غلامرضا غفاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
چکیده :
چکیده خودکشی به عنوان معضلی پیچیده و چند بعدی، امروزه همراه با تغییرات سریع جوامع، رو به افزایش است. در این تحقیق سعی شده است که نقش و جایگاه باورهای اعتقادی و دینی، با در نظر گرفتن چند تباری بودن پدیده ی خودکشی، برای تعیین تأثیر آنها در پیشگیری از خودکشی و در نتیجه، کمک به کاهش آن مورد بررسی قرار گیرد. به دلیل چند تباری بودن مسأله ی خودکشی، در این تحقیق میان رشته ای، روش تحقیق به صورت اسنادی، تطبیقی در مقیاس زمانی مطالعات انجام شده در خصوص دین و خودکشی، تحلیلی و فرا تحلیلی می باشد. بعد از بررسی تطبیقی، تحلیلی، و فراتحلیلی، مطالعات، تحقیقات و مستندات تجربی و غیر تجربی موجود و در دسترس، در حوزه ی مورد بحث، نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که، متغیر دینداری به وسیله ی أثرگذاری از طریق عوامل مستقیم و غیر مستقیم دینی، بر انسان دیندار، در دو جنبه ی فردی و اجتماعی، از طریق معنابخشی به زندگی شخصی و افزایش انسجام و همبستگی اجتماعی، در کاهش احتمال اقدام به خودکشی نقش مهمی ایفا می کند. از سوی دیگر شواهد و نتایج نشان می دهد، دین اسلام به صورت آشکار و شدید خودکشی را منع کرده است، که این منع شدیدتر از ادیان دیگر می باشد. و همچنین مجموعه ی باورها، عقاید و مناسک اسلامی، به سبب کارکرد قوی تر، در ایجاد معنابخشی به زندگی فردی و افزایش امیدواری و کاهش یأس و ناامیدی، و ایجاد همبستگی اجتماعی منسجم تر بین پیروان خود، دارای نقش پیشگیری کننده ی قوی تری نسبت به ادیان دیگر، در کاهش احتمال اقدام به خودکشی می باشد.
مشخصات اثر
پژوهشی در فرقه صابئین
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
چکیده :
مبحث صابئین و ارتباط آن با اهل کتاب جزء مسائل قدیمی و مبهم در میان مفسران و فقها می باشد. اطلاعات متناقض و مبهم و چند دسته از منابع تاریخی درباره اعتقادات و ریشه دینی صابئین بر این مشکل افزوده است. در مجموع همه صاحب نظران متفق هستند که صابئین به دو گروه صابئین مندائی و صابئین حرّان تقسیم می شوند. در این مقاله سعی شده است براساس منابع قرآنی، تفسیری، فقهی و تاریخی، زوایای مختلف فرقه صابئین بررسی شود. در این نوشتار، ابتدا صابئین در قرآن و تفاسیر مختلف بررسی می شوند. سپس به صورت مختصر به واژه شناسی کلمه «صابئین» پرداخته می شود. در ادامه، دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت در این زمینه مطرح می گردد. بعد از آن، تاریخ و عقاید مندائیها و حرّانیان تحلیل و در نهایت رابطه مندائیان با مانویت و نقش حرّانیها در نهضت ترجمه بیان می گردد.
صفحات :
از صفحه 24 تا 50
مشخصات اثر
تعصب دینی یا ایستادگی و ایمان راسخ در قرآن
نویسنده:
مسعود شاورانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
تعصب واکنش و رفتاری برخاسته از فهم سطحی و بدون عمق و دقت و همراه با جوشش و خروشِ احساس می باشد. کلمه «تعصب» در قرآن ذکر نشده، ولی مترادف آن یعنی «حمیّت» ذکر شده است. براساس محتوای آیات قرآن، حمیّت دو نوع است: یکی حمیّت نادرست و غیرمنطقی که همان تعصب است و دیگری حمیّت پسندیده و مورد تأیید که همان «غیرت» است. در این مقاله با بررسی برخی آیات مرتبط با مسئله تحقیق، مشخص شد که در قرآن کریم بر مفهوم «استقامت در دین» بسیار تأکید می شود، اما از سوی دیگر به مفهوم «تعصب دینی» توجه بسیار اندکی شده است. در آیات متعددی از قرآن کریم، مؤمنان به دین داری براساس پایداری و استقامت دعوت می شوند. از آنجا که افراط گرایی دینی که از آفتهای بزرگ جوامع اسلامی می باشد، گاهی با تعصب دینی ارتباط نزدیکی پیدا می کند، بررسی و تحلیل دیدگاه قرآن را در مورد تعصب دینی، جدی و مهم می سازد. برای استقامت در ایمان، صبر، حلم، ثبات قدم، سکینه و راسخیّت لازم است. این تحقیق شامل بررسی مفاهیم: تعصب، حمیّت، غیرت، صبر، حلم، ثبات قدم، رسوخ، سکینه و استقامت است. همچنین به رابطه تعصب با تفکر، اخلاق، خشم و تکبر پرداخته می شود.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 11