جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر درصدد است با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از چارچوب نظری تحلیلی- استنباطی، به واکاوی مفهوم عدالت سیاسی و دایره گستره آن بپردازد. یافته‌‌های تحقیق حاکی از آن است که عدالت و به‌تبع آن عدالت سیاسی برگرفته از سه مؤلفه برابری، شایستگی و بیشینه کردن آن دو بوده و درصدد تحقق مؤلفه برابری در حق تعیین سرنوشت، برخورداری همگان از مزیت‌‌های سیاسی- اجتماعی، برابری در وضع، اجرا و نظارت بر قانون، برخورداری همگان از امنیت سیاسی و آزادی‌‌های سیاسی می‌‌باشد. همچنین مؤلفه شایستگی به دنبال تحقق حاکمیت شایسته، توجه به شایستگی در مقام وضع قانون و برخورداری شایستگان از مزیت‌‌های سیاسی- اجتماعی محدود است. مؤلفه بیشینه کردن برابری و شایستگی نیز درصدد بهره‌‌مندی بیشترین تعداد از افراد شایسته از مزیت‌‌های سیاسی- اجتماعی محدود می‌‌باشد.

نوشتار حاضر با تبیین تلقی از انسان در نزد متکلمان شیعه، به بررسی جایگاه مردم در کلام سیاسی و اقتضائات آن می‌پردازد. رویکرد مقاله، کلام سیاسی و استفاده از روش‌های عقلی و نقلی می‌باشد. دستاورد تحقیق حاضر این است که مبنای مشروعیت قدرت از نظر متکلمان سنتی شیعه، الهی بوده و مردم نقشی در مشروعیت امام و نائب او ندارند. البته این امر نافی نقش‌آفرینی مردم در دیگر عرصه­های حکومت نبوده، بلکه آنها با زمینه‌سازی تصرف و ریاست امام و نائبش، به حکومت ایشان فعلیت می­بخشند. نقش سیاسی عمده مردم در کلام سیاسی شیعه، پذیرش مسئولیت‌های محول از جانب امام و تصدی سایر مناصب سیاسی بوده، و از نقش مهم نظارتی نیز برخوردار هستند.