جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه مد از مفاهیم فرهنگی تأثیرگذار و از قدرتمندترین صنایع اقتصادی جهان به ­شمار می­رود. به­ رغم اهمیت، گستردگی مشاغل مرتبط با آن و تأثیر بر مباحث فرهنگی و اقتصادی دوران جدید، تحقیقات و اطلاعات دقیقی از چگونگی مواجهه ایرانیان با این پدیده و نگرش ایشان نسبت به آن در دست نیست. این مقاله می­ کوشد با رویکردی جامعه­ شناختی و با جمع­ آوری داده­ های تاریخی به ­شیوه اسنادی چگونگی نگرش و مواجهه ایرانیان با این پدیده را در بازه زمانی دوره دوم قاجار و اوایل پهلوی تحلیل و بررسی کند. به این منظور به تطبیق آراء جامعه ­شناسان کلاسیک و معاصر درباره مقوله مد با برخی اسناد تکمیلی برجای مانده از دوران یادشده یعنی گزارش­ ها و خاطرات روزانه خواهد­پرداخت. یافته ­های پژوهش حاکی از هماهنگی متون مورد بررسی در اغلب موارد با آراء جامعه­ شناسان کلاسیک و مفاهیم، رویکردها و نظریه­ هایی چون نظریه «قطره­ چکانی یا نشت رو به پایین»، تقلید طبقات و گروه­ های فرودست از طبقات فرادست، تلاش برای ایجاد تمایز طبقاتی و یا از میان بردن آن، نمایش تن­ آسایی و اوقات فراغت طبقه مرفه، رسم اجتماعی و در نهایت نکوهش مد است و کمتر نشانی از رویکردهای مثبت معاصر نسبت به مد در آن‌ها دیده می ­شود.