جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن به‌‌عنوان مهمترین منبع دینی مسلمانان همواره کانون توجه بوده و از دیرباز تاکنون برای فهم آن توسط دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان تلاش‌‌های بسیاری انجام شده ‌‌است. از نکات مهم در خصوص قرآن، نزول تدریجی آن در طول 23 سال رسالت پیامبرa باتوجه‌به مقتضیات زمان و مکان نزول آن است که همین مسئله بر چگونگی فهم آن می‌‌افزاید. یکی از مباحث مهمی که از دوران صحابه تا به امروز در مجامع قرآن‌‌پژوه‌ مطرح ‌بوده، موضوع مکی و مدنی‌بودن آیات و سوره‌‌های قرآن است که در نحوه تحلیل و تفسیر آیات اثر دارد. روش پردازش مطالب در پژوهش حاضر به‌صورت توصیفی- تحلیلی است و پس از مطرح‌کردن دیدگاه دانشمندان مسلمان درخصوص مکی و مدنی‌بودن آیات و سور قرآن، بررسی و نقد نظرات خاورشناسان قرآن‌پژوه خواهد آمد و سپس گونه‌شناسی نظرات ایشان ارائه می‌شود. طبق دستاوردهای این پژوهش مجموعه نظرات پیرامون مکی و مدنی‌بودن آیات و سوره‌های قرآن کریم در پنج دسته گونه‌‌شناسی جای می‌گیرد: دیدگاه دوگانه گلدتسیهر؛ دیدگاه سه‌گانه لامنس و نویورث، دیدگاه چهاربخشی گوستاو وایل و نولدکه و رود ویل و بلاشر؛ دیدگاه شش‌بخشی ویلیام مولر، و دسته‌بندی محتوایی ریچارد بل و هرشفیلد. قابل‌توجه آنکه علی‌رغم تفاوت‌های بسیار در دسته‌بندی آیات بخش مکی، از یک بخش تا پنج بخش، خاورشناسان در یگانگی آیات و سوره‌های مدنی اختلافی نداشتند و همگی ایشان بخش مدنی را صرفاً یک گروه در نظر گرفته‌اند.