جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در اسطوره‌های آفرینش بسیاری از اقوام بشری، آفرینش با "کلمه" و "سخن" آغاز می‌شود.اسطوره-کهن­الگوها هم­­چون لوح‌فشرده گاه، نگرش‌بشر را از آغاز تا بی‌زمان و بی‌مکان همراهی­می‌کنند. در این‌میان، پرندگان جایگاه وسیعی در نمادپردازی کهن‌الگوها دارند. کهن­الگوی باز که با خورشید ارتباط دارد، مورد تّوجه عطار و مولانا قرارگرفته­است و رمزی از حرکت انسان از نفس گیاهی و حیوانی به شاخص انسانی تا پرواز به عالم قدس و سیر در لامکان است. در بررسی­های به­عمل­آمده: عطار در نماد باز به دو بُعد خیر و شر توجّه­دارد و به شناخت انسان از ماهیّت خود می‌پردازد و می‌خواهد انسان خود را از دلبستگی به مردار دنیا رهاکند و سپس در مرحلۀ بالاتر از هم‌دمی با شاهان و جاه و مقام دل‌کنده‌، او را تا رسیدن به سیمرغ همراهی­می‌کند. مولانا با‌ ‌نگرش ‌به ‌اسطوره-کهن­الگو‌ و ‌شیوۀ ‌پردازش‌ داستان­های­ عطار، در‌ نگرش‌ عرفانی ‌بُعد ‌انسان‌کامل ‌را درتکمیل‌سفرمرغان به­طور نمادین ذکرمی‌کند و نمونه‌هایی از باز- انسان کامل ارائه­می‌دهد. انسان کامل در نظر مولانا؛ نخست شامل انسان‌های هم­دوره او چون شمس تبریزی، حسام الدین چلبی ‌وسپس اسطوره‌های دینی­اند که از حقیقت محمدی سرچشمه­می‌گیرند مانند علی (ع). در این روش با ذکر شواهد به روش کتابخانه‌ای- فیش­برداری به­گونه استقرایی(جزء به کل) پرداخته‌ایم.