جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسباب نزول در تفسیر متن قرآنی اهمیت زیادی پیدا می‌کند، زیرا در تعیین معنایی که مفسر می‌خواهد بر آن متمرکز شود و کشف کند، نقش زیادی دارد. خصوصاً اینکه اسباب نزول ارتباط تنگاتنگی با مراحل نزول متون شریف قرآنی دارد، زیرا بسیاری از این متون به دلیل وجود واقعه ای نازل شده است که این نزول را ایجاب می کند، علاوه بر اینکه عاملی مستند برای حوادث سیاسی، اجتماعی، عقیدتی و اقتصادی که با نزول آیات شریفه همراه بوده است. از این رو، سبب نزول آیه نقش بسزایی و تأثیر قوی داشته است که مفسر در فرآیند تفسیر از آن استفاده می کند و به ندرت تفسیری یافت می شود که اسباب نزول را برای رسیدن به آن به کار نبرد. مفهومی که آیه شریفه بیان کرده است، زیرا معنا و هدف آن را آشکار می کند. از این رو، این پژوهش بر آن شد تا با استناد به تفسیر المیزان علامه طباطبایی و الامثل الشیرازی به عنوان الگو، اهمیت اسباب نزول، تأثیر آن و سازوکارهای استفاده از آن را مشخص کند. با مقایسه آنچه در این دو تفسیر بیان شد، این پژوهش بر آن است تا نقاط قوت و ضعف در به کارگیری دلایل نزول را روشن کند، به ویژه اینکه اولین منبع آن، روایاتی است که سلامت و قوت دارند و ممکن است دارای قوت و ضعف باشند. در این پژوهش از روش توصیفی- مقایسه ای استفاده شده است که به تشریح کیفیت استفاده مفسران از اسباب نزول پرداخته است. سپس در پایان تحقیق به مقایسه موضع مفسران نسبت به آن به صورت مثبت و منفی پرداختم که طرح تحقیق فصل اول کلیات و مفاهیم و فصل دوم دلایل نزول و تأثیر آن در فهم قرآن در تفسیر المیزان خواهد بود. فصل سوم اسباب نزول و تأثیر آنها در فهم متن قرآن در تفسیر الامثل و فصل چهارم مقایسه در دلایل نزول بین دو تفسیر المیزان و الامثل است. و نقاط اختلافی وجود دارد که شاید مهم ترین آنها وابستگی نویسنده المیزان به مستندسازی روایات و شمردن آنها به عنوان مرجع ثانویه در تفسیر است در حالی که از نظر مؤلف تفسیر الامثل، روایات تأثیر مستقیمی در تفسیر دارند.