جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش در اموری که به خواب و حجیت آن نزد پیامبران از نگاه قرآن کریم و اهمیت این موضوع و آثار آن در جامعه، مربوط می‌شود، خلاصه شده است. باید دانست که خداوند سبحان، ذات نفس ناطقه را طوری آفرید که به عالم بالا عروج کرده، می‌تواند لوح محفوط را بخواند.مانع از رسیدن به آن، مشغول شدن به اندیشه بدن است که از راه حواس به دست می‌آید و در هنگام خواب این مشغله کم می‌شود و نفس بر این آگاهی تقویت می‌گردد؛ پس وقتی نفس بر این دسته از حالات توقف نماید، بر خیال، آن گونه که در خواب می‌بیند باقی مانده، که نیازی به تعبیر خواب و یافتن حقیقت نیست ولی اگر حالات خاصی به او دست داد که متناسب با ادراک روحانی در عالم خیال است، اینجاست که نیازمند به تعبیر خواب از سوی معبران است. برخی از آنها منسجم و منظم هستند و انتقال از آن خیالات به حقایق روحانی را برای معبران آسان می‌گرداند؛ بعضی از آنها بدلیل خلطی که در ترتیب و چنیش آنهاست، مختلط و نامنظم هستند. در واقع ریشه خوابهای پریشان، تشویش نیروی خیال رخ می‌دهد که بخاطر فسادی است که در نیروی بدن و ورود یک امر عجیب از بیرون بدن است. ولی قسم یاد شده، از آن جهت از خوابهای پریشان شمرده می‌شود که معبر را از تأویل حقیقت آن گمراه می‌کند؛ چون رویا در خواب یا حالت نفس به یک چیز و تفکر در آن است که در نفس نقش می‌بندد و خواب‌بیننده، آن را با اشکالش و نتایجش تخیل می‌کند و این حالت معروف است؛ یا از خلقیات و بخاطر بدی افراد نسبت به یکدیگر پدید می‌آید و حال مزاجی به هم می‌ریزد مثل بسیاری از خوردنی، نوشیدنی، دیدنی و پوشیدنی و لذت‌بخش و ناراحت کننده‌ که باعث می‌شود متناسب با طبع غالبش، تخیل کند. گاهی می‌تواند بخاطر تأثیر طبع غالب در هوشیاری و دیدن باشد یا بخاطر اسبابی مثل شیطان و وسوسه او که بر انسانها پیاده می‌کند و چیزهایی را به یاد او می‌آورد که او را غمگین می‌کند و دلایلی را به او یادآور شده و در آن غرق می‌کند که به آن نمی‌رسد یا او را به ارتکاب فعل حرامی که در آن مفسده است دعوت می کند یا در دینش شبهه‌ای تصویر می‌کند که به هلاکتش منجر می‌شود. هدف از این رساله این بود که دریافتم که میان علما در این خصوص اختلاف نظر است؛ گروهی گفتند که خواب حجت است و باید به آن عمل شود و گروهی دیگر گفتند که حجت نیست و نباید به آن عمل کرد و این امر باعث شد که در این مسئله دقت بیشتری بنماییم. اما روش تحقیق توصیفی و تطبیقی بین نظر علامه طباطبایی و سید قطب است. تحقیق سه فصل و یک خاتمه را دربر دارد که چیستی خواب در لغت و اصطلاح و نظر علامه طباطبایی و سیدقطب در خصوص رویا را دربردارد. همچنین در بردارنده دلایل انبیا در خصوص خواب است که در دو کتاب تفسیری «المیزان» و «فی ظلال القرآن» آمده است و به نتایجی دست یافته‌ام. خواب، یک حقیقت است و تنها یک سخن و داستان نیست که مردم در میان خویش در باره آن سخن می‌گویند. رویا اقسامی دارد که بخشی بشارت و برخی تنها خواب است و برخی زمزمه‌های شیطان نفرین شده راننده شده از درگاه خداوند است و برخی از آنها، چیزی است که انسان درستکار، بنده.