جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در مقاله حاضر، چهار شیوه مهم تربیت دینی در حوزه اعتقادات از طریق ماهیت دین در قرآن کریم استنتاج شده است. بدین‌منظور به بررسی دو مقوله «ماهیت دین» و «شیوه‌های تربیت دینی» پرداخته‌ایم. ابتدا جهت فهم صحیح ماهیت دین در قرآن کریم، تمامی آیات مشتمل بر ریشه «د ـ ی ـ ن» مورد تفحص قرار گرفته است. سپس برای راهیابی به شیوه‌های تربیت دینی در قرآن کریم از روش استنتاجی بهره گرفته‌ایم. در روش استنتاجی با استفاده از دو مقدمه «هنجارین» و «واقع‌نگر» به «نتیجه» که شیوه تربیت دینی است، دست یافته‌ایم. در ادامه، راهکارهای قرآن کریم برای رسیدن به شیوه‌های تربیت دینی تبیین شده است. برای مثال، یکی از راهکارهای قرآن کریم برای رسیدن به شیوۀ اعتقاد به جزای اعمال، بهره‌گیری مستقیم از کتب آسمانی در جهت شناخت اعمال مناسب می‌باشد. از جمله نوآوری‌های پژوهش حاضر، دستیابی به شیوه‌های تربیت دینی از طریق کشف ماهیت دین و تبیین هدف تربیتی از یکسو و استفاده از شیوه استنتاجی به عنوان روش پژوهش از سوی دیگر می‌باشد. از دستاوردهای این مقاله می‌توان در جهت ارائه الگوی نظری تربیتی برای نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی استفاده نمود.

رسالة مورد بحث در بردارنده رهنمودهای ارجمند اخلاقی و رفتاری امیر مؤمنان علی علیه السلام به کارگزاران مختلف حکومتشان می باشد. رهنمودهای امام در مورد اخلاق کارگزاران ریشه در فرهنگ قرآنی و سیرة نبوی و در پی ادامة راه و هدف بعثت پیامبر اکرم(ص)(که تکمیل اخلاق است) می باشد. امام علی علیه السلام تهذیب جامعه در همه ابعاد به ویژه اخلاقی را سرلوحة برنامة حکومتی خویش قرار داده از این رو به تهذیب اخلاق کارگزاران حکومت توجه خاص مبذول داشته اند. از نظر امام علی علیه السلام کارگزار حکومت دینی باید رابط خود با نفسش، با خداوند، با زیر دستان، با مافوق، مسؤولین هم طراز خود وبا مردم را بر اساس آموزه های دین و عقل سالم، تنظیم کند. بخشی از دستورهای اخلاقی امام به کارگزاران جنبة محوری داشته، کلیة کارگزاران را در برمی گیرد مانند: تقوا، عدالت، رعایت حقوق دیگرآنکه فضایل اخلاقی دیگری چون مهرورزی و محبت به دیگران، دل جویی، پوشاندن عیوب مردم و .... از لوازم دین و فضایل می باشند و بخشی از دستورات اخلاقی امام طبقه خاصی از کارگزاران را شامل می شود مانند مسائل اخلاقی که مربوط به والیان، مالیات گیرندگان، دادرسان و قوای مسلح. حاکم می بایست نظارت مستمر و همه جانبه بر تمام شئون کارگزاران خود به ویژه در حوزه اخلاقی اعمال کند و جهت تقویت شایستگی ها و از بین بردن کاستی های آنان گامهای مؤثری بردارد تا زمینه های دسترسی به اهداف عالیة حکومتی را فراهم نماید.