جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
شایق, محمدرضا (استادیار گروه معارف اسلامی،واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 14
Solving the Seeming Contradiction between the Sword and the Rejection of Duress Verses and its Effect on the Freedom of Religion
نویسنده:
Muḥammad Riḍā Shāyiq
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
صفحات :
از صفحه 171 تا 190
مشخصات اثر
تحریف معنوی، تحدّی و جاودانگی قرآن از منظر مثنوی مولوی
نویسنده:
صدیقه اسفندیاری ، محمد رضا شایق ، محمدرضا ابویی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
قرآن کریم کتاب هدایت و مایه رحمت و بشارت برای مسلمانان است. در طول تاریخ آیات و مضامین قرآنی ابزاری هنری و منبعی الهام‌بخش برای شاعران و ادیبان بودهاست. در مثنوی مولوی، استفاده، استشهاد و استمداد از مضامین و داستان­های قرآنی چنان وسیع و پربسامد و متنوع است که فهم اکثر مطاوی مثنوی جز با شناخت مفاهیم قرآنی یا ممکن نیست و یا در صورت امکان، همه­جانبه و کامل نمی‌تواندباشد. البته در مقابل، شناخت برخی حقایق باطنی و معنوی قرآن نیزبا کتاب مولوی ممکن‌تر به­نظرمی‌رسد. پژوهش حاضر که با روش توصیفی – تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه­ای صورت­گرفته­است، نشان می­دهد مولوی درمثنوی در موارد متعدّدی به تحدّی قرآن پرداخته و مبارزه­طلبی و عدم تحریف آن را به زبان نرم و لطیف عرفانی آراسته و تلطیف نموده و ردمی­کند و گاه با زبانی ستیهنده و تند به دشمنان ومنکران قرآن می­تازد. در کنار همه این موارد نباید فراموش کرد که بازتاب گسترده آیات قرآن کریم در مثنوی مولوی رابطه مستقیمی با جاودانگی این کتاب آسمانی دارد؛ , مولوی با انعکاس آیات قرآن کریم در مثنوی خود سبب جاودانگی این اثر و انتقال مفاهیم آن به نسل­های آینده شده­است و در نهایت نمود بارز آیات و مفاهیم و داستان­های قرآنی در مثنوی مولوی به­خوبی نشان­می­دهد که این شاعر به نوبه خود نقشی در جاودانه­ساختن مفاهیم قرآن کریم و انتقال آموزه­های آن به مردم ادوار تاریخی بعد از خود دارد.
صفحات :
از صفحه 269 تا 290
مشخصات اثر
تاثیر بلاغت در آیات موهم جسمانیت خداوند از نگاه مفسّران تأویلی و ظاهرگرا
نویسنده:
مسلم لاله زاری ، جواد پور روستایی ، محمد رضا شایق
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
تفسیر صحیح آیات قرآن بویژه آیات دارای معانی متشابه، متوقف بر بکارگیری فنون و دانش‌های گوناگونی است که در این میان توجه به بلاغت همواره مد نظر مفسران بوده و هست. حال سوال اساسی آن است که تفاوت دو رویکرد تاویلی و ظاهرگرایی در نقش‌دهی به دانش بلاغت و فنون آن در فهم مراد خداوند به ویژه در آیات موهم جسمانیت چیست و تحلیل آن کدام است؟ رهیافت این پژوهش که بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای به توصیف وتحلیل رویکرد مفسران در آیات موهم تجسیم و حرکت پرداخته، این است که در تببین این دسته از آیات، مفسران تاویلی و ظاهرگرا به دو گونه عمل کرده و هریک در راستای توجیه دیدگاه خود در تفسیر آیات، به ویژه آیات موهم جسمانیت، به بلاغت و به ویژه مجاز نقش‌سپاری کرده‌اند و در ادامه؛ توجه یا عدم توجه به فنّ مجاز بعنوان رکنی از اصول و قواعد بلاغی، منتهی به دو رویکرد تأویلی و ظاهرگرایی در تفسسیر آیات شده است. دیگرآنکه تعدّد نظرات ادبی مفسران موافق تاویل، ناشی از برداشت متفاوت تفسیری آنان از این آیات نیست؛ بلکه تنوّع اصول و قواعد بلاغی حاصل از آراء ادبی مفسران، یکی از مباحثی است که برای دوری از جسمانیت خداوند به آن استدلال شده‌است.
مشخصات اثر
ماهیّت تدبّر موضوعی در قرآن کریم
نویسنده:
علی رضا لک زایی ، ابوالقاسم عاصی مذنب ، محمدرضا شایق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
ساختار ویژۀ قرآن اقتضا می­نماید که به منظور دسترسی به نظر قرآن پیرامون موضوعات مختلف، باید نگرشی هماهنگ و جامع به آیات آن داشت. معارف قرآن کریم دارای مراتب و درجات مختلف است؛ تدبّر، تفسیر و تأویل از مهم­ترین راه­های فهم قرآن می­باشد. بین این سه واژه­، رابطۀ عموم و خصوص و اخص برقرار است؛ عموم مردم از طریق تدبّر، به گوهرهای موجود در قرآن دسترسی پیدا می­کنند، مفسّران با بهره­گرفتن از ابزارهای تخصصی در سطحی بالاتر تدبّر می­نمایند. تدبّر در عرصۀ تأویل بخشی از قرآن کریم - حقیقت و باطن کلام الهی- در انحصار معصومان(ع) است. تدبّر موضوعی شیوه­ای نوین در روش­های فهم قرآن محسوب می­شود؛ فرآیندی است که با بهره­گیری از آن می­توان با مراجعه­ی مستقیم به کتاب الهی، دیدگاه قرآن را دربارۀ مسائل و موضوعات مختلف زندگی و معارف وحیانی استخراج نمود. در تحقیقات پژوهشگران و مفسّران، این مهارت توأم با تفسیر موضوعی - بدون ذکر عنوان تدبّر موضوعی - و در خلال آن کاربرد داشته­است. این تحقیق به شیوۀ تطبیقی – تحلیلی با بررسی ارتباط و تفاوت تدبّر با واژگان قریب­المعنی به تبیین ماهیت تدبّر موضوعی پرداخته­است.
صفحات :
از صفحه 167 تا 194
مشخصات اثر
حل تعارض ظاهری بین آیات سَیْف و نفی اکراه و تأثیر آن در مسئلۀ آزادی در انتخاب دین
نویسنده:
محمد رضا شایق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
الهیات
چکیده :
موضوع آزادی دین در اسلام، یکی از مباحث مهم در عرصۀ فقه و تفسیر قرآن کریم است. طبق آیات نفی اکراه، هر کس در انتخاب دین آزاد است و طبق ظاهر آیات سَیْف، افراد در انتخاب دین آزاد نیستند. بین آیات سَیْف و نفی اکراه، یکی از این چهار رابطه برقرار می‌شود: 1. آیات سَیْف، ناسخ آیات نفی اِکْراهند، بنابراین با نزول این آیات حکم آزادی دین نسخ شده است؛ 2. عکس مورد قبل؛ یعنی با نزول آیات نفی اکراه، مسألۀ اکراه در دین نسخ شده است؛ 3. آیات سَیْف، مخصص عموم آیات نفی اکراه هستند، بنابراین افراد در انتخاب دین آزادند، مگر در مواردی که در آیات سَیْف بیان شده‌ است؛ 4. آیات سَیْف، ناظر به اکراه ظاهری و آیات نفی اکراه ناظر به اکراه باطنی است، پس افراد در باطن مختارند نه در ظاهر. به ‌دلیل نزول آیۀ 29 سورة توبه، بعد از آیات سَیْف (که دلیل آزادی اهل کتاب در دین­داری به ‌شرط پرداخت جزیه است)، فرض اول منتفی می‌شود؛ زیرا مستلزم این است که آیات سَیْف بعد از ناسخ بودن، دوباره نسخ شده باشند. فرض دوم هم مستلزم تقدم ناسخ بر منسوخ خواهد بود. در این مبحث، با روش و براهین نو و روشن، بر درستی صورت سوم استدلال می‌شود.
صفحات :
از صفحه 171 تا 190
مشخصات اثر
از «کدح» تا «لقاء الله»؛ بازخوانی اجتماعی و سیاسی امکان «لقاء‎الله»
نویسنده:
امیر جودوی ، محمدرضا شایق ، محمدحسن فلاح مدواری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
هدف پژوهش حاضر، تبیین وجوه اختلاف و تناقض مطرح ‌شده در دیدگاه‌های مختلف، پیرامون معنا و مفهوم آیه‌ 6 سوره‌ انشقاق ذیل مفهوم لقاء‌الله است. در تفاسیر فریقین بیان یک‌دستی، مبنی‌بر چیستی معنای لقای خدا در تفاسیر مذکور وجود ندارد. پرسش اصلی این است که آیا لقای خدا برای همه انسان‌ها است یا مختص عده‎ای خاص می‎باشد؟ هر تفسیر چه تبعات سیاسی -اجتماعی را درپی داشته و چه مصادیقی را شامل می‌شود؟ این پژوهش با استفاده از چارچوب روش تفسیر تطبیقی، ضمن بررسی معانی واژه‌های مختلف با ریشه‌ی ثلاثی مجرد «لقی»، دیدگاه‌های تفسیری، عرفانی، کلامی و فلسفی را بررسی کرده و نشان داده شد که لقای الهی افق پیش‌روی همه انسان‌ها بوده و با طی طریق سلوک، که ائمه‌ی معصومین(س) پیشتازان آن هستند، انسان‌های دیگر نیز می‌توانند به این کرامت نائل آیند. قول به امکان دستیابی به این درجه کنش‎های سیاسی- اجتماعی ذیل آن (کدح عام) قابل تفسیر در ذیل مفهوم لقاء الله خواهد بود. مشارکت در امور سیاسی (از جهاد تا ساخت دولت اسلامی) و مشارکت در امور اجتماعی (از تشکیل خانواده تا افزایش سطح کیفیت زیست در جامعه) می‎تواند به‌مثابه مصادیقی برای حرکت در مسیر لقاء الله تفسیر شود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 84
مشخصات اثر
اثبات ولایت مطلقه فقیه از طریق برهان خلف و مستقیم
نویسنده:
محمدرضا شایق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
در عصر غیبت می‌توان از طریق برهان خلف نیز مشروعیت ولایت فقیه را اثبات کرد. با فرض خلف، یعنی فرض نفی حاکمیت فقیه در عصر غیبت، وضع از سه فرض خارج نیست: 1) حاکمیت طاغوت؛ بنابر نص کرایم قرآن و روایات، این فرض شرعاً ممتنع است. 2) عدم وجود حاکم: این فرض عادتاً ناممکن است و اگر ایجاد شود مستلزم اخلال نظام نوعی است. همچنین شرعاً جایز نیست. 3) حاکمیتی بین حق و باطل: این فرض محال است؛ زیرا اموری که به حق و باطل وصف شوند یا حق‌اند یا باطل و آنچه حق نباشد قطعاً باطل است؛ چراکه قرآن کریم فرموده فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلاَّ الضَّلالُ ؛ واسطه‌ای بین حق و باطل وجود ندارد. بنابراین با ممتنع بودن هر سه فرض، هیچ راهی جز پذیرش حاکمیت فقیه وجود ندارد. اقامه برهان مستقیم برای اثبات ولایت فقیه سه مقدمه دارد: 1) تعطیل حدود الاهی در عصر غیبت با وجود امکان اقامه آن جایز نیست؛ 2) مجری این احکام باید احکام را بداند (فقیه باشد)؛ 3. مجری برای اجرا باید حق تصرف در اموال و نفوس داشته باشد (ولایت). مجموع این مقدمات وجود ولایت فقیه را واجب می‌کند.
صفحات :
از صفحه 95 تا 114
مشخصات اثر
امکان تدبر موضوعی در قرآن کریم برای عموم مردم
نویسنده:
علی رضا لک زایی؛ ابوالقاسم عاصی مذنب؛ محمدرضا شایق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
خداوند برای هدایت همۀ اقشار مردم تنها یک قرآن نازل کرده و همگان را مکلف به تدبر در آیات آن اعم از ترتیبی یا موضوعی نموده است. برخی محققان تحقیق و تدبر موضوعی در قرآن را مختص عالمان و مفسران ذکر کرده­اند. این پژوهش با جست­وجو در روایات معصومان(ع) به ذومراتب بودن معارف قرآن اشاره کرده است؛ سپس دلایل قابل فهم بودن ظاهر قرآن کریم برای همگان را برشمرده و با درنظر داشتن هدف از نزول قرآن ـ هدایت عموم مردم ـ و عام بودن وظیفۀ تدبر در قرآن، انجام تدبر موضوعی توسط افراد غیرمتخصص را ـ با کسب مقدمات لازم ـ امکان‌پذیر می­داند. ارتباط مستمر و انس با آیات قرآن موجب افزایش اطلاعات دایره­المعارفیِ قرآنیِ قاری می­گردد و وی را قادر می­سازد با مدد گرفتن از نرم‌افزارهای قرآنی و جست­وجوی­ کلیدواژه و جست­وجوی موضوعی در معاجم الفاظ و اَعلام، در ظاهر قرآن کریم تدبر موضوعی داشته باشد. آموزش و ترویج روش صحیح تدبر موضوعی به عموم، انجام این فریضۀ همگانی را تسهیل می­نماید.
صفحات :
از صفحه 117 تا 136
مشخصات اثر
نظام اخروی و ویژگیهای کلی آن از نگاه قرآن و حدیث
نویسنده:
محمدرضا شایق
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آنچه در این مجموعه آمده است سخنی پیرامون قوانین کلی و عام و ویژگیهای جهان بعد از مرگ می باشد. ایمان به معاد ریشه در فطرت انسان دارد و اخلاق و ارزشهای اصیل الهی با این ایمان رنگ می گیرد و به نص قرآن تنها این ایمان است که می تواند بشر و جامعه بشری را به کمال واقعی و ابدی برساند. پس دانستن خصوصیات آن نشئه و روشن تر شدن آن زندگی تاثیر واقعی بر اصلاح جامعه بشری دارد. در این مبحث آمده است که اولا کمال انسان در جهان دیگر قطع نمی شود و ثانیا منتهای کمال صالحان مثل برای خدا شدن است یعنی اراده انسان بهر چیزی تعلق گرفت محقق و موجود خواهد شد. در این بخش از لقا الهی و معنای آن بحث شده و به عنوان بزرگترین نعمت اخروی و لذت آن ارزیابی گردیده است.
مشخصات اثر
حل تعارض ظاهری بین آیات سیف و نفی اکراه و تأثیر آن در مسئلۀ آزادی در انتخاب دین
نویسنده:
محمدرضا شایق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
یکی از مباحث مهم در عرصۀ فقه و تفسیر قرآن کریم، موضوع آزادی دین در اسلام است. طبق آیات نفی اکراه، هرکسی در انتخاب دین آزاد است و طبق ظاهر آیات سیف، افراد در انتخاب دین آزاد نیستند. بین آیات سیف و نفی اکراه، یکی از این چهار رابطه برقرار می‌شود: 1. آیات سیف ناسخ آیات نفی اکراهند، بنابراین با نزول این آیات حکم آزادی دین نسخ شده است؛ 2. عکس مورد قبل؛ یعنی با نزول آیات نفی اکراه، مسئلۀ اکراه در دین نسخ شده است؛ 3. آیات سیف مخصص عموم آیات نفی اکراه هستند، بنابراین افراد در انتخاب دین آزادند، مگر در مواردی که در آیات سیف بیان شده است؛ 4. آیات سیف ناظر به اکراه ظاهری و آیات نفی اکراه ناظر به اکراه باطنی است، پس افراد در باطن مختارند نه در ظاهر. به‌دلیل نزول آیۀ 29 سورة توبه بعد از آیات سیف (که دلیل آزادی اهل کتاب در دینداری به ‌شرط پرداخت جزیه است) فرض اول منتفی می‌شود؛ زیرا مستلزم این است که آیات سیف بعد از ناسخ بودن، مجدداً نسخ شده باشد. فرض دوم هم مستلزم تقدم ناسخ بر منسوخ خواهد بود. در این مبحث با روش و براهین نو و روشن، بر صحت صورت سوم استدلال می‌شود.
صفحات :
از صفحه 81 تا 101
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 14