جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

استعاره به اذعان اهل بلاغت از شگردها و ترفندهای بیانی دیگر یعنی تشبیه، مجاز و کنایه بلیغ‌تر است. زیرا در استعاره، تشبیه به فراموشی سپرده می‌شود و ادّعا می‌گردد که مشبّه، عین «مشبّه به» است و سخنوران اروپایی هم آن را «ملکة تشبیهات مجازی» و اصلی‌ترین شکل زبان مجازی دانسته‌اند. مبالغه در تشبیه، تصویرپردازی و ایجاز سه هدف مهمّ هر استعاره‌ای است. بنابراین، استعاره در بالاترین مرتبة بلاغت قرار دارد. در مقالة حاضر که با روش توصیفی - تحلیلی فراهم آمده است گوشه‌ای از کارکردهای این فنّ بیانی در تبیین و تصویر پردازی قیامت و احوال و اهوال (ترس‌های) آن نشان داده شده است؛ و اساساً این مقاله در صدد پاسخگویی به این پرسش‌ است که آیا استعاره در تبیین آیات مشتمل بر قیامت، کارکردی داشته است یا نه؟ بر اساس یافته‌های این پژوهش، خداوند متعال در راستای هدایت انسان‌ و برای تبیین بهتر و تأثیر کلام در دل‌ها از استعاره برای اهدافی مانند تجسیم و تشخیص، تسهیل(آسان‌سازی ادراک)، تأثیرگذاری و تصویرسازی استفاده کرده است. در این میان، استعارة مکنیّة تمثیلیّه بیشترین بسامد را دارا است.

همواره در هر زبانی میان آوا و معنا و شیوه به‌کارگیری واج‌ها در القای مفاهیم، ارتباط منسجمی برقرار است، در علم زبان‌شناسی عرصه‌ای با عنوان آوا‌معنایی « phono-semantic» برپایه همنشینی ساختار آوایی واژه‌ها و همخوانی آواها با معانی وجود دارد و در ترجمه به عنوان یک عمل بینازبانی و ارتباطی ضرورت توجّه به صورت متن مبدأ برای انتقال معنا بسیار حائز اهمیّت می‌باشد. دعاهای امام سجّاد (ع) در صحیفه مبارکه سجّادیه سرشار از مفاهیم ناب برای راز و نیاز با پروردگار و موسیقی دلنشین و روح انگیزی است که توسط مترجمان به زبان‌های مختلفی ترجمه شده است. در ادعیه صحیفه سجّادیه ریزه‌کاری‌های سطح آوایی آن بنابر ویژگی‌های خاصّ شنیداریش سخت تن به ترجمه می‌دهد از همین رو مترجم علاوه بر انتقال معنا، می بایست بر ویژگی-های آوایی واژگان نیز توجّه داشته باشد. نگارنده در این جستار ادبی با روش توصیفی تحلیلی، چهار سطح آوامعنایی: هم صامتی و هم‌گونی آوایی(Alliteration)، جفت‌های کمینه (( minimal pairs، تجنیس و بازی‌های کلامی(word plays) و وزن (rhythm) را در سه ترجمه از سیّد علی موسوی گرمارودی، الهی قمشه‌ای و عبدالمحمّد آیتی مورد نقد و بررسی قرار داده است.