جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نتايج اعمال در هر ديني جزء لاينفک و اساسي در آخرت‌شناسي آن دين است و همچنين در بعضي موارد انسان آثار اعمال خود را در اين دنيا مي‌بيند. اما مسئله اينجاست که در هر ديني نوع اين بازگشتِ عمل، با توجه به اسطوره و عقايد هر دين در باب آفرينش و پايان جهان چگونه است؟ در اسلام و قرآن به درازا از مفاهيم نيات اعمال، برزخ و معاد و قيامت سخن گفته شده است. در دين زردشت و متون اوستايي و پهلوي علاوه بر معاد، بر پايۀ قانون اشه، رفتار انسان در همين جهان نيز به خودش برمي‌گردد. درکل، بهشت يا دوزخ، بازتاب طبيعي کردار انسان است. در مانويت اعتقاد به تناسخ انسان گناهکار در اين دنيا و رفتن به بهشت نو و سپس بهشت روشني، بعد از پاکي و نورانيت کامل، مطرح است. بنابراين اين بحث در دين زرتشت و اسلام تاحدودي باهم هم‌افق است؛ اما در مانويت کاملاً بحث فرق مي‌کند؛ که در اين مقاله با استفاده از روش کتابخانه‌اي و توصيفي، مورد بررسي قرار گرفته است.

اختلاف و تنوع اسلام در چین نه‌تنها مسئله و مشکل گروه نژادی غیرچینی مسلمان ساکن در بخشی از کشور است، بلکه این وضعیت بسیار همه‌جانبه و پیچیده است؛ زیرا نژادهای چندگانه مسلمان به بافت چندفرهنگی کشور چین اضافه می‌شدند و حتی میان اعضای جوامع مسلمان نیز تنوع و گوناگونی بود و در اصل جمهوری خلق چین فقط دو تا از ده تابعیت مسلمان، یعنی اویغرها و هوی، را به رسمیت شناخت. نباید تاریخ مسلمانان چین را مربوط به یک زمان تلقی کرد، زیرا گروه‌های مختلف مسلمانان در دوره‌های تاریخی متفاوت وارد چین شدند. وجود مسلمانان در چین به طور متناقض از لحاظ داد و ستد، موهبت، و از لحاظ درگیری‌های قومی، دردسری برای منافع ملی چین در نظر گرفته می‌شد و تنوع نمی‌توانست به‌سادگی یکپارچه‌کننده یا برتری‌دهنده آنها باشد. در کل، جمهوری خلق چین در رویارویی با مسلمانان مختلف سیاستی یکپارچه به کار نبرد و روش‌های متنوعی را برای پاسخ به مسئله تنوع گروه‌های مسلمان در چین در پیش گرفت که برخی از آنها با هم در تناقض بود.

یکی از مباحث مهم آیین سیکه به تشریفات و مناسک آن اختصاص دارد که حول محور کتاب مقدس (گورو گرنته صاحب) تعریف شده است. به اعتقاد سیکه‌های خالصا، گورو گرنته صاحب، گوروی یازدهم و آخرین گورو است. اما اینکه چه تشریفاتی برای کتاب مقدس انجام می‌شود و منظور از این تشریفات چیست جای تأمل و تحقیق دارد. سیکه‌های خالصا مدعی‌اند بنا به این دلیل که گورو گرنته صاحب دربرگیرنده گوربانی و بهگت بانی است و بر نام و یاد خدا تأکید دارد، پس هدف از این تشریفات ستایش خدا و نام و کلام او است. مناسکی همانند سوک آسن و نگرکیرتن برپا می‌شود و از وسایلی مثل رومالا و چائوری در نگهداری از کتاب مقدس و بزرگ‌داشت آن استفاده می‌شود. همه این اعمال در نهایت بیان‌کننده توجه به گوروی حقیقی (خدا) است، گرچه از نظر پژوهشگران یا هر شخص غیرسیکه، در نگاه اول، این مناسک شبیه بت‌پرستی به نظر می‌رسد.

وحی الهی، یکی از منابع مهم ادیان و آیین های مختلف جهان می باشد. آئین ﺳیکْﻬ نیز بر این موضوع تأکید داشته و با مفهوم شبد از وحی سخن گفته است. با وجود این مطالب، وحی در قرآن کریم و شبد در گرو گرنته صاحب، شباهت و تفاوت هایی دارند. شبد به هیچ وجه در وزان وحی الهی در اسلام نبوده و اساساً با رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه السلام قابل مقایسه نیست. ساده ترین موضوع در وحی متجلی در قرآن ناتوانی دیگران در آوردن مثل آن است و البته وعده حفظ و نگه داری قرآن کریم توسط خداوند نیز تفاوتی اساسی در این میان است.