جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شخص‌بودن خداوند یکی از مباحث جدید الهیات غربی است که خداوند را وجودی شخص‌وار قلمداد می‌کند. در این مقاله پرسش اصلی آن است که در حکمت متعالیه آیا خداوند ویژگی یا مجموعه‌ای از ویژگی‌هایی را دارد که بتوان بر اساس آنها او را یک شخص قلمداد نمود؟ این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده می‌کند. در ابتدا مسئله شخص‌بودن خداوند و ویژگی‌ها و معیارهای ضروری آن تبیین می‎شود و سپس بر اساس یافته‌های این پژوهش با صفت کمال‌دانستن شخص‎بودن و با مبانی فلسفی چون عدم تناهی، بساطت و صرافت ذات الهی، قاعده «معطی شیء فاقد شیء نیست» و همچنین اشتراک معنوی اوصافی که بر انسان و خداوند حمل می‌شوند، می‌توان این وصف را، با حذف نقایص، برای خداوند اثبات نمود و به چالش‌های جدی شخص‌بودن خداوند، از جمله مسئله «وحدت وجود»، با تقریر دقیقی که از حکمای اسلامی بیان شده است، پاسخ گفت و درنهایت شخص‌بودن خداوند را از منظر حکمت متعالیه اثبات کرد.

شخص‌انگاري خداوند يکي از مباحث کمابيش جديد الهيات غربي است که خداوند را وجودي شخص‌وار و انسان‌گونه قلمداد مي‌کند. در اين بررسي پرسش اصلي اين است که حقيقت شخص‌انگاري خداوند به چه معناست و چه ويژگي‌ها و مؤلفه‌هايي دارد؟ مي‌توان گفت مهم‌ترين مسئله براي اثبات شخص‌انگاري خداوند، شناخت مفهوم، ويژگي‌ها و مؤلفه‌هاي شخص‌انگاري است. در اين مقاله، نخست با تبيين حقيقت تشخّص خداوند، مفهوم شخص‌وارگي را مفهومي مرکب‌گونه دانستيم؛ زيرا مفهوم متمايزي به نام تشخّص نداريم که در شمار ساير اوصاف باشد. ازاين‌رو عناصر و ملاک‌هابي براي آن وجود دارد که از جمله آن‌ها: حيات، علم، تعقل، اختيار، ذهن داشتن، تخاطب و تفاهم‌پذيري و تکلم، پذيرش مسئوليت و داوري اخلاقي و تمايز از ديگران است. براين‌اساس، تشخّص وصفي کمالي و داراي تشکيک است. ازاين‌رو اگر خداوند داراي ملاک‌هاي تشخّص، هرچند به‌صورت تشکيکي باشد، مي‌توان شخص‌انگاري خداوند را اثبات کرد.