جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مولانا جلال­ الدین محمد بلخی یکی از حلقه‌های مهم پیوند بین جریان «عرفان ایرانی- اسلامی» با موسیقی بوده است؛ حلقه‌ای که بیش از هرچیز در سنت‌های سماع تجلی یافته است. پژوهش حاضر ویژگی‌های موسیقی عرفانی را برشمرده و رابطه بین مولانا و موسیقی را تبیین کرده است. نمادهای عرفانی را بررسی کرده و به نشانه‌های موسیقایی در اشعار مولانا اشاره کرده است. فرض اولیه پژوهش برآن بود که مفاهیم و مؤلفه­ هایی در اشعار عرفانی و رقص سماع وجود دارند که قابل ترجمه به موسیقی از طریق ابزارهای بیانی موسیقایی‌اند. از این رو، جهت بررسی امکان تجلی مفاهیم عرفانی در یک اثر موسیقایی «پوئم سمفونیک مولوی» ساخته­ی هوشنگ کامکار که برای هشت‌صدمین سالگرد تولد مولانا ساخته شده بود، به‌عنوان مطالعه موردی انتخاب گردید. این پژوهش به شیوۀ کتابخانه­ ای و بررسی نت‌نوشت( پارتیتور) این اثر انجام شد و ضمن تحلیل مختصر آن از جنبۀ موسیقی، بازتاب مفاهیم عرفانی در پوئم سمفونیک مولانا مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش امکان تجلی مفاهیم و مؤلفه‌های اشعار عرفانی در یک اثر موسیقی را اثبات کرد و بیشترین تأثیرپذیری این اثر از مفاهیم و مؤلفه­ های سماع مولویان مربوط به اشعار مولانا و ویژگی­های ریتمیک حاصل از آن ارزیابی نمود. سایر تأثیرات در زیرمجموعه­ای از مفاهیم معانی اشعار قابل طبقه­ بندی بودند.