جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف اصلی این پژوهش، واسازی نقش تربیت رسمی در نظام تربیتی کشور بعد از پیروزی انقلاب‌اسلامی است. تربیت رسمی با کنار هم قرار گرفتن چهار بُعد از ابعاد شکل‌گیری تربیت رسمی شامل: ساختار، مکانیزم، نظام ارزش‌گذاری و فعالیتهای تربیتی، تقریباً از اواسط دورۀ قاجار خودنمایی کرد و با تثبیت خود در دورۀ پهلوی، به گسترش قابل ملاحظه‌ای دست یافت. روند توسعۀ تربیت رسمی بعد از سال 1357 نیز با تکیه بر آرمان‌های انقلاب‌اسلامی از جمله انسان‌سازی و تربیت انسانی ادامه یافت. توجه روزافزون به بُعد تربیت رسمی به منظور استفاده از ظرفیتهای آن، ضمن تعمیق دوگانگی‌های موجود نظام تربیتی، با عدم تحقق کامل اهداف و انتظارات مواجه گردید. در این مطالعه با رویکرد واسازانه، دوگانگی حاکم بر نظام تربیتی کشور با بررسی پیشفرضهای شکل‌گیری تربیت رسمی و قطب‌های مؤثر، مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. مطالعۀ آلایش قطب‌های مربوط به هر دو بخش، نمایانگر مکملیت و ضرورت هر دو بخش است که با انجام واسازی و استفاده از ظرفیتهای هر دوگونه نظام تربیتی، امکان‌های متعدد و مضاعفی همچون: دسترسی به عدالت آموزشی، آمادگی در برابر شرایط خاص، فراهم نمودن زمینۀ رشد ابعاد مختلف فراگیران، واقع‌بینی در انتظارات و فراهم شدن زمینۀ پاسخگویی، پذیرش تفاوت‌های متکثر فرهنگی و تغییر طرح‌واره‌های ارباب و رعیتی در تربیت میسر میگردد.

هدف: هدف از این پژوهش حاضر، واکاوی رویکرد پساپدیدارشناسی در آموزش مجازی و استلزامات آن برای نظام آموزشی می‌باشد. روش پژوهش: برای دستیابی به این هدف و با توجه به ماهیت پژوهش از روش های تحلیلی و استنتاجی بهره گرفته شده است. یافته‌ها: گسترش روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزش و پرورش و از سوی دیگر افزایش انبوه متقاضیان آموزش، چالش‌هایی از جمله برتری آموزش مجازی در برابر آموزش حضوری را به دنبال داشته و باعث ایجاد دگرگونی‌هایی در آموزش و شیوه‌های آن شده است. یکی از جدیدترین نتایج دگرگونی‌های اخیر در این حیطه، آموزش مجازی است. نظام آموزشی به عنوان نهاد رسمی تعلیم و تربیت، نمی‌تواند از این تغییرات غافل باشد و باید در کنار نگاه فنی به گسترش فناوری‌های نوین به کنکاش فلسفی و نحوه دگرگونی ادراک و تجارب مربی و متربیان در هنگام بهره‌گیری از این فناوری‌های نوین بپردازد. پساپدیدارشناسی با تمرکز بر فناوری از رویکردهای امیدبخش کیفی برای شفاف‌سازی در این زمینه است. یافته های پژوهش نشان داد که هر یک از مفاهیم پساپدیدارشناسانه از قبیل روابط فناورانه، چندگانگی و شفافیت در آموزش مجازی استلزاماتی برای نظام آموزشی دارد. نتیجه‌گیری: در نتیجه توجه همزمان به هر دو رویکرد مهندسی و علوم انسانی در طراحی محیط‌های آموزش مجازی از موارد ضروری در نظام آموزشی است. این پژوهش تلاشی در زمینه رویکرد علوم‌انسانی به فناوری‌های نوین در کنار گسترش کمی و فنی آن است.

این نوشتار ابعاد فلسفی خواندن و نوشتن در برنامه فلسفه برای کودکان با نظر به رمان­های سوکی و پیکسی و راهنمای آن­ها را مورد بحث قرار داده است. لذا با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی در پی پاسخ به این سوال بود که؛ ابعاد فلسفی خواندن و نوشتن در فبک با تأکید بر این دو رمان کدامند؟ و برای تقویت آن­ها از چه مهارت­هائی می­توان استفاده کرد؟ یافته­ها نشان داد که ابعاد فلسفی برای خواندن عبارتند از: فلسفه­ورزی، نقش مکالمه در خواندن و نوشتن، خواندن به­عنوان استدلال، خوانش انتقادی و برای نوشتن عبارتند از: رابطه هنر با تجربه، معنی، روابط زیبائی­شناسانه، توجه، تجربه، ترجیحات و درستی­ها. برای تقویت این ابعاد، می­توان از مهارت­هایی چون:. ارائه دلیل، دیالوگ، استدلال­ورزی، تشخیص جزء و کل و مفهوم کلی در خواندن و کشف ابهامات و شکاف­ها، تعاریف، مرتبط ساختن، تدوین شفاف مفاهیم، بیان تجربه، تمایزسازی برای نوشتن استفاده کرد. نتایج حاکی از آن است که بین خواندن و استدلال­ورزی رابطه­ائی دو سویه برقرار است و همین امر به تقویت و گسترش تفکرات سطح بالا منجر می­شود.

هدف پژوهش حاضر، تبیین زیبایی‌شناسی از دیدگاه جان دیویی و استلزام‌های تربیتی آن است. این پژوهش، فلسفی از نوع تحلیل مفهومی و استنتاجی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای- اسنادی است و اسناد تحلیل‌شده شامل کتب، پیشینه‌ی مطالعاتی و پژوهش‌های مرتبط در این زمینه است. نتایج پژوهش نشان داد زیبایی‌شناسی، تجربه و دانش در دیدگاه دیویی با یکدیگر رابطه دارند. دیویی مخالف هر نوع دوگانگی و موافق یکپارچگی در زیبایی‌شناسی، تجربه و دانش است. تجربه‌ی زیبایی‌شناختی با ویژگی‌هایی همچون کلیت، بی‌واسطه‌گی، انسجام و غیره از سایر تجارب متمایز می‌شود و دانش بخشی از زیبایی‌شناسی است. دیدگاه دیویی در تربیت هنری در دو سطح برنامه درسی و تدریس استلزام‌هایی دارد. در سطح اول، نگاه تلفیقی به هنر و توجه به وجه نظری و عملی هنر مطرح است. سطح دوم متوجه برقراری ارتباط بین تربیت هنری و تجارب متربی و وجه احساسی تعامل معلم و متربی است. رعایت تنوع در شیوه‌های تدریس و توجه به ارزشیابی کیفی و فرایندمحور به ارتقای تربیت هنری یاری می‌رساند.

این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به خاستگاه نظریه پیچیدگی و تاثیر آن در مدیریت سازمان‏های آموزشی اشاره می‎کند. متفکران نظریه پیچیدگی معتقدند سازمان‏های آموزشی، سیستم‎هایی خود ـ سازمان، پیچیده و غیرخطی هستند، بنابراین تغییرات آنها را نمی‌توان با اصول مدیریت سنتی توجیه نمود و مدیریت آنها می‏بایست مدیریتی خلاق، انعطاف‏پذیر نسبت به تغییر، بی‏ثباتی و تنوع، تدوین برنامه‎های کوتاه مدت، بازدارنده نسبت به تمرکز قدرت و سلسله مراتب و کنترل از بالا به پایین، مبتنی بر اعتماد و احترام متقابل، و به صورت گروهی و اشتراکی باشد. در مقاله دلالت‏های ارزشمند این نظریه تحسین می‏گردند، اما به دلیل ماهیت نسبی‏گرای مدیریت پیچیده و چگونگی تطبیق سیستم خود ـ سازمان با مدیریت و نحوه عملی مدیریت گروهی، بر رعایت احتیاط در کاربرد عملی آن تاکید می‎شود. در نهایت نتیجه‏گیری می‏شود که مدیریت پیچیدگی مبتنی بر ارتباط مفاهیم مکملی چون نظم/ بی‏نظمی می‏تواند مبنای مناسبی برای مدیریت سازمان‏های آموزشی محسوب شود.

گیلبرت رایل میان معرفت گزاره‏ای (Knowing that) و معرفت مهارتی (Knowing How) تمایز قائل شده است. او بر خلاف سنت فلسفی موجود نه تنها عقیده‏ای به برتری معرفت گزاره‏ای نسبت به معرفت مهارتی ندارد، بلکه معتقد است معرفت مهارتی دارای تقدم و اولویت است. عقیده به برتری و تقدم هر کدام از این دو شکل از معرفت نسبت به دیگری، دو طیف خردگرایی و ضدخردگرایی رادیکال را شکل بخشیده است. هدف این مقاله تحلیل و نقد نگرش‏های خردگرایی رادیکال و ضدخردگرایی ملایم و رادیکال و ارائه الگوی جدیدی با عنوان خردگرایی ملایم است. روش به‏کار‏گرفته‏شده در این مقاله رویکرد تحلیل زبان عادی رایل است؛ لذا برای ایضاح مطلب به توصیف مفاهیم خردگرایی و ضدخردگرایی در نسبت میان معرفت گزاره‏ای و معرفت مهارتی از یک سو و معرفت مهارتی و توانایی از سوی دیگر پرداخته شده است. در الگوی خردگرایی ملایم، معرفت گزاره‏ای مستقل از معرفت مهارتی بوده، معرفت مهارتی لزوماً مستلزم توانایی نیست. این طرح جدید نشان‏دهنده آن است که می‏توان در عین باور به تمایز و عدم تقلیل میان این دو نوع معرفت، از نقش بنیادین معرفت گزاره‏ای برای دست‏یافتن به معرفت مهارتی مناسب سخن گفت که در آن، معرفت گزاره‏ای نه به شکل صریح، بلکه به گونه‏ای ضمنی و تدریجی در شکل‏بخشیدن به معرفت مهارتی حضور خواهد داشت.

دراین پژوهش بررسی ماهیت هدایت تحصیلی بربسترفلسفه های هستی مطمح نظراست ودرقالب سه پرسش :ماهیت هدایت تحصیلی،ضرورت استفاده ازمولفه های اساسی فلسفه های هستی ورهنمودهایی که ازاین مولفه هابرای هدایت تحصیلی قابل استنتاج است به موضوع پرداخته شده است.فلسفه هستی ازجمله نحله های فلسفی است که هرچنددرقرن اخیروبراساس اندیشه های کی یرکگورشکل گرفت وتوسط اندیشمندانی نظیر:نیچه،مارسل،یاسپرس،بوبروسارترگسترش یافت،ولی ریشه های بسیارکهن داشته که میتوان سابقه آنرا درخودشناسی سقراط جستجوکرد.این فلسفه به تجزیه وتحلیل خصوصیات عمده انسان پرداخته وتوجه انسانرابه مولفه های اساسی ازوجودخویش جلب کرده است.تقدم وجودبر ماهیت،آزادی،آگاهی، مسئولیت پذیری ،قدرت انتخاب وتصمیم گیری،فردیت واصالت،اضطراب ،سوءنیت، تاثیرباورهای همگانی وستم میانگین ازآموزه هایی هستند که فلسفه های هستی دربیان ماهیت انسان هستی دار-که شاه بیت دیدگاه آنهاست-به کرات ازآنها استفاده کرده اند.توصیف وتحلیل هریک ازاین آموزه ها منجربه روشن شده اشارات و رهنمودهایی کلی برای هدایت تحصیلی-که به معنای انتخاب وقدم گذاشتن دریک مسیرتحصیلی وانسداد سایرمسیرهای تحصیلی به روی متربیان است-می شود.با استفاده ازقیاس عملی ازهریک ازمولفه های مهم این مکتب به تنهایی یادرتعامل باسایرمولفه ها، رهنمودهایی برای هدایت تحصیلی نتیجه گرفته شده است از جمله:انتخاب آزادانه وآگاهانه رشته تحصیلی توام باتقبل مسئولیت پیامدهای انتخاب خویش، وجود رابطه متقابل وهستی آسابین مربی و متربی،حفظ فردیت واصالت وپرهیزازسوءنیت، پذیرش اضطراب ناشی ازانتخاب، دادن فرصت هایی برای تغییرتصمیم گرفته شده،پرهیزازجبر همکانی واستانداردسازی ومقوله بندی های مطلق از رهنمود هایی هستندکه می توان ازفلسفه های هستی برای هدایت تحصیلی استنتاج نمود.

هدف پژوهش پیشِ رو پاسخ به این پرسش است که بر بنیادبینش »آیه بودن عالم» به عنوان پیش فرضی دینی، چه نگرش ویژه ای نسبت به جریان علم ورزی و همچنین تبیینو تفسیر پدیده های عالم ایجاد می شود [ناظر به چیستی علم]، و بر اساس نگرشِ یادشده، فرآیند آموزش چگونه باید صورت بپذیرد و به طور خاص محتوای درسی چگونه باید تنظیم شود[ناظر به چگونگی آموزش علم]. در این پژوهش از روش های تحلیل و تفسیر مفهومی و شیوه های آن (از جمله، بررسی بافت یا سیاق مفهوم، بررسی ترادف کلمات و عبارات، تحلیل بر اساس مفهوم متضاد، تحلیل بر اساس شبکه معنایی)، و همچنین روش‌های استنتاجی نظری و عملی بهره گرفته شده است. بر بنیاد یافته های پژوهش،بینش «آیه بودن عالم» درکلان ترین سطح، ناظر به ربوبیت یعنی مالکیت و تدبیر خداوند است و به عبارت دیگر، نشان دهنده تدبیر واحد عالم از مبدأ به سوی معاد است. نتایج بینش «آیه بودن عالم و پدیده های آن» بر جریان علم ورزی از دو جنبه ی «معرفت شناختی» و «ارزش شناختی» (اخلاق و عمل عالِم) قابل توجه می باشد.از جنبه ی معرفت شناختی «علم» معنای نشانه شناسانه پیدا می کند؛ یعنی «علم»، به معنای درک جنبه های پنهان عالم و هر یک از موجوداتاست، بدین صورت که در «سبک تبیین» آن از سویی سه نظام فاعلی و غائی و داخلی با یکدیگر لحاظ شده باشد و از سوی دیگر بر اساس تبیین یادشده، به تفسیر «پدیده های عالم» در رابطه با «اجتماعات انسانی» بپردازد. منظور از سبک تبیین، شیوه ی اساسی یا راهبرد پژوهشگر در پاسخ به چرایی ها و چگونگی های مربوط به پدیده ی مورد مطالعه ناظر می باشد.این پژوهش ضمن اذعان به تأثیرگذاری قابل توجه دیدگاه های متافیزیکی در همه ی مراحل بسط نظریه علمی دو گام اساسی در تبیین این تأثیرگذاری را یعنی «ترسیم سیمای عالم» و «سبک تبیین» متناسب با آن را برداشته است. مهم ترین نتایج ارزش شناختی این بینش در جریان علم ورزی، تعیین وظایف و تکالیف انسان در استفاده از عالم و نعمت های آن، و ایجاد شاخص هایی ویژه در باورها، خُلقیات، اعمال و انگیزه های صاحب علماز جمله «خشیت» از حق تعالی، و آثار نامبرده در حدیث امام علی (ع) می باشد. در آموزش علوم بر بنیاد بینش «آیه بودن عالم»، دو نگاه وحدت گرا و کثرت گرا به صورت مکمل یکدیگر هستند و در این حالتپیش فرض های برگرفته از بینش های دینی،چون زمینه ای برای فرضیه پردازی بکار گرفته می شوند.از این رو،در آموزش علوم، «سیمای عالم» و «سبک تبیین» متناسب با بینش آیه بودن عالم،باید به گونه ای منسجم و هماهنگ با محتوای درس علوم تجربی به عنوان بخشی از مطالب درسی مورد توجه قرار بگیردو این محتوا به گونه ای تدوین می شود که نشانگر «تدبیر» در عالم خلقتو نظام های سه گانه و همراه با ادبیات متناسب با بینش آیه بودن عالم باشد. این پژوهش به منظور نمایاندن تبیین چگونگی آموزش علوم بر بنیادبینش «آیه بودن عالم»، بخشی از مطالب دو فصل از محتوای کتاب های درسی علوم تجربی پایه ی دوم و سوم را بر اساس سبک تبیین به دست آمده، مورد بازنویسی قرار داده است.

رساله حاضر به تبیین مبانی فلسفی نظریه پیچیدگی و استلزامات آن در برنامه درسی پرداخته است.نظریه پیچیدگی مبانی هستی‏شناسی نوینی شامل واقعیت پیچیده و غیرقطعی، علیت غیر – خطی؛ و مبانی شناخت‎شناسی شامل محدودیت شناخت، نگرش غیرتفکیکی و غیرساده‏گرایانه؛ و مبانی روش‎شناسی شامل تفکیک‏ناپذیری پژوهش‎گر از پژوهش، و حمایت از پژوهش کنشی را مطرح می‎کند.برخی از استلزامات نظریه پیچیدگی در برنامه درسی عبارتند از: به چالش کشاندن اهداف قطعی و عینی، ترویج دانش زمینه‎ای، توسعه قابلیت‏های عمومی ذهن، تحقق رویکرد فرارشته‏ای، تناسب میان دانش تولید شده در محیط آکادمی و مشکلات دنیای واقعی، جهانی‌سازی تفاهم، حمایت از دانش توزیعی و ...