جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تکفیر فِرق اسلامی، از چالش‌های مهم جهان اسلام در عصر حاضر و از عوامل اختلاف و تفرقه امت اسلامی است. بن‌مایه‌های تکفیر، در برداشت‌های ناصواب از آیات و روایات ریشه دارد و دستاویز لازم را برای گروه‌های منحرف و خشن فراهم می‌آورد. این امر، ضرورت بازخوانی و نقد مبانی و بن‌مایه‌های تکفیر را روشن می‌سازد. از سوی دیگر، وجود روایات شیعی موهم تکفیر فِرق اسلامی و برخی از برداشت‌های نااستوار در این زمینه، بهانه‌ای برای جریانات رسانه‌ای معاند برای دمیدن بر آتش تفرقه و تنش فراهم ساخته است. این نوشتار، که به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه‌ای سامان یافته، تلاش می‌کند مبتنی بر اصطلاح‌شناسی «مؤمن» در قرآن و «مراتب کفر، شرک و ضلالت» در آیات، تحلیلی استوار و نسبتاً جامع از مجموعه روایات شیعی موهم تکفیر فِرق اسلامی ارائه دهد و با عرضه آن‌ها بر قرآن، به نقد برداشت‌های ناصواب بپردازد و برخی از آثار فقهی مهم آن را نیز ارائه نماید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد کفر، شرک و ضلالت در قرآن، در مراتب گوناگون به‌کار رفته است و نکته کانونی در تحلیل روایات یادشده و رفع تنافی ظاهری آن‌ها با روایات معارض، در توجه به همین نکته است. همچنین، «مؤمن» در اصطلاح قرآن، «عموم مسلمانان» را- به جز مواردی خاص- شامل است و احکام فقهی همچون طهارت و حرمت غیبت نیز فِرق مختلف اسلامی را دربرمی‌گیرد.