جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در رابطه با حکومت از منظر قرآن مطالعات زیادی انجام شده است. اما در مورد مفهوم نوظهور حکمرانی، مدل آن و مولفه‌های اصلی آن کمتر پژوهشی در این زمینه به چشم می‌آید. از اینرو هدف اصلی این مطالعه شناخت مدل کلی حکمرانی از منظر قرآن کریم قرار گرفت. روش مورد استفاده در این گزارش روش «تحقیق موضوعی در قرآن کریم با رویکرد تفسیر قرآن به قرآن» می‌باشد که بر اساس آن پس از دقیق کردن موضوع و یافتن کلید‌واژه مناسب، به بررسی آیات مرتبط بر اساس روش تحقیق موضوعی قرآن کریم پرداخته شد. پس از بررسی‌های صورت‌گرفته واژه «تبعیت» برگزیده شد که در اصلِ معنا به «دنبال ‌رفتن» و «دنبال بودن» اشاره دارد و این معنا قرابت زیادی با مفهوم محوری حکمرانی داشت. از اینرو تبعیت کلیدواژه‌ی اصلی مطالعه قرآن قرار گرفت. در بررسی آیات از رویکری هنجاری پرهیز شد تا توجه به پیش‌فرض‌ها و توصیف‌های قرآنی، دلالت‌های روشن‌تری در مورد حکمرانی برداشت کنیم. در نهایت نتایج پژوهش به صورت مدل حکمرانی در قرآن کریم در سه محور تابع، متبوع و تبعیت که ارکان «تبعیت کردن» هستند، ارائه گشت.

رویکردهای سنتی به تحلیل خط‌مشی، بر استفاده از مدل‌های سیستمی متمرکز بوده‌اند؛ اما رویکردهای جدید بر چندپارگی و خصلت سیاسی خط‌مشی تاکید دارند و بیش از آنکه بر روش‌های علمی تاکید کنند، توجه خود را بر نقش‌آفرینان مختلف در فرآیند خط‌مشی ­گذاری معطوف می‌کنند. یکی از روش‌های جدید مورد استفاده در این رویکرد جدید، تحلیل ذینفع است که نقش‌آفرینان دخیل در فرآیند خط‌مشی عمومی و همین طور میزان اثرگذاری آنها را به خوبی شناسایی و تحصیل می‌کند. مدیران دولتی با استفاده از این روش می‌توانند نقش‌آفرینان، نقش آنها و همچنین تعاملات ایشان را شناسایی کنند و در نتیجه به شناخت بهتری از بافت فعالیت خود دست می‌یابند. این شناخت افزون بر بالابردن درک خط‌مشی‌گذار و مدیران، می‌تواند احتمال موفقیت خط‌مشی را افزایش داده و در نحوه اجرای خط‌مشی نیز موثر ‌باشد. این روش به صورت گسترده در مطالعات علوم سیاسی، توسعه و محیطی مورد استفاده قرار گرفته است و می‌تواند مطالعات خط‌مشی را ارتقا دهد. در این مقاله با تکیه بر ادبیات موجود در این حوزه، چیستی و چگونگی کاربرد این روش در خط‌مشی ­پژوهی تببین و تشریح شده است