جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم آغازگر اخلاق و سبب پیدایش دانش آن در دنیای اسـلام اسـت .اخـلاق بـهعنوان آمـوزه بنیادین همواره در آیات قرآنی مورد سفارش قرار گرفته و غایت بعثت پیـامبر ـ کـه خـویش را معلـم اخلاق میداند ـ ،بیان شده است .با توجه به اهتمام ویژه قرآن کریم به اخـلاق ،ایـن پـژوهش بـا روش توصیفی ـ تحلیلی با بازگویی نقش مستقیم و غیرمستقیم قرآن در پیدایش دانش اخلاق اسلامی اسـت . قرآن کریم با خصوصیات جامعیت اخلاقی، بازشناسی فضائل از رذایل، نظاممند بودن ساختار اخلاقی و ارزش ویژه آن به اخلاق درصدد اثبات ادعای نگارنده مبنی بر پیدایش دانش اخلاق اسلامی همگـام با نزول قرآن و بر اساس پایهها و اصول و مبانی آن است. قرآن کریم از سویی عامل جهتدهنده دانـش اخلاق بر اساس مبانی و اهدا الهی است، از جهت دیگر بازگوکننـده نقـش ایـن کتـاب در پیـدایش ، گسترش و زمینهسازی بسیاری از تحولات علمی در علوم اسلامی ـ انسانی است

مقوله تعارض علم و قرآن به‌تبع بحث تعارض علم و دین، از مباحث دیرین و دامنه‏دار در میان مباحث علوم تجربی به شمار می‌آید. ازاین‌رو دائرة‌المعارف‌های نگاشته شده، به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم به ارائه این مبحث می‏پردازند. یکی از آن دائرة‌المعارف‌ها که به‌صورت مستقیم به این مقوله ورود نموده است، مدخل «قرآن و علم»، دائرة‌المعارف اولیور لیمن است که توسط دکتر محمد شمشیرعلی نگاشته شده است. نوشتار پیش‏رو، پس از معرفی اجمالی دائرة‌المعارف اولیور لیمن و نگارنده این نگاشته، به همراه ترجمه مقاله، برجسته‏ترین نقاط قوت و ضعف را مورد بررسی قرار داده است. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‏ای است. یافته‌های تحقیق نشان می‏دهد، نگاشته مذکور از حیث تلاش در بازگویی آیات علمی و باور به عدم ناسازگاری بین یافته‏های جدید علمی و قرآن قابل‌تقدیر است؛ اما دارای کاستی‏هایی، ازجمله نوآور نبودن مقاله، فزونه‏گویی در سازگاری قرآن و علم، عدم مراجعه به منابع قرآنی و حدیثی، منحصر نمودن آیات علمی به علوم طبیعی، عدم بهره‌مندی از فهم قرآن‏پژوهان پیشین و معاصر و.... است.