جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آیات علمی قرآن، رازگویی‌های علمی هستند که در آیات به صورت واضح آمده است و در زمان نزول آیه کسی از آن اطلاع نداشته، بلکه مدت‌ها بعد از نزول آیه مطلب علمی آن توسط دانشمندان کشف شده است. در قرن های اخیر بسیاری از مفسران برای تفسیر برخی از آیات قرآن از اعجاز علمی آن سخن گفته اند. در مورد تعداد آیات علمی موجود در قرآن نظریه های متفاوتی وجود دارد : من جمله : آقای یوسف مروّه بر آن است که آیات در مورد علم پزشکی / 61، فیزیک / 63، کیهان‌شناسی / 100، زمین‌شناسی / 20، کشاورزی / 21، زیست‌شناسی (حیوانات) / 12، آفرینش و حیات / 36، جغرافیا / 73، هواشناسی / 20، شیمی / 9 و ... در قرآن وجود دارد. اما محمد جمیل الحبال و مقداد مرعی الجواری همین اعداد را متفاوت گزارش داده‌اند. برای مثال آیات فیزیک را 138 و آیات شیمی را 11 و زمین‌شناسی را 69 مورد گزارش کرده‌اند. همانطور که گفته شد مفسران برای تفسیر این آیات، فقط بر اعجاز علمی آن تاکید داشته و آیه را حول محور همان معجزه ای که بیان می کند تفسیر کرده اند. لذا در این پژوهش سعی شده تفسیر آیات علمی در سیاق (آیات قبل و بعد) مورد بررسی قرار گیرد تا هدف نهایی پروردگار از انزال آیه مشخص گردد. برای مثال به آیه ی 5 سوره مبارکه حج اشاره می گردد: یکی از نکات قابل توجه در آیات قرآن اشاره برخی آیات به آغاز آفرینش انسان و مراحل تکوین جنین است. مانند: (یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فی‌ رَیْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَهٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَهٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَهٍ مُخَلَّقَهٍ وَ غَیْرِ مُخَلَّقَهٍ لِنُبَیِّنَ لَکُمْ وَ نُقِرُّ فِی الْأَرْحامِ ما نَشاءُ إِلی‌ أَجَلٍ مُسَمًّی ثُمَّ نُخْرِجُکُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ وَ مِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّی وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلی‌ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْلا یَعْلَمَ مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَیْئاً وَ تَرَی الْأَرْضَ هامِدَهً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَیْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ وَ أَنْبَتَتْ مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهیجٍ) مرحله جنینی یکی از ظریف ترین مراحل زندگی انسان است که دارای اسرار و شگفتی های فراوان است. تکامل انسان در دوره جنینی مذکور در قران را می توان به 5 مرحله: نطفه، علقه، مضغه، پیدایش عظام و روییدن لحم که در نهایت به تولد ختم می شود، تقسیم کرد. این مراحل با دستاوردهای علم جنین شناسی قابل انطباق است که بیانگر اعجاز علمی قرآن می باشند. اما با دقت در آیات ابتدائی همین سوره: (یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ إِنَّ زَلْزَلَهَ السَّاعَهِ شَیْ‌ءٌ عَظیمٌ) که در مورد قیامت است و ابتدای همین ایه : (یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فی‌ رَیْبٍ مِنَ الْبَعْث)‌ و ابتدای آیه ی بعد: ( ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّهُ یُحْیِ الْمَوْتی)‌ در خواهیم یافت که خداوند متعال برای اثبات معاد از بیان این اعجاز استفاده کرده است. نکته دوم: در انتهای آیه بعد می فرماید: (وَ أَنَّهُ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدیرٌ ) به این معناست که علاوه بر اثبات معاد، خداوند عظمت و بزرگی خود را در این آیات اعلام می دارد. به عنوان مثال دوم به آیه 30 سوره انبیاء اشاره خواهد شد: (أَوَ لَمْ یَرَ الَّذینَ کَفَرُوا أَنَّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ کانَتا رَتْقاً فَفَتَقْناهُما وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیْ‌ءٍ حَیٍّ أَ فَلا یُؤْمِنُون‌) نظریه مفسر تفسیر المیزان که از طریق تفسیر واژه ی رتق و فتق به این نظریه ی علمی میرسد، بدین شرح است: ( از همین راه که مرتب جزئیاتی از زمین جدا گشته به صورت مرکبات و موالید جلوه می‌کنند، و همچنین موالیدی که در جو پدید می‌آید ما را راهنمایی می‌کند بر اینکه روزی همه این موجودات منفصل و جدای از هم، منظم و متصل به هم بودند، یعنی یک موجود بوده، که دیگر امتیازی میان زمین و آسمان نبوده، یک موجود رتق و متصل الاجزاء بوده، و بعدا خدای تعالی آن را فتق کرده، و در تحت تدبیری منظم و متقن، موجوداتی بی‌شمار از شکم آن یک موجود بیرون آورده، که هر یک برای خود دارای فضیلت‌ها و آثاری شدند. این آن معنایی است که در یک نظر سطحی و ساده، از خلقت این عالم، و پیدایش اجزای علوی و سفلیش به نظر می‌رسد، خلقتی که توأم با تدبیر و نظام جاری در همه اجزای آن است. و این نظریه را علم امروز تایید می‌کند، زیرا علم امروز این معنا را روشن نموده که آنچه از اجرام عالم محسوس ما است، هر یک مرکب از عناصری متعدد و مشترک است که عمری معین، و محدود دارد، یکی کمتر و یکی بیشتر.) بادقت در سیاق آیه: (وَ قالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمنُ وَلَداً سُبْحانَهُ بَلْ عِبادٌ مُکْرَمُون) مشخص می گردد که هدف خداوند علاوه بر بیان معجزه ی علمی که در آن موقعیت کسی متوجه اعجاز آن نبود، اثبات ربوبیت خویش بوده است. به عبارت دیگر وقتی برای پروردگار فرزند قائل شدند خداوند در قالب این آیات که خبر از اعجاز علمی دارد به اثبات وحدانیت خود می پردازد.‌