جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از مسائل بحث­برانگیز کلامی، شبهاتی در مورد عصمت حضرت موسیu است که مفهوم رؤیت خداوند یکی از آنهاست. آیه 143 سوره اعراف، از جمله آیاتی به­شمار می­رود که بحث رؤیت در آن مطرح شده است. مخالفان عصمت، این آیه را دستاویز خود قرار داده و اشکالی مطرح کرده و بر اساس این آیه می‌گویند: موسىu که مى­دانست خداوند نه جسم است و نه مکان دارد و نه قابل مشاهده و رؤیت است، چگونه چنین درخواستى را از پروردگار کرد؟ بنابراین موسی u در مورد این درخواست از خداوند دچار خطا و اشتباه شده است. این نوع تفکر، با عصمت ایشان منافات دارد. اما مفسران و متکلمان و روایات، این شبهه را مردود می­دانند و بر این نظرند که موسیu این درخواست را از زبان قومش بیان کرده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات عربستان و تغییر رویه حاکمان سعودی درپی قیام جهیمان العتیبی و اشغال مسجدالحرام در 1979 میلادی با روش توصیفی- تحلیلی بود. فرضیه پژوهش این است که علت اصلی تغییر رفتار حاکمان سعودی قیام جهیمان العتیبی و زیر سوال رفتن مشروعیت حکومت آل سعود از سوی جریانی مذهبی آن هم به شکلی خاص و در زمانی حساس بود که سبب شد تا حکومت برای بازیابی خود به علمای تندرو امتیازهای زیادی بدهد و نیز رویکرد مصرفی شدن و غرب­گرایی خود را به تقیّد و پایبندی بیش از پیش به دین تغییر دهد. این امر منجر به افزایش افراط­گرایی در گفتمان داخلی و بین­المللی سعودی و صدور افکار و هم‌فکران جهیمان به خارج از عربستان شد.

اشغال مسجدالحرام در تاریخ ۱۴۰۰/۱/۱ هجری به دست جماعت سلفی محتسبه و بیست با مهدی آخرالزمان، فصل جدیدی را در تاریخ سلفیت معاصر و مسائل جهان اسلام رقم زد. از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد این قیام که علیه حاکمان سعودی شکل می‌گرفت بیعت با شخصی بود که مهدی موعود مذکور در روایات اسلامی خوانده می‌شد. مقاله پیشروی تلاشی است توصیفی -تحلیلی برای درک مبانی ایدئولوژیک و عقیدتی موجود در تفکر وهابی که در نهایت به قیام علیه حاکم مسلمان و بیعت با مهدی برای رهایی از فتنه‌ها انجامید. در این‌جا نیاز به تبیین دیدگاه آنان درباره آخر الزمان و فتنه های آن،جایگاه رویا و منحصر بودن راه نجات در قیام مهدی است.سپس به تاثیر این قیام بر حکومت سعودی پرداخته خواهد شد.تغییر رویه مصرف گرایی و غربزدگی و تظاهر بیشتر به دین و نیز افزایش تبلیغ علیه شیعه و ایران از مهمترین آثار این قیام در رویکرد داخلی و بین المللی حکومت آل سعود بود.

فاقد چکیده

بازخوانی واقعه‌ی اشغال مسجدالحرام در اول ماه محرم سال 1400 ه.ق به‌رهبری "جهیمان العتیبی" یکی از سرفصل‌های مطالعاتی برای فهم ریشه‌های جریان تکفیر در جهان اسلام است. عطف به این واقعیت که ظرفیت‌های فکری حرکت جهیمان، جریان‌های جهادی پس از خود را نیز تحت تأثیر قرار داده است، بازخوانی اندیشه‌ی سیاسی وی را ضروری می‌سازد. اهمیت "قیام جهیمان" به این مسأله برمی‌گردد که سنتز خط فکری اخوان قدیم و مکتب حدیثی "البانی" و تئوری رهایی مطرح‌شده در احادیث "اشراط‌الساعه" است. به‌عقیده‌ی جهیمان، به‌دلیل ناصالح‌بودن حاکمان سعودی - بهدلایل مختلفی هم‌چون ترویج بدعت و فساد - از یک‌سو، و سکوت علمای دین در دفاع از حق، از سویدیگر؛ بر امت متدین و مسلمان واجب است که برای مبارزه با فتنه و بدعت قیام نمایند؛ حتی اگر این امر مصداق خروج بر حاکم مسلمان باشد. این حرکت متفاوت با سیاستبازی‌های اخوانالمسلمین و چپ-های اسلامی است و راه چاره را در نشانه‌های ذکرشده در روایات آخرالزمان جست‌وجو می‌کند و تنها راه نجات را در بازگشت به خلافت بر اساس سنت نبوی می‌داند که با قیام مهدی محقق خواهد شد. جهیمان با استناد به نشانه‌های روایی و رؤیاهای متواتر، "محمدبن عبدالله القحطانی" را مهدی موعود میداند که باید در کنار کعبه با وی بیعت کرد.